رابطه بعد از زایمان، بهترین زمان

تا چه مدت بعد از زایمان بهتر است زوجین روابط زناشویی نداشته باشند؟
نمی‌توان برای شروع این کار بعد از زایمان تاریخ یا زمان دقیقی تعیین کرد. در خانم‌ها چه زایمان طبیعی داشته و چه به روش سزارین زایمان کرده باشند، تا زمانی که خونریزی وجود دارد، نباید تماس جنسی انجام شود و بهتر است تا 6 هفته پس از زایمان نیز روابط زناشویی برقرار نشود زیرا دستگاه تناسلی زن بعد از زایمان حدود 6 هفته زمان می‌برد تا به حالت عادی برگردد.

در زایمان به روش طبیعی، به علت تغییراتی که در مجرای تناسلی زن ایجاد شده، بهتراست روابط زناشویی کمی دیرتر از سر گرفته شود. البته ممکن است زن با شروع مقاربت دردهایی در ناحیه تناسلی احساس کند یا به دلیل خشکی مخاط مجرای تناسلی حین روابط زناشویی درد داشته باشد. در این صورت استفاده از ژل‌های لغزنده کننده مجرا و تغییر وضعیت هنگام نزدیکی می‌تواند موثر باشد.

آیا این باور صحیح است که مادری که شیر می‌دهد باردار نمی‌شود؟
بله، معمولا مادری که بعد از زایمان به فرزندش شیر می‌دهد، به علت ترشح هورمون پرولاکتین و به دنبال آن عدم تخمک‌گذاری باردار نمی‌شود، البته فقط تا ۶ ماه، یعنی تا زمانی که قاعدگی شروع نشده، مادر به فرزندش شیر می‌دهد و از هیچ غذای مکمل دیگری برای تغذیه نوزاد استفاده نمی‌کند.

در خانمی‌که یک ماه بعد قاعدگی‌اش شروع ‌شده است، احتمال بارداری وجود دارد اما نکته‌ای که خانم‌ها بعد از زایمان باید به آن توجه کنند این است که فقط به دلیل عدم قاعدگی و تخمک‌گذاری، نباید بی‌هیچ روش پیشگیری و بدون ‌نگرانی، روابط زناشویی داشته باشند. یکی از روش‌های مناسب برای پیشگیری از بارداری در مادران شیرده، مصرف قرص‌های محرک شیردهی (لاینسترول؛ یک هورمون پروژسترونی) است که ترجیحا بهتر است در ۶ ماه اول پس از زایمان مصرف شوند، به این شرط که شیرخوار به جز شیر مادر از هیچ نوع نوشیدنی یا غذای دیگری استفاده نکند.

بهترین روش برای جلوگیری از بارداری پس از زایمان کدام است؟
اصلا نمی‌توان گفت بهترین روش جلوگیری از بارداری پس از زایمان کدام است ولی معمولا زنانی که زایمان می‌کنند در 6 ماه اول می‌توانند از روش‌های جلوگیری مثل IUD و قرص‌های پروژسترونی استفاده کنند، ولی قرص‌های ترکیبی و قرص‌هایی که در بازار وجود دارد به دلیل داشتن هورمون‌ استروژن که باعث کاهش کیفیت و کمیت شیر می‌شود، مناسب نیستند.

بهترین روش «می‌نی پیل» (قرص پروژسترونی) است. حتما باید سر ساعت مصرف شود و اگر به فاصله 3 ساعت تاخیر داشته باشیم باید همراه آن از روش دیگری برای جلو‌گیری از بارداری استفاده شود. گذاشتن آی‌یودی هم اگر خانمی‌عفونت نداشته باشد بعد از 6 هفته مشکلی ایجاد نمی‌کند.

شیردهی می‌تواند تا میزان زیادی مانع از بارداری‌های ناخواسته شود. دکتر فاطمه هدی فلاح با اشاره به اینکه روش پیشگیری از بارداری در دوران شیردهی به دو روش کلی انجام می‌شود، گفت: روش غیر هورمونی و روش هورمونی که پزشکان روش غیرهورمونی را توصیه می‌کنند؛ چرا که در این روش تغذیه انحصاری با شیر مادر انجام می‌شود و سن شیرخوار باید کمتر از شش ماه باشد. همچنین مهم است که فاصله بین شیردهی بیشتر از چهار ساعت در طول روز و بیش از شش ساعت در طی شب نباشد.

وی گفت: تکرر شیردهی مادر طی دوران شیردهی، فاصله بین شیردهی و شدت مکیدن شیرخوار از عوامل تاثیرگذار شیردهی بر باروری است.

این متخصص کودکان گفت: تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماه اول بدو تولد، روش موثری در پیشگیری از بارداری است. همچنین تغذیه تقریبا انحصاری با شیر مادر که در این روش شیرخوار علاوه بر شیر مادر مولتی ویتامین، ویتامین A، D و آب نیز دریافت می‌کند و باید اغلب یک یا دو بار در روز و کمتر از یک یا دو جرعه باشد، شامل الگوهای شیردهی و تاثیر آن در بارداری است.

فلاح مقدار زیاد تغذیه با شیر مادر را به طور کلی شامل سه رده زیاد، متوسط و کم دانست و افزود: تغذیه زیاد به این معنا است که تغذیه با شیر مادر بیش از ۸۰ درصد، تغذیه متوسط ۷۹ درصد و تغذیه کم که تا ۲۰ درصد غذای کودک را تشکیل می‌دهد.

وی اضافه کرد: شیر خوردن تفننی، تغذیه خیلی مناسبی برای شیرخوار نیست؛ چرا که دفعات تغذیه با شیر مادر یا مقدار خوردن کم است و نوزاد مواد مغذی را از شیر مادر دریافت نمی‌کند.

این متخصص کودکان با بیان این مطلب که داروهای شیمی درمانی و مواد رادیواکتیو از داروهای ممنوع دوران شیردهی است، اظهار کرد: آسپرین، داروهای تاثیرگذار بر تیروئید که می‌تواند روی تیروئید نوزاد تاثیر گذارد، ترکیبات استروژن و داروهای ضد تشنج از داروهای منع مصرف در دوران بارداری است که باید به آنها توجه زیادی شود.