سایکوز بعد از زایمان، چیست و چرا به وجود می‌آید؟

سایکوز بعد از زایمان نوعی روان‌پریشی است که بعد از زایمان به وجود می‌آید. در این حالت ممکن است علایم افسردگی وجود داشته باشد و علایم بیماری‌های روان‌پریشی دیگر را هم بروز دهد. به طور مثال علایم و نشانه‌های نوعی دیگر از افسردگی به نام مانیا که به صورت سرخوشی و شیدایی بروز می‌کند.

مادر ممکن است علایم بیماری اسکیزوفرنی را از خود نشان دهد که علایم آن به شکل توهم، هذیان و رفتارهای آشفته بروز می‌کند. در هر صورت، هر یک از علایم و نشانه‌های بیماری که نوعی سایکوز بعد از زایمان محسوب می‌شود باید طی سه یا چهار ماه با دارو و مراقبت‌های پزشکی و حمایت و توجه اطرافیان بهبود یابد.

در چنین شرایطی بیمار حتما باید دارو مصرف کند و نوزاد باید از مادر جدا شود و فرد مطمئنی از او مراقبت کند. این کار به دو دلیل باید صورت گیرد؛ نخست اینکه مادر در دوره استفاده از دارو نمی‌تواند و نباید به نوزادش شیر بدهد، دوم اینکه بیمار روان‌پریشی متوجه اعمال و رفتار خود نیست که در این صورت ممکن است برای نوزاد خطرآفرین باشد.

در صورتی که علایم بیماری بعد از دوره درمان از بین رفت یا کاهش یافت، فرد می‌تواند به زندگی عادی خود بازگردد و از نوزادش مراقبت کند. البته باید به او گوشزد کنیم که ممکن است در زایمان‌های بعدی نیز چنین حالتی تکرار شود.
اما نوعی دیگری از روان‌پریشی نیز وجود دارد که بعد از سه یا چهار ماه از بین نمی‌رود و ادامه پیدا می‌کند. در این صورت اگر زمان بیماری تا شش ماه طول بکشد، می‌توان گفت که این علایم حاکی از یک بیماری روان‌پریشی است که قرار بوده اتفاق بیفتد و حالا بعد از زایمان بروز کرده است و معالجه خاص همان بیماری را می‌طلبد، بنابراین نباید اشتباه کنیم و توجه داشته باشیم که سایکوز بعد از زایمان باید طی سه یا چهار ماه درمان برطرف شود.
بارداری دوره حساسی است و زنان باردار به افراد بسیار حساسی تبدیل می‌شوند که بسیاری از رفتارهای اطرافیان و آنچه دور و برشان می‌گذرد، می‌تواند برایشان آزاردهنده باشد. به همین دلیل رعایت بهداشت روانی زن باردار بسیار مهم است. زن باردار پس از زایمان و گذراندن دوره سخت بارداری و نگرانی‌هایی که در این مدت تحمل کرده است، انتظار دارد اطرافیان و به ویژه همسرش به او توجه خاصی داشته باشد و به گونه‌ای می‌خواهد به دیگران بگوید که دوره بسیار پرمشقتی را سپری کرده است و حالا احتیاج دارد که کمک‌های لازم را به او برسانند. پس بارداری دوره بسیار مهمی در زندگی یک خانم به شمار می‌آید و تاثیر روانی وضعیت مادر در این دوره بر حالات روحی او بعد از زایمان و همچنین روی فرزندش ادامه می‌یابد.

آنها از چیزی لذت نمی‌برند، بیش از حد به فرزندشان توجه می‌کنند و می‌ترسند، به ویژه خانم‌هایی که برای نخستین بار مادر شده‌اند، غم مادری را بیشتر بروز می‌دهند. البته در این وضعیت هیچ نیازی به پزشک و مصرف دارو نیست ولی چنین افرادی باید به شدت تحت حمایت اطرافیان قرار بگیرند. باید اطراف این افراد شلوغ باشد، با کسانی که او را دوست دارند و او هم به آنها علاقه‌مند است بیشتر در ارتباط باشند و این غم مادری پس از یک دوره کوتاه و با توجه و اقدامات مثبت اطرافیان برطرف خواهد شد اما بعضی از مادران دچار حالت افسردگی می‌شوند.

این افسردگی نیز ممکن است شدید نباشد و نیازی به مراجعه به پزشک نداشته باشد، در این صورت هم باید ببینیم که شرایط این خانم‌ها چگونه است و چه کسانی در اطرافش هستند و چه صحبت‌هایی رد و بدل می‌شود و آیا کمک‌های لازم را دریافت می‌کند؟ آیا به اندازه کافی استراحت می‌کند؟ آیا توانسته خود را با وضعیت جدید وفق دهد؟ به این ترتیب برای رفع افسردگی باید شرایط آن خانم مورد توجه قرار بگیرد.