پایین آوردن تب در کودکان، خطر قطره استامینوفن

یکی از علل شایع به مطب ها و کلینیک ها تب است و علاوه بر تشخیص علت آن که در نوع درمان مهم است. کنترل خود تب هم اهمیت زیادی دارد خصوصا در سنین کودکی که تشنج به دنبال تب شایع است

در این قسمت ما فرض میکنیم شما جهت تشخیص علت تب به پزشک مراجعه کردید و ضمن اینکه اقدامات تشخیصی و درمانی در حال انجام است فقط روش کنترل تب را ذکر میکنیم

همیشه باید ابتدا تب تایید شود . اینکه احساس میکنم سر بچه داغ است یا دستهایش گرم است به هیچ عنوان قایل قبول نیست گاهی ما میبینیم که بعضی موارد تب وجود ندارد و بیخود دارو مصرف میشود و گاهی هم تب وجود دارد و خانواده نمیفهمد و کودک ناگهان تشنج میکند .پس بنابراین در هر خانه ای وجود یک دما سنج طبی لازم است .گاهی بعضی از بیماران من می ایند می گویند بچه خیلی تب داشته و هر چه استامینوفن میدهیم خوب نمیشه .من میپرسم چند درجه بوده میگوید نمیدانم فقط بدنش داغ بود .میپرسم چقدر استامینوفن دادی میگه یک قاشق .چه قاشقی .نمیدانم. من میگویم اصلا قابل قبول نیست که شما نه درجه تب را میدانید و نه میدانید چقدر استامینوفن دادید. شما باید بگید مثلا ۳۸.۵ درجه تب داشته و سه ساعت قبل ۵ میلی لیتر استامینوفن دادیم.

درجه تبهای پیشانی نواری ارزش ندارد درجه تبهای جیوه ای خیلی دقیق است ولی استفاده از ان تجربه لازم دارد .نوعی درجه تب داخل گوش موجود است که خیلی دقیق است ولی قیمت ان گران است .توصیه ما خرید یک دما سنج دیجیتالی ساده است که هم ارزان و هم دقیق است .البته باید هم طرز مصرف انرا یاد داشته باشید و هم یک نوبت کالیبره بودن ان با دماسنج جیوه ای چک شود.
بهترین دارو برای کنترل تب استامینوفن است در مورد مصرف بروفن و اسپرین و دیکلوفناک به هیچ عنوان نباید بدون اجازه پزشک باشد.

مقدار مصرف استامینوفن :قطره در هر نوبت دو برابر وزن مثلا برای کودک ۱۰ کیلویی ۲۰ قطره در هر نوبت.شربت استامینوفن به ازای هر یک کیلو نیم میلی لیتر است یعنی بچه ۱۰ کیلویی ۵ میلی لیتر در هر نوبت . و برای کودک بالای ۲۰ کیلو باید از قرصهای بزرگسالان استفاده کرد.فواصل مصرف استامینوفن هم بستگی به شدت تب از ۴ تا ۱۲ ساعت با همین مقدار ذکر شده است(وقتی تب کمتر میشود فواصل باید زیاد تر شود)

عده زیادی از والدین ادعا میکنند تب در کودک ما هیچگاه به استامینوفن جواب نمیدهد و باید بروفن بگیرد .این حرف کاملا اشتباه است اغلب علت ان مقدار نا کافی دادن استامینوفن است مثلا در یک کودک ۱۰ کیلویی یک قاشق مرباخوری داده اند که معادل حدود ۲.۵ میلی لیتر است و نصف مقدار مناسب بوده (مصرف دارو در اطفال با فلان قاشق اصلا قابل قبول نیست و حتما باید با سرنگ اندازه گیری شود).البته تعداد کمی از بیماریها هست که به استامینوفن جواب نمیدهد .که گاهی دادن بروفن یا شیاف دیکلو فناک همراه استامینوفن لازم میشود که حتما باید با تجویز پزشک باشد.

شیاف استامینوفن در موارد تب ناگهانی در ابتدا جهت کاهش سریع تب مفید است ولی برای ادامه کنترل تب باید خوراکی ادامه یابد.مقدار شیاف استامینوفن در بالای ۱۵ کیلو باید شیاف بزرگسال باشد۳۲۵-و بین ۱۰ تا ۱۵ کیلو باید دو تا شیاف اطفال باشد۱۲۵
در بچه های کمتر از شش ماه به علت عدم تکامل مکانیسم تعریق ابتدا پوشش لباس را کم کنید و دمای محیط را هم تا 25 درجه کاهش دهید سپ س دمای بدن کودک را چک کنید

تن شویه یا پا شویه در کودکان اگر صحیح انجام نشود عوارض ان بیشتر است.اولا باید بدانید تن شویه دمای سطحی بدن را کاهش میدهد و خطر تشنج با این کاهش دمای سطحی کم نمیشود پس اصلا نباید به تنهایی جهت کاهش تب در کودکان استفاده شودو حتما باید در کنار دارو جهت کمک به ان باشد. دستمال کوچک (اندازه کف دست)با اب ولرم حدود ۳۰ درجه(نه اب سرد)و فقط مرطوب(خوب چلانیده شود)و روی سینه و شکم(روی پیشانی نه).باید در تبهای خیلی بالا بکار برد.

در تب کودک زیر سه ماه و بالای ۳۸.۵ درجه و بیشتر از سه روز و کودک بد حال مراجعه به پزشک الزامیست ولی در سایر موارد در صورتی که دسترسی تلفنی به پزشک خانوادگی دارید و پزشک خانواده اجازه دهد میتوان چند روز استامینوفن را بدون مراجعه داد

استامینوفن ،مراقب باشید اوردوز نکند
برخلاف تصور اغلب والدین، مصرف بیش از اندازه استامینوفن هم می‌تواند اوردوز و حتی خطر مرگ را به دنبال داشته باشد. درحالی که والدین می‌خواهند با چکاندن چند قطره بیشتر استامینوفن در دهان کودک‌شان و کوتاه کردن فاصله میان دو وعده استامینوفن محکم‌کاری کنند و احتمال تب‌دار شدن فرزندشان را پایین بیاورند، پزشکان نسبت به مرگ‌آور بودن اوردوز این دارو هشدار می‌دهند. بچه‌هایی که بیش از اندازه استامینوفن می‌گیرند، ممکن است با تهوع، استفراغ و دل‌درد نسبت به این مشکل واکنش نشان دهند اما در بسیاری موارد نشانه‌های اوردوز پنهان می‌ماند یا به اشتباه به عنوان نشانه‌های بیماری اصلی کودک تفسیر می‌شود و جان او را تهدید می‌کند.

گذشته از این، گاهی والدین داروهای دیگری که حاوی استامینوفن هستند را همراه خود استامینوفن به کودک می‌دهند اما نمی‌دانند داروهای حاوی این ماده هم می‌توانند مسبب اوردوز شوند و آسیب‌های کبدی یا از دست دادن جان را همراه بیاورند.

حداقل چهار ساعت وقفه بیندازید
حتی بالا رفتن تب نمی‌تواند مجوزی برای خوراندن استامینوفن در فاصله‌های کمتر از چهار ساعت به کودک باشد. معمولا بچه‌ها باید هر شش ساعت یک‌بار به اندازه دوبرابر وزن‌شان قطره دریافت کنند اما در صورت پایین نیامدن تب، می‌توان قطره‌ها را هر چهار ساعت یک‌بار به کودک خوراند. در صورتی که به جای قطره تصمیم گرفتید شیاف استامینوفن را برای فرزندتان مصرف کنید هم حق ندارید فاصله میان دو بار استفاده از شیاف را از چهار ساعت کمتر کنید و در این مورد هم بهتر است در شرایط عادی، به همان زمان شش ساعته وفادار باشید و در عین حال با روش‌های مکمل مثل استفاده از دستمال خیس برای پایین آوردن تب او تلاش کنید.

همراه با این داروها خطرساز می‌شود
اگر فرزندتان تحت درمان با داروهای ضدانعقاد است در مورد خوراندن استامینوفن به او با پزشکش مشورت کنید. گذشته از این، کودکانی که به‌خاطر ریفلاکس تحت درمان با داروهای ضداسید هستند هم ممکن است چندان از استامینوفن تاثیر نپذیرند. استامینوفن که در صورت مصرف شدن با کافئین اثر درمانی‌اش بیشتر می‌شود، در صورتی که همراه با داروهای ضدتشنج مورد استفاده قرار گیرد، می‌تواند کبد را بیشتر از قبل با خطر مسموم شدن مواجه کند.

به دست‌تان اعتماد نکنید
مادرانی که از استامینوفن برای پایین آوردن تب فرزندشان پس از دریافت واکسن استفاده می‌کنند دو دسته‌اند؛ گروهی به محض تزریق واکسن برای پیشگیری قطره را به کودک می‌دهند و گروهی تا نگذشتن تب فرزندشان از ۵/۳۸ درجه از این دارو استفاده نمی‌کنند.

شما برحسب شناختی که از خودتان در مهار استرس و کنترل کردن شرایط دارید
می‌توانید یکی از این دو رویکرد را انتخاب کنید.گذشته از این،گفتیم که گاهی جز مصرف این دارو، چاره‌‌ای باقی نمی‌ماند اما شما تنها در شرایطی باید به‌خاطر سوختن فرزندتان در تب از این دارو استفاده کنید که عدد روی دماسنج عدد 38.5 یا بالاتر را نشان ‌دهد. پس به دست‌تان برای سنجیدن تب کودک اعتماد نکنید و با کمک دماسنج دیجیتالی حرارت بدن او را اندازه بگیرید.