آزمایش های ضروری برای خانمها، کدامند؟

همه خانم‌‌ها باید برای اطمینان از سلامتی‌شان هر چند مدت یک‌بار، تست‌ها و آزمایش‌های خاصی انجام دهند. بسیاری از این تست‌ها غربالگری هستند و در صورتی که در معرض خطر ابتلا به بیماری خاصی باشید، آن را نشان می‌دهند. به همین دلیل ما از دکتر فاطمه سمامی،‌جراح و متخصص زنان و زایمان، دارای برد تخصصی با مدرک لاپاروسکوپی وهیستروسکوپی، درباره تست‌های غربالگری که انجام آن برای خانم‌ها ضروری است پرسیدیم.
دکتر سمامی، درباره معایناتی که خانم‌ها باید در طول سال انجام دهند می‌گوید: بهتر است که خانم‌ها بعد از ازدواج، هر 6 ماه یک‌بار تحت معاینه واژینال قرار بگیرند. چون در این معاینات عفونت‌ها، تغییرات دهانه رحم و تغییر اندازه تخم‌دان‌ها مشخص می‌شود. همچنین خانم‌ها باید هر 6 ماه یک‌بار و یا به‌طور سالیانه تحت معاینه پستان قرار بگیرند.

او توصیه می‌کند که خانم‌ها تست‌های غربالگری زیر را انجام دهند و درباره هرکدام از آنها توضیح می‌دهد.

۱- تست پاپ‌اسمیر

همه خانم‌هایی که ازدواج کرده‌اند، بعد از 21 سالگی باید تست پاپ‌اسمیر را انجام داده و غربالگری شوند. در صورتی که خانم‌ها قبل از 21 سالگی رابطه جنسی‌شان شروع شده هم باید این تست را انجام بدهند. اگر این تست درست انجام شود و آنها مشکل یا ریز‌فاکتور نداشته باشند،‌در معاینه و تست‌های قبلی هم مشکلی نباشد، می‌توانند تست‌شان را هر 3 سال یک‌بار تکرار کنند.

2- تست HPV
خانم‌ها بهتر است بعد از ۳۰ سالگی همراه تست پاپ‌اسمیر، تست HPV هم انجام دهند. تست HPV در واقع تست ویروس پاپیلوم انسانی است که می‌تواند باعث سرطان دهانه رحم شود. چون انواع ویروس‌های HPV وجود دارند که از طریق تماس جنس منتقل می‌شوند. چند نوع از این ویروس‌ها پر خطر هستند و می‌توانند سرطان دهانه رحم ایجاد کنند.
اگر خانم‌ها با تست پاپ‌اسمیر و HPV غربالگری شوند، در صورتی که در معرض خطر باشند و امکان ابتلای آنها به سرطان دهانه رحم در سال‌های آینده باشد، با این تست‌ها می‌توانند زودتر آن را تشخیص دهند و اقدامات پیشگیرانه برای آن انجام دهند.

3- آزمایش بیماری‌های جنسی

معمولا این آزمایش از خانم‌های باردار گرفته می‌شود تا از سلامتی جنین مطمئن شوند. اما برای خانم‌های غیر باردار آزمایش بیماری‌های جنسی روتین نیست و بر حسب شخص و شرایط مورد معاینه و تست قرار می‌گیرد. این‌طور نیست که توصیه شود همه باید وجود هر ویروسی را به‌طور مرتب چک کنند.

۴- تست‌های سنجش وضعیت تخمدان

خانم‌هایی که قصد بارداری در طولانی مدت را دارند و برای بچه‌دار شدن در سال‌های آینده برنامه‌ریزی می‌کنند، با این تست‌ها وضعیت تخمدان و تخمک‌گذاری آنها برای بارداری‌در طولانی مدت بررسی می‌شود.

5- ماموگرافی

خانم‌های ۵۰ تا ۷۰ ساله بهتر است حتما هر دو سال یک‌بار با ماموگرافی نسبت به سرطان سینه غربالگری شوند. البته خانم‌های ۴۰ تا ۴۹ ساله هم طبق معاینات پزشک و تصمیم او می‌توانند این تست را انجام ‌دهند. معمولا تست ماموگرافی بر حسب وزن، ژنتیک، سابقه فامیلی و معاینه پزشک ماموگرافی را انجام می‌شود.

۶- تست تراکم استخوان
تست تراکم استخوان باید قبل و بعد از یائسگی و هر 2 تا 3 سال یک‌بار انجام شود.

7- تست سرطان کولون و رکتوم
برای سرطان کولون هم تست غربالگری وجود دارد و خانم‌ها باید بعد از ۵۰ سالگی و هر ۱۰ سال یک‌‌بار کولونوسکوپی کامل انجام دهند یا هر ۵ سال یک‌‌بار یک کولونوسکوپی ناقص انجام دهند که تنها انتهای روده بزرگ یا رکتوم دیده می‌شود.

8- تست دیابت

خانم‌های بالای 45 سال به‌ویژه خانم‌هایی که قبلا در بارداری قند دیابت داشته‌اند، خانم‌های مبتلا به چاقی، آنها که سابقه فامیلی دیابت دارند، فشار خون،‌چربی خون بالا داشته‌اند در معرض خطر هستند باید هر 3‌سال یک‌بار تست دیابت یا قند خون ناشتا انجام دهند.

۹- تست فشار خون

خانم‌ها باید فشار خون‌شان را به‌طور روتین هر ۶ ماه یا هر سال چک کنند.

۱۰- تست چربی خون
تست چربی خون را بهتر است خانم‌ها بعد از 45 سالگی انجام دهند.
تعداد و زمان انجام استاندارد این تست‌ها و غربالگری‌هاکه گفته شد، برای خانم‌هایی است که در سلامتی کامل به سر می‌برند و مشکلی ندارند. چون بیشتر این تست‌ها غربالگری‌هستند و با تست و آزمایش خانم‌هایی که بیماری دارند کاملا متفاوت است. خانم‌های مبتلا به این بیماری‌ها باید تست‌های مربوط به بیماری‌شان را زودتر انجام دهند. مثلا خانم‌هایی که سابقه خانوادگی چاقی یا دیابت، کاهش حرکت و ریز فاکتور‌های دیگری دارند، شرایط‌شان متفاوت است. این تست‌ها برای خانم‌های بیمار با این فاصله‌های زمانی زیاد انجام نمی‌شود بلکه آنها باید زودتر آزمایش‌ها را انجام دهند.