مشکل آمنوره چیست؟
معمولاً قاعدگی بین ۱۱ تا ۱۴ سالگی شروع میشود. البته این مسئله در مورد دخترانی که قد یا وزن آنها کمتر از حد متوسط است صادق نیست.
معمولاً قاعدگی بین ۱۱ تا ۱۴ سالگی شروع میشود. البته این مسئله در مورد دخترانی که قد یا وزن آنها کمتر از حد متوسط است صادق نیست و ممکن است قاعدگی تا مدتی بعد هم آغاز نشود. چند سال اول پس از شروع قاعدگی ،عادتهای ماهیانه ممکن است نامنظم باشند و حتی امکان دارد پریود وی به صورت دوره‌های منظم ماهانه حتی تا اواخر نوجوانی نباشد. پس از نظم پیدا کردن عادتهای ماهانه، مدت این دوره‌ها در زنان مختلف بین ۲۶ تا حدود ۳۵ روز متغیر است.
آمنوره در واقع فقدان قاعدگی در هر سنی می‌باشد.
انواع آمنوره دو نوع است:
• آمنوره اولیه یا فقدان کامل عادت ماهانه
آمنوره در واقع فقدان قاعدگی در هر سنی می‌باشد.
انواع آمنوره دو نوع است:
• آمنوره اولیه یا فقدان کامل عادت ماهانه
در یک دختر جوان۱۶ ساله با ظاهری طبیعی یا دختر ۱۴ ساله که خصوصیات ثانویه جنسی در وی به وجود نیامده‌اند یا رشد طبیعی نداشته است. بنابراین آمنوره اولیه یا فقدان قاعدگى از آغاز وجود دارد و ممکن است براى تمام طول عمر ادامه یابد. در این حالت خونریزى قاعدگى دوران بلوغ هرگز اتفاق نمى‌افتد؛ البته این اختلال نادر است زیرا بیشتر دختران اولین قاعدگی خود را حداکثر تا ۱۵ سالگی تجربه می‌کنند.
• آمنوره ثانویه
به حالتى اطلاق مى شود که خونریزى ماهانه در یک زن براى بیش از سه ماه قطع شود. معمولاً به دلیل یک عامل جسمانی اتفاق مى‌افتد و نسبت به آمنوره اولیه، دیرتر آغاز مى‌شود. در این حالت دوره‌هاى عادت ماهانه که در آغاز طبیعى و منظم بوده‌اند، به تدریج غیرطبیعى، نامنظم و یا قطع مى‌شوند.
آمنوره (اولیه یا ثانویه) علل متعددی دارد. از جمله موارد زیر:
به حالتى اطلاق مى شود که خونریزى ماهانه در یک زن براى بیش از سه ماه قطع شود. معمولاً به دلیل یک عامل جسمانی اتفاق مى‌افتد و نسبت به آمنوره اولیه، دیرتر آغاز مى‌شود. در این حالت دوره‌هاى عادت ماهانه که در آغاز طبیعى و منظم بوده‌اند، به تدریج غیرطبیعى، نامنظم و یا قطع مى‌شوند.
آمنوره (اولیه یا ثانویه) علل متعددی دارد. از جمله موارد زیر:
* بارداری یا حاملگى: خانم‌ها در دوران باردارى چون تخمک گذارى ندارند، عادت ماهانه به طور موقت قطع مى‌شود.
* بیماریکه به شکل اختلال در تخمک گذاری می‌باشد و معمولاً بى نظمى شدید عادت ماهانه یا قطع مکرر خونریزى ماهانه را باعث مى‌شود.
* استرس
* فعالیت جسمی شدید یا ورزش بیش از اندازه و ورزش‌هاى سنگین در بسیارى از زنان جوان ورزشکار قطع عادت ماهانه را باعث مى شوند؛ زیرا مقدار چربى بدن آنها بسیار کم است.
* چاقى: به علت وجود مقدار زیاد چربى در بدن زنان چاق احتمال ایجاد آمنوره در آنها بیشتر است. زیرا چاقى در فرآیند تخمک گذارى اختلال ایجاد مى کند.
