مراقبت از نوزادان دوقلو، نگرانی والدین

وقتی‌که صحبت از چند قلویی به میان می‌آید (دو قلویی، سه قلویی، چهارقلویی و...) به نظر سرگرم کننده و گاه بامزه می‌رسد. وقتی‌که چندقلوها به یکباره با هم می‌خندند و... اما مراقبت از آنها، حفظ آرامش‌ خانه، غذا دادن به آنها، عوض کردن پوشک‌شان و مهمانی رفتن، واقعاً سخت و دشوار است. برای بزرگ کردن چند قلوها نیاز به صرف زمان و انرژی بسیار بیشتری است.

چرا این روزها از بارداری‌های چندقلویی جلوگیری می‌شود؟ زیرا رشد چند قلویی‌زایی با مصرف زیاد داروهای باروری و تکنولوژی‌های بارداری همراه بوده است. بیشترین میزان باروری خانم‌ها در دهه بیست از زندگی‌شان‌ است و بعد از آن این میزان کم‌کم کاهش می‌یابد. زوج‌های جوان برای سال‌های طولانی از بارداری جلوگیری می‌کنند و بعد با افزایش سن شروع به بکارگیری روش‌های مختلف بارداری می‌کنند.

مقدار استفاده از دارو و سایر روش‌های باروری در طی ده سال اخیر، دو برابر شده است تا جایی که فقط در سال ۲۰۰۶، بیش از ۲۵۷۰۰ چند قلو در آمریکا متولد شدند. برای برخی از مردم داشتن فرزندان چندقلو یعنی یک بلیط یک سره به سرزمین استرس‌ها و هراس‌ها و حتی قوی‌ترین مادرها نیز گاه از تحمل این وضعیت به ستوه می‌آیند.

علاوه بر زحمات فراوان برای رسیدگی به امور فرزندان چند قلو، مخارج آنها نیز موضوعی مهم است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت در بسیاری از کشورها به والدینی که صاحب چند قلو می‌شوند، آموزش‌های لازم داده می‌شود و حتی از آنها حمایت بیشتری می‌شود.

کدام یک گرسنه هستید؟
کنترل چندقلوها واقعاً کار بسیار دشواری است. یکی از این سختی‌ها غذا دادن به آنهاست. طبق آمار و ارقام حدود 60 درصد از دوقلوها، نارس متولد می‌شوند. بنابراین مدت زمان کمتری را در داخل رحم مادر زندگی کرده‌اند و مواد مغذی کمتری را از مادر دریافت نموده‌اند. بیش از نیمی از دوقلوها و تقریباً اغلب چند قلوها (بیشتر از دوقلوها) با وزن کمتر از حد استاندارد یعنی کمتر از 2500 گرم متولد می‌شوند.

شیر مادر برای تأمین مواد مغذی مورد نیاز بدن و آنتی‌بادی‌ها لازم است اما یک مادر جوان که به تازگی صاحب چند قلو شده است چقدر می‌تواند به آنها شیر دهد تا نیاز آنها را تأمین نماید. ولی به هر حال باید در این گونه مواقع انعطاف‌پذیری بیشتری نشان داد.

هر قطره از شیر مادر، در چنین مواقعی ارزش بسیاری دارد و بسیار بهتر از آن است که نوزادان اصلاً شیر مادر نخورند. برخی از متخصصان می‌گویند در چنین شرایطی بهتر است که مادر به صورت دوره‌ای به هر یک از آنها شیر بدهد مثلاً یک هفته به یکی شیر خودش را بدهد و دوتای دیگر شیرخشک و هفته بعد جای آنها را عوض کند.

به این ترتیب هر یک از نوزادان تقریباً به یک اندازه شیر مادر را دریافت کرده‌اند باز هم یادآور می‌شویم که باید با صبوری این مراحل سخت را پشت سر بگذارید و همواره انعطاف‌پذیری خود را حفظ کنید. به هر حال لازم است که تمام تلاش‌تان را بکنید تا فرزندانتان دچار کمبود مواد مغذی مورد نیاز بدن نباشند.

زمان خواب
یک ضرب‌المثل قدیمی می‌گوید: «هیچگاه یک کودک خوابیده را بیدار نکنید» رعایت کردن این مسئله بسیار سخت است. بیدار شدن یکی از آنها با بیداری بقیه‌شان همراه است، اما نوزادان به زودی به این شرایط عادت می‌کنند و خود را با شرایط خواب و بیداری شبانه سازگار می‌کنند. علاوه بر مسئله بیدار شدن بچه‌‌ها، یک مشکل دیگر نیز وجود دارد.

وقتی که چند قلوها در کنار والدین خود می‌خوابند خطراتی مثل سندرم مرگ نوزاد بیشتر آنها را تهدید می‌کند برای این‌گونه مواقع بهتر است که حتماً بچه‌ها را جدا از خود بخوابانید. بچه‌ها را نزدیک به هم در یک اتاق بخوابانید به طوری که از هم جدا باشند ولی بتوانند یکدیگر را ببینند و صدای هم را بشنوند. در این میان اگر یکی از آنها دارای مشکل و بیماری خاصی مثل ریفلاکس است، لازم است که شرایطی برای خواب او مهیا کنید که احساس راحتی بیشتری کند و خواهر و برادرش را آزار ندهد.

زمان در آغوش گرفتن و نوازش کردن
والدین و فرزندان نیاز دارند که گاه یکدیگر را در آغوش بگیرند مخصوصاً نوزادان نیاز به توجه بیشتر در این زمینه دارند ولی مگر مادری که صاحب فرزندان چندقلو می‌شود چقدر فرصت دارد که آنها را هر روز چند بار در آغوش بگیرد و نوازششان کند. آنها گاه مجبور می‌شوند تا دیر وقت بیدار بمانند و آن توجهی که هر کودک خردسال نیاز دارد، در ساعات دیروقت شب به فرزندانشان نثار کنند، یا اینکه هر یک از والدین یکی از کودکان را نوازش کند و به او توجه نماید.

نوزادان از اینکه والدینشان به آنها توجه کنند، لذت زیادی می‌برند. آنها به توجه و نوازش انفرادی نیاز دارند، زیرا هر یک شخصیت جداگانه و منحصر به فردی دارند. مادرانی که صاحب فرزندان چندقلو می‌شوند با آنکه مشغله بیشتری دارند ولی نباید دست از زندگی اجتماعی خود بردارند. با گسترش روابط اجتماعی با برخی توصیه‌های ارزشمند سایر والدینی که فرزندان چند قلو دارند آشنا می‌شوند و از آنها اطلاعات مفیدی بگیرند.

هر یک از ما نیاز به حمایت از جانب دیگران داریم خصوصاً اگر در چنین موقعیتی قرار گرفته باشیم. مسلماً کمک‌های همسرتان در این مواقع بسیار مؤثر و مفید است اما گاهی اوقات نیاز دارید که از یک زن دیگر کمک بگیرید. چرا که فقط یک مادر صاحب چند قلو می‌تواند درک کند شما در چه دنیایی هستید و هر روز چه مسائلی را پشت سر می‌گذارید.

قدرت لمس کردن و نوازش کردن
اهمیت در آغوش کشیدن نوزاد بعد از تولد نخستین بار در سال ۱۹۵۰ مشخص شد. باید پس از تولد یک رابطه عمیق بین آنها و مادرشان به وجود آید. تا در آینده از رشد اجتماعی و عاطفی سالم‌تری برخوردار باشند. بی‌شک رابطه مادر و نوزاد یک نوع رابطه بیولوژیکی است، علاوه بر آن این رابطه تأثیر زیادی در رشد فیزیکی نوزاد نیز دارد.

تماس از طریق پوست تأثیر بسیار بیشتری دارد. نوزادانی که بوی شیر مادرشان را می‌فهمند نسبت به سایر نوزادان کمتر دچار پریشانی می‌شوند (نوزادانی که شیر خشک می‌نوشند). بوی شیر مادر آنها را آرام می‌کند و دردشان را تسکین می‌دهد. شیر مادر برای آنها آشناترین چیز در این دنیاست و البته آسایش بخش‌ترین چیز در دنیا نیز می‌باشد.

تماس فیزیکی
همه می‌دانیم که تماس فیزیکی خوشایند و خوب باعث ترشح نوعی داروی طبیعی در بدن به نام «اُکسی توسین» می‌شود و این هورمون باعث تسکین درد و کاهش استرس می‌شود. هر چه رابطه نزدیک‌تر و صمیمانه‌تری با نوزادمان داشته باشیم، او را آرام‌تر و استرس او را کمتر می‌کنیم.

استرس می‌تواند ژن‌هایی که باعث بروز اختلالات خاص می‌شوند را فعال سازد و از طرفی ژن‌هایی که به ما کمک می‌کنند تا استرس را به طور مؤثری مدیریت و کنترل کنیم را غیرفعال می‌سازد. غیرفعال و فعال کردن ژن‌ها در واقع یک مبحث پیچیده علمی است که «اِپی ژنتیک» نام دارد. اپی‌ژنتیک مطالعه محیط پیرامون ما (آن چیزهایی که می‌خوریم، آنجایی که زندگی می‌کنیم، رابطه محکم و استواری که با والدین‌مان داریم و ...) است.

نگرانی والدین از نوزادان
شما همیشه نگران نوزادان خود هستید، آیا به اندازه کافی غذا می‌خورند؟ آیا به اندازه کافی می‌خوابند؟ اما نیازی نیست که وقت خود را به این نگرانی‌ها اختصاص دهید. کیفیت توجه و مراقبت از فرزندان مورد نیاز است، نه کمیت آن. نیازی نیست که همیشه مثل چسب به فرزندتان بچسبید (شبانه‌روز) و از تمام نیازها و خواسته‌های خود غافل شوید.

یک مادر نیاز به زمان دارد تا خود را شارژ کند تا بتواند به فرزندش توجه داشته باشد. اگر فکر می‌کنید که آمادگی مادر شدن را دارید، بیشترین تلاش خود را بکنید. هیچ‌گاه خود را از نخستین آغوش مادر و فرزند پس از تولد فرزند یا فرزندان‌تان محروم نکنید و خودتان نیز از این تماس لذت ببرید. به چشمان او زُل بزنید، انگشتان کوچکش را در دست بگیرید و از هر فرصتی برای حفظ سلامت او استفاده کنید تا آینده بهتری برایش بسازید.