مصرف مکمل در دوران بارداری، چه نتایجی دارد؟

به طور کلی مواد معدنی و ویتامین‌ها ازجمله مواد مغذی هستند که مصرف آنها فواید اثبات شده بی‌شماری دارد. تبلیغات بیش از حد در مورد مکمل‌های غذایی باعث شده است این تصور القا شود که مصرف این مواد در هر اندازه‌ای و تحت هر شرایطی مجاز است در صورتی که این باور از اساس غلط است و استفاده بیش از حد از مکمل ویتامین‌ها و املاح سبب پدید آمدن مسمومیت در بدن می‌شود.

مکمل‌هایی که مصرف بیش از حد آنها اثرات سمی دارند عبارتند از: آهن، روی، سلنیوم و ویتامین‌های A، B، C و آهن تنها ماده مغذی است که نیاز به آن در دوران بارداری به تنهایی از طریق غذا تامین نمی‌شود. معمولا اغلب خانم‌ها نمی‌توانند آهن مورد نیاز بدن خود و جنین را تنها از مواد غذایی مصرفی روزانه تامین کنند چراکه بدن در دوران حاملگی مقدار بیشتری خون سازی می‌کند تا بتواند از جنین در حال رشد حمایت کند.

مقدار آهن لازم برای دوران حاملگی ۲۷ میلی‌گرم است که ۵۰ درصد بیشتر از زمان قبل از حاملگی است. متخصصان توصیه می‌کنند در اولین ویزیت حاملگی به خانم‌ها آهن با دوز ۸۰ میلی‌گرم در روز داده شود. اغلب مکمل‌های دوران بارداری حاوی ۲۷ تا ۶۰ میلی‌گرم آهن هستند. به خانم‌هایی که کم‌خونی فقر آهن دارند توصیه می‌شود روزانه علاوه بر مکمل این دوران، ۶۰ تا ۱۲۰ میلی‌گرم آهن اضافه دریافت کنند.

بهترین راه دریافت کافی و مطمئن ویتامین‌ها و مواد معدنی از طریق رژیم غذایی است، اما کسانی که ویتامین‌ها و مواد معدنی را به میزان کافی در رژیم غذایی خود ندارند، مادران بارداری که انتظار دوقلوزایی یا چندقلوزایی دارند، گیاهخواران، افراد سیگاری و بیمارانی که داروهای خاص مصرف می‌کنند باید از مکمل‌ها استفاده کنند.

گاهی اوقات برای جبران و بهبود برخی مشکلات حاملگی مانند حالت تهوع، استفراغ، پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی)، زایمان زودرس و... مصرف مکمل‌های معدنی و ویتامین‌ها توصیه می‌شوند. مثلا مصرف ویتامین B۶ در کاهش تهوع دوران بارداری کمک‌کننده است.

اسید فولیک جزو ویتامین‌های گروه B و محلول در آب است. این ویتامین در تولید و حفظ سلول‌های جدید، در تکامل سیستم عصبی جنین و جلوگیری از بروز نقص‌های مادرزادی نوزاد، جلوگیری از بروز سرطان خون در کودکان و در کاهش پره اکلامپسی (فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار بعد از هفته ۲۰ حاملگی) موثر است.

یافته‌های پزشکی نشان داده‌اند از حدود یک ماه قبل از حاملگی مصرف ۴۰۰ میکروگرم از این مکمل باید آغاز شده و با شروع حاملگی میزان آن به ۶۰۰ میکروگرم در روز افزایش یابد. براساس نتایج تحقیقات دریافت این مقدار اسید فولیک می‌تواند تا ۷۰ درصد سبب کاهش اختلالات لوله عصبی جنین شود.

یکی از مواد معدنی دیگری که باید در دوران بارداری استفاده شود کلسیم است. وجود کلسیم برای انجام بسیاری از اعمال بدن ازجمله تنظیم ضربان قلب، انتقال پیام‌های عصبی، تحریک ترشح هورمون‌ها، انعقاد خون و مهم‌تر از همه ساخت استخوان‌های بدن و حفظ سلامت آنها ضروری است. مقدار مورد نیاز کلسیم برای افراد بالغ 1000 تا 1200 میلی‌گرم در روز است که این میزان به سن، جنس و شرایط فرد بستگی دارد.

به عنوان مثال در زنان باردار و شیرده، کودکان و نوجوانان میزان نیاز به کلسیم بیشتر است. ملح‌های متفاوتی از کلسیم در دسترس است که می‌توان به کربنات کلسیم، سیترات کلسیم، گلوکونات کلسیم و لاکتات کلسیم اشاره کرد. از میان ملح‌های مختلف کلسیم، نوع کربنات 40 درصد، سیترات حداکثر 24درصد، گلوکونات 9 درصد و لاکتات 18 درصد کلسیم قابلیت جذب دارد.

بنابراین فرآورده‌هایی که حاوی ملح کربنات هستند کلسیم بیشتری را در دسترس بدن قرار می‌دهند. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که کربنات کلسیم در حضور اسید معده جذب بالاتری خواهد داشت. بنابراین مصرف آن بعد از غذا به جذب بیشتر کلسیم کمک می‌کند.