* اختلالات غذا خوردن: آمنوره در زنانى که به بى اشتهایى عصبى یا پرخورى عصبى دچار هستند، دیده میشود. علت این است که به دلیل پایین بودن وزن بدن، بدن آمادگى حامله شدن را نخواهد داشت. در نتیجه، دستگاه تولیدمثلى به هدف حمایت بدن از کار مى‌افتد، چرا که بیش از اندازه تحلیل رفته است.
* سنین میانسالی: که با قطع دایمی عادت ماهیانه همراه بوده و امری طبیعی در دوره زندگی است.
* نقص‌هاى زمان تولد: وجود نقایص زمان تولد، در خونریزى ماهانه یک نوجوان ۱۶ ساله موثر است.
* فقدان اعضای تناسلی: مثل فقدان مجرای تناسلی، رحم، یا تخمدان‌ها که نوعی از ناهنجاری‌های کروموزومی به حساب می‌آید.
* بسته بودن کامل پرده بکارت: که به این ترتیب مانع خروج خونریزی عادت ماهانه میشود.
* اختلالات کروموزومی
* تومورها، عفونت‌ها
* اختلال کار تیروئید: در بسیارى موارد کم کارى غده تیروئید یا هیپوتیروئیدى که همان تولید مقدار ناکافى هورمون تیروئید است یا پرکارى غده تیروئید یا هیپرتیروئیدى که ترشح بیش از حد هورمون تیروئید را به دنبال دارد مسئول قطع عادت ماهانه است.
اما عواملی دیگری که در افزایش خطر ایجاد آمنوره نقش دارند داروهایی مثل قرص‌های ضدحاملگی، داروهای ضدسرطان، مخدرها، برخی داروها مانند کلردیازپوکساید، سابقه خانوادگی دیر آغاز شدن عادت ماهانه، لاغری و همچنین کاهش وزن شدید می‌باشند.
عوارض آمنوره
فقدان عادت ماهانه اگر علت آن معلوم شود به‌تنهایی یک خطر برای سلامتی محسوب نمی‌شود؛ چرا که با رفع عامل آن مشکل از بین خواهد رفت. اما گاهی به علت
* ناباروری و ناتوانی در حامله شدن
* و پریشانی روانی در رابطه با تکامل جنسی که گاهاً تاثیرات روانی در بیمار خواهد داشت،
عوارض آن برگشت ناپذیر خواهد بود.
تشخیص آمنوره
شامل موارد زیر می‌باشد:
- شرح حال پزشکی: پزشک متخصص زنان با معاینه جسمانی، معاینه لگنى وگرفتن تاریخچه پزشکى تشخیص را به عهده دارد (در مورد شرح حال سابقه خانوادگی، میزان فعالیت روزانه و سن و وزن بیمار هم سوال میشود).
- اندازه‌گیری هورمون‌های خون
- بررسی کار تیروئید و غدد فوق‌کلیوی
اگر سایر اختلالات قاعدگى، بیمارى‌هاى داخلى و عوارض داروهایى که مى‌توانند بیمارى را سبب شوند رد شود، تشخیص آمنوره قطعى است. تشخیص آمنوره مستلزم قطع خونریزى زمانى که زن باردار نباشد براى سه دوره متوالى می‌باشد.
درمان آمنوره
درمان آمنوره (قطع قاعدگى) بر اساس موارد زیر توسط پزشک تعیین مى شود:
• درمان در آمنوره‌ای که به کمبود هورمون بستگی ندارد، شامل رفع علت زمینه ای می‌باشد.
• هورمون درمانی جایگزین میشود.
• روان درمانی یا مشاوره در صورتی که آمنوره در اثر استرس یا مشکلات تغذیه‌ای باشد، لازم است.
• یک جراحی کوچک در پرده بکارت کاملاً بسته با ایجاد سوراخ لازم می باشد.
• داروها: در ابتدا هورمون پروژسترون برای شروع خونریزی شروع میشود. اگر مصرف پروژسترون قطع شد و خونریزی آغاز شد، دستگاه تناسلی درست کار می‌کند و وجود بیماری در غده هیپوفیز نیز رد میشود. اما اگر مصرف پروژسترون قطع شد و خونریزی آغاز نشد، از داروهای محرک تخمدان مثل کلومیفن یا هورمون‌های طبیعی محرک تخمدان که از هیپوفیز ترشح می‌شوند تحت نظر پزشک برای این منظور استفاده خواهد شد.
• برای فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری مانعی وجود ندارد، پس ورزش کنید ولی بدانید شدت آن نباید زیاد باشد.
• اگر چاق یا زیادی لاغر هستید، با پزشک و یا متخصص تغذیه در رابطه با رژیم غذایی مناسب مشورت کنید. سه وعده غذایی روزانه مصرف کنید و وعده ای را حذف نکنید.
توجه به این نکته لازم است که:
اگر ۱۶ سالتان شده است اما عادت ماهانه نداشته‌اید، یا اگر علی‌رغم درمان، عادت ماهانه شما در عرض ۶ ماه آغاز نشد باید به پزشک مراجعه نمایید.
* چاقى: به علت وجود مقدار زیاد چربى در بدن زنان چاق احتمال ایجاد آمنوره در آنها بیشتر است. زیرا چاقى در فرآیند تخمک گذارى اختلال ایجاد مى کند.
* اختلالات غذا خوردن: آمنوره در زنانى که به بى اشتهایى عصبى یا پرخورى عصبى دچار هستند، دیده میشود. علت این است که به دلیل پایین بودن وزن بدن، بدن آمادگى حامله شدن را نخواهد داشت. در نتیجه، دستگاه تولیدمثلى به هدف حمایت بدن از کار مى‌افتد، چرا که بیش از اندازه تحلیل رفته است.
* سنین میانسالی: که با قطع دایمی عادت ماهیانه همراه بوده و امری طبیعی در دوره زندگی است.
* نقص‌هاى زمان تولد: وجود نقایص زمان تولد، در خونریزى ماهانه یک نوجوان ۱۶ ساله موثر است.
* فقدان اعضای تناسلی: مثل فقدان مجرای تناسلی، رحم، یا تخمدان‌ها که نوعی از ناهنجاری‌های کروموزومی به حساب می‌آید.
* بسته بودن کامل پرده بکارت: که به این ترتیب مانع خروج خونریزی عادت ماهانه میشود.
* اختلالات کروموزومی
* تومورها، عفونت‌ها
* اختلال کار تیروئید: در بسیارى موارد کم کارى غده تیروئید یا هیپوتیروئیدى که همان تولید مقدار ناکافى هورمون تیروئید است یا پرکارى غده تیروئید یا هیپرتیروئیدى که ترشح بیش از حد هورمون تیروئید را به دنبال دارد مسئول قطع عادت ماهانه است.
اما عواملی دیگری که در افزایش خطر ایجاد آمنوره نقش دارند داروهایی مثل قرص‌های ضدحاملگی، داروهای ضدسرطان، مخدرها، برخی داروها مانند کلردیازپوکساید، سابقه خانوادگی دیر آغاز شدن عادت ماهانه، لاغری و همچنین کاهش وزن شدید می‌باشند.
عوارض آمنوره
فقدان عادت ماهانه اگر علت آن معلوم شود به‌تنهایی یک خطر برای سلامتی محسوب نمی‌شود؛ چرا که با رفع عامل آن مشکل از بین خواهد رفت. اما گاهی به علت
* ناباروری و ناتوانی در حامله شدن
* و پریشانی روانی در رابطه با تکامل جنسی که گاهاً تاثیرات روانی در بیمار خواهد داشت،
عوارض آن برگشت ناپذیر خواهد بود.
تشخیص آمنوره
شامل موارد زیر می‌باشد:
- شرح حال پزشکی: پزشک متخصص زنان با معاینه جسمانی، معاینه لگنى وگرفتن تاریخچه پزشکى تشخیص را به عهده دارد (در مورد شرح حال سابقه خانوادگی، میزان فعالیت روزانه و سن و وزن بیمار هم سوال میشود).
- اندازه‌گیری هورمون‌های خون
- بررسی کار تیروئید و غدد فوق‌کلیوی
اگر سایر اختلالات قاعدگى، بیمارى‌هاى داخلى و عوارض داروهایى که مى‌توانند بیمارى را سبب شوند رد شود، تشخیص آمنوره قطعى است. تشخیص آمنوره مستلزم قطع خونریزى زمانى که زن باردار نباشد براى سه دوره متوالى می‌باشد.
درمان آمنوره
درمان آمنوره (قطع قاعدگى) بر اساس موارد زیر توسط پزشک تعیین مى شود:
• درمان در آمنوره‌ای که به کمبود هورمون بستگی ندارد، شامل رفع علت زمینه ای می‌باشد.
• هورمون درمانی جایگزین میشود.
• روان درمانی یا مشاوره در صورتی که آمنوره در اثر استرس یا مشکلات تغذیه‌ای باشد، لازم است.
• یک جراحی کوچک در پرده بکارت کاملاً بسته با ایجاد سوراخ لازم می باشد.
• داروها: در ابتدا هورمون پروژسترون برای شروع خونریزی شروع میشود. اگر مصرف پروژسترون قطع شد و خونریزی آغاز شد، دستگاه تناسلی درست کار می‌کند و وجود بیماری در غده هیپوفیز نیز رد میشود. اما اگر مصرف پروژسترون قطع شد و خونریزی آغاز نشد، از داروهای محرک تخمدان مثل کلومیفن یا هورمون‌های طبیعی محرک تخمدان که از هیپوفیز ترشح می‌شوند تحت نظر پزشک برای این منظور استفاده خواهد شد.
• برای فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری مانعی وجود ندارد، پس ورزش کنید ولی بدانید شدت آن نباید زیاد باشد.
• اگر چاق یا زیادی لاغر هستید، با پزشک و یا متخصص تغذیه در رابطه با رژیم غذایی مناسب مشورت کنید. سه وعده غذایی روزانه مصرف کنید و وعده ای را حذف نکنید.
توجه به این نکته لازم است که:
اگر ۱۶ سالتان شده است اما عادت ماهانه نداشته‌اید، یا اگر علی‌رغم درمان، عادت ماهانه شما در عرض ۶ ماه آغاز نشد باید به پزشک مراجعه نمایید.
بنابراین سن، سلامتى، سابقه پزشکى بیمار، علت بیمارى (اولیه یا ثانویه)، تحمل بیمار نسبت به دارو و دیدگاه بیمار در ارتباط با بیماریش در درمان وی موثر است.
پیشگیری
* تغذیه مناسب و توجه به حفظ وزن در حد ایده‌آل توصیه شده است.
* هر دارویی را با تجویز پزشک استفاده کنید.
* فعالیت ورزشی حرفه‌ای خود را تا حدی کم کنید.
* هرگونه نگرانی را از خود دور کنید، چرا که آمنوره معمولاً با هورمون درمانی یا رفع علت زمینه‌ساز قابل معالجه است.
اما در بعضی موارد، آمنوره قابل درمان نیست که این موارد عبارتند از: اختلالات کروموزومی و ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی.
* تغذیه مناسب و توجه به حفظ وزن در حد ایده‌آل توصیه شده است.
* هر دارویی را با تجویز پزشک استفاده کنید.
* فعالیت ورزشی حرفه‌ای خود را تا حدی کم کنید.
* هرگونه نگرانی را از خود دور کنید، چرا که آمنوره معمولاً با هورمون درمانی یا رفع علت زمینه‌ساز قابل معالجه است.
اما در بعضی موارد، آمنوره قابل درمان نیست که این موارد عبارتند از: اختلالات کروموزومی و ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی.
منبع:
نی نی یاری
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