طلاق توافقی چقدر طول می کشد؟

در خبرها آمده بود که پرونده‌های مربوط به طلاق توافقی، پرتکرارترین پرونده‌های دادگاه‌های خانواده است. متاسفانه این روزها اسم طلاق توافقی زیاد شنیده می‌شود و صفحات آگهی برخی روزنامه‌ها را که ورق می‌زنیم، می‌بینیم پر شده است از آگهی‌های مشاوره‌های حقوقی و طلاق توافقی که با وکالت دادن بدون حضور در دادگاه انجام می‌شود.

آنقدر راحت از طلاق حرف می‌زنند که انگار نه انگار طلاق حلالی است که عرش خدا را به لرزه می‌اندازد. شاید بتوان گفت طلاق توافقی راه‌حلی برای عشق‌های شتاب‌زده و خام است که مثل حبابی می‌ترکند، ولی آیا همین راه‌حل هم نوشداروی هر رابطه‌ای است؟

طلاق توافقی یکی از بحران‌های نسبتا نوظهور خانواده‌های ایرانی و از آسیب‌های اجتماعی رو به گسترش است، در حالی که در گذشته حساسیت‌های زیادی در مورد طلاق وجود داشت که باعث می‌شد حکم طلاق صادر نشود، اما امروز به راحتی حکم طلاق توافقی صادر می‌شود و به همین دلیل شاهد افزایش طلاق‌های توافقی در جامعه هستیم.

منظور از طلاق توافقی چیست؟

طلاق توافقی، طلاقی است که زن و شوهر در مورد مسائل مالی و غیرمالی آن توافق می‌کنند. یعنی همسران با توافق در مورد حق و حقوق خود یا گذشتن از آن از قبیل مهریه، حضانت و ملاقات فرزند، جهیزیه، نفقه و... به راحتی به دادگاه مراجعه می‌کنند و پس از مدت کوتاهی به‌صورت توافقی از هم جدا می‌شوند.

هنگامی که دادخواست طلاق توافقی در دادگاه مطرح شود، زن و شوهر به مراکز مشاوره معرفی می‌شوند. براساس قانون «حمایت از خانواده جدید»، زن و شوهر می‌توانند از ابتدا دادخواست را در مراکز مشاوره مطرح کنند. مدارک لازم برای طلاق توافقی یا گواهی عدم امکان سازش فقط و فقط امضای وکالت‌نامه از طرف همسران و کپی شناسنامه و سند ازدواج و همچنین برای خانم برگه تست عدم بارداری است.

در طلاق توافقی چه نکته‌هایی باید در نظر گرفته شود؟

یکی از آسان‌ترین راه‌های طلاق، طلاق توافقی است و به‌طور معمول در دادگاه‌ها زمان رسیدگی به این‌گونه دعاوی بسیار کمتر از طلاقی است که زن و شوهر اختلاف دارند. طلاق توافقی مصداق بارز رعایت قاعده «امساک به معروف یا تصریح به احسان» است؛ یعنی اینکه باید زندگی عادی را به‌صورت عرف و معمول ادامه داد، در غیر این صورت همسران بدون ایجاد زحمت و مزاحمتی برای یکدیگر از هم جدا شوند.

اما به هر حال برای همین طلاق هم باید قبل‌تر پیش‌بینی‌های لازم انجام شود وگرنه ممکن است زن و شوهر برای طلاق توافق داشته باشند، ولی روی شرایط آن توافق نکرده باشند، بنابراین پیش از رفتن به دادگاه باید روی شرایطی که در ادامه می‌آید، توافق شود:

۱. شیوه پرداخت مهریه

آیا زن مهر را بخشیده یا بخشی از آن را می‌بخشد؟ آیا مهر را می‌خواهد دریافت کند یا دریافت کرده است؟ آیا قرار است مهر را قسطی دریافت کند یا یکجا آن را دریافت می‌کند؟ اگر مهریه را بخشش کرده، آیا مرد هم قبول بخشش، یعنی بخشیدن مهر را قبول کرده است؟ آیا زن و شوهر روی یکی از موارد بالا که توافق شده، توافقنامه‌ای تنظیم کرده و به‌طور احتمالی این توافق را در دفتر اسناد رسمی تنظیم کرده‌اند یا توافقنامه خود را به دفتر اسناد رسمی برده‌ و درستی امضای خود را تصدیق کرده‌اند یا نه؟ و اگر این کارها را نکرده‌اند، باید هر 2 در دادگاه حاضر شوند و متن توافقنامه را در دادگاه تایید کنند.

2. جهیزیه

زن باید ابتدا جهیزیه خود را دریافت و سپس زیر توافقنامه را برای طلاق توافقی امضا کند و اگر جهیزیه را دریافت نکرده، باید ترتیب دریافت آن با ضمانت اجرا مشخص شود.

اگر زن صورت امضاشده جهیزیه خود را نداشته باشد، کار از هر نظر خراب می‌شود و تنها راه‌حلی که باقی می‌ماند، این است که برای تک‌تک آنها کاغذ خرید داشته باشد و برای وسایلی که کاغذ خرید مشخصی ندارند، به‌ندرت می‌توان اقدامی کرد.

در هر صورت برای اینکه نقل و انتقال جهیزیه برای شما آسان شود و احتمالا دچار مشکلی نشوید، به‌طور حتم با یکی از وکلای دادگستری مشورت کنید. این مشورت برای شما خرجی ندارد، ولی از بسیاری از اشتباه‌های شما جلوگیری می‌کند. البته دریافت جهیزیه با شکایت به مراجع قانونی نیازی به حضور و وجود وکیل دادگستری ندارد، اما حضور وکیل کار را آسان‌تر می‌کند.

۳. نفقه

باید بررسی شود که نفقه گذشته و پرداخت‌نشده و نفقه زمان عده پرداخت‌شده یا نه. یا اینکه زن نفقه خود را بخشیده است.

4. اجرت‌المثل

آیا زن در مقابل قبول طلاق توافقی، اجرت‌المثل زندگی زناشویی خود را دریافت کرده یا آن را به مرد می‌بخشد؟ باید مشخص شود زن در این مورد ادعایی دارد یا نه. در بسیاری از موارد مرد به زن قول می‌دهد در ازای توافق برای طلاق، فلان مبلغ یا فلان ملک را می‌دهم.

همه اینها باید در توافقنامه جداگانه‌ای آورده شوند به‌خصوص اگر مرد پیش‌تر درخواست طلاق کرده باشد و روی همان درخواست زن و مرد به توافق رسیده باشند، زن می‌تواند درخواست اجرت‌المثل کند. مبنای اجرت‌المثل براساس ۳ عامل تعیین می‌شود؛ کارهایی که زن در خانه کرده است، سنواتی که با هم زندگی کرده‌اند و وُسع مالی مرد. با توجه به این ۳ عامل، دادگاه مبلغی را به‌عنوان اجرت‌المثل به زن می‌دهد.

۵. حضانت فرزندان

یکی از اساسی‌ترین ارکان طلاق توافقی، تعیین تکلیف فرزندان است؛ چه کسی بچه‌ها را نگهداری کند و کسی که بچه‌ها را نگهداری می‌کند، خودش متکفل هزینه‌های آنهاست. یا اگر زن آنها را نگه می‌دارد، چه کسی هزینه‌ها را می‌پردازد و برای هر بچه چه اندازه؟ همین‌طور شهریه مدرسه و دیگر هزینه‌های ضروری نیز باید تعیین تکلیف شوند.

لازم به توضیح است در حضانت باید هم از جسم فرزند مراقبت شود و هم تربیت اخلاقی و آموزش مناسب با شرایط او انجام گیرد. اگر حضانت فرزند با پدر باشد، نباید مانع از ملاقات او با مادر و بستگان مادری شد و برعکس. در مواردی که حضانت فرزند با مادر است، ازدواج مادر می‌تواند یکی از دلایل«سلب حضانت» باشد.

6.حق سرپرستی

ممکن است زنی فکر کند چون حضانت برعهده اوست، بچه‌ها مال او هستند و فقط حق دیدار با پدرشان را دارند. اگر زن چنین فکر می‌کند، در اشتباه است زیرا حضانت با سرپرستی تفاوت دارد. اگر قرار است بچه‌ها متعلق به شما باشند، باید این مورد را در دادگاه عنوان کنید تا ثبت شود زیرا هرگاه مرد بخواهد، می‌تواند بچه‌ها را از مادر بگیرد.

اینکه می‌گویند دختر و پسر تا ۷ سال باید با مادر زندگی کنند، بایدی وجود ندارد و تنها این است که برای حضانت، مادر اولویت دارد. به‌طور معمول توصیه می‌شود که بچه‌ها پیش مادر باشند زیرا بچه‌ها از طریق پدر یتیم نمی‌شوند. یادتان باشد دختر که به سمت بلوغ می‌رود به مادر نیاز دارد.

درست است که شرع و قانون می‌گوید فرزند باید پیش پدر باشد، اما اگر مادر صالح باشد و به معیشت فرزندان توجه کند و برای آنها وقت بگذارد، چون مهربان‌تر است و بار عاطفه‌ها را بر دوش می‌کشد، بهتر می‌تواند به آنها رسیدگی کند. البته مواردی هم هست که زن صلاحیت ندارد و پدر صالح‌تر است و توانایی بیشتری برای سرپرستی فرزندان دارد.