چرا من مامان نمیشم؟
اگر یک زوج پس از گذشت یک سال از ازدواجشان، بدون پیشگیری از بارداری و با وجود رابطه جنسی منظم، باردار نشوند ، به عنوان زوج نابارور شناخته می شوند.
آمارهای جهانی نشان میدهد ۱۵ درصد از زوجهای جوان از مشکلی به نام ناباروری رنج میبرند. تحقیقاتی که در ایران انجام شده، شیوع ناباروری در ایران را بین ۱۳ تا ۲۰ درصد اعلام کردهاند که متوسط آن با آمارهای جهانی تطبیق دارد. این یعنی از هر ۱۰۰ زوج جوانی که ازدواج میکنند ۱۵ نفر آنها از ناباروری رنج می برند. یعنی در کشور ما که سالانه یک میلیون ازدواج ثبت میشود، حدود ۱۵۰ هزار زوج، به زوجهای نابارور اضافه میشود. تخمینها نشان میدهد در ایران حدود ۳ میلیون زوج نابارور وجود دارد ولی آمار دقیق و کاملی در این مورد نداریم.
تعریف ناباروری
اگر یک زوج پس از گذشت یک سال از ازدواجشان، بدون پیشگیری از بارداری و با وجود رابطه جنسی منظم، باردار نشوند ، به عنوان زوج نابارور شناخته می شوند . یعنی ناتوانی یک زوج در باردار شدن پس از یک سال رابطه جنسی بدون جلوگیری از بارداری.
علل ناباروری
مشکلات مربوط به مردان ۴۰ درصد (ناباروری مردان)
مشکلات مربوط به زنان 40 درصد (ناباروری زنان)
وجود مشکل در هر دو نفر ۱۰ درصد
علل شناخته نشده ( هر 2 نفر سالم) 10 درصد
باروری در زنان
فرایند تولید مثل انسان، فرایند پیچیدهای است. از این رو، برای باردار شدن باید فرایند تخمک گذاری و لقاح بدرستی صورت گیرد.
هر ماه غده هیپوفیز در مغز یک خانم پیامی را برای تخمدانها به منظور آماده سازی یک تخمدان جهت تخمک گذاری صادر میکند.
هورمونهای هیپوفیزی (هورمن FSHو هورمن LH) تخمدانها را تحریک به رهاسازی تخمک میکنند که این مرحله تخمک گذاری نامیده میشود. در این مدت که معمولاً در روزهای ۱۴ تا ۲۸ سیکل قاعدگی واقع است، زن بارور میباشد.تخمک در طول لوله فالوپ حرکت میکند و میتواند در مدت تقریباً ۲۴ ساعت بعد از رهاسازیاش بارور شود. احتمال حاملگی در هنگامی که آمیزش یک تا دو روز پیش از تخمک گذاری صورت گرفته باشد، بیشتر است.
برای اینکه بارداری صورت گیرد میبایستی در این مدت یک اسپرم با تخمک در لوله فالوپ ترکیب شود. اسپرم قابلیت بارورسازی تخمک را تا ۷۲ ساعت دارد و باید همزمان با تخمک در لوله فالوپ حضور داشته باشد. به منظور رسیدن یک اسپرم به تخمک، مرد باید نعوظ و انزال کافی برای تحویل مایع منی به واژن داشته باشد. باید تعداد اسپرم به اندازه کافی باشد و باید شکل درستی داشته و در مسیر درست حرکت کند. به علاوه زن باید محیط رحمی و واژن سالمی داشته باشد تا امکان حرکت اسپرم به سمت تخمک وجود داشته باشد.
چنانچه تخمک بارور گردد تخم حاصله به درون رحم حرکت کرده جاییکه به آستر رحمی میچسبد و یک فرایند رشد ۹ ماهه را شروع میکند.در برخی از زوجها که قصد بچه دار شدن دارند، با اختلالی در این فرایند پیچیده روبه رو میشوند که منتج به ناباروری میگردد.
علل ناباروری در زنان
حدود 35 درصد خانمهای نابارور با این مساله مواجه هستند .لازمه ی باردار شدن ، داشتن تخمک سالم می باشد. بعضی از زن ها ممکن است تخمک گذاری نکنند و یا به طور نامنظم و کم تخمک گذاری کنند .
- آسیب یا انسداد لوله های رحم باعث نازایی زنان می شود
در بعضی زنان، لوله های فالوپ به طور کامل و یا ناقص بسته است. یا چسبندگی دارد و قادر به انجام حرکات موجی شکل برای عبور سلولهای جنسی نیست. در نتیجه اسپرم به تخمک نمی رسد. بسته بودن لوله های رحمی می تواند به دلیل عفونت، سابقه بارداری خارج رحم ، آندومتریوز و یا چسبندگی هایی پس ازعمل جراحی باشد .به طور کلی ۳۵% علل ناباروری زن ها مربوط به اختلال در لوله های رحمی است .
- آندومتریوز
آندومتریوز، حالتی است که در آن بافت پوششی رحم ، در محلی نا بجا و بیرون از رحم رشد کند. آندومتریوز علت 15-20% موارد ناباروری است و حدود 70% زنان دارای آندومتریوز، نابارور هستند.اختلالات لوله های رحمی علت برخی از ناباروری های زنان است
- مشکلات دستگاه ایمنی بدن عامل ناباروری زنان
مشکلات مربوط به دستگاه ایمنی بدن و عوامل ایمونولوژیک نقش مهمی در ایجاد ناباروری زنان دارند. تشخیص و درمان اینگونه بیماران مشکل است. در بعضی خانم ها، علیه اسپرم مرد ماده ای بنام آنتی بادی ترشح می شود که اسپرم ها را از بین می برد و یا آنها را غیرفعال می کند و یا حتی سبب سقط خود به خود در بعضی از بارداری ها می شود.
- بالابودن میزان پرولاکتین علتی بر ناباروری زنان
هورمون پرولاکتین، پستان را تحریک به تولید شیر میکند. سطوح بالای آن در زنانی که باردار یا شیرده نیستند میتواند روی تخمک گذاری تاثیر منفی داشته باشد .
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
در این سندرم بدن مقدار زیادی هورمون آندروژن تولید میکند که تخمک گذاری را تحت تاثیر قرار میدهد.این افراد بدلیل بی نظمی هورمونی و اختلالات پریود، ضخامت رحم نامناسبی دارند. همچنین این سندروم با مقاومت انسولین و چاقی نیز مرتبط است.
- یائسگی زودهنگام (نارسایی زودرس تخمدان)
یائسگی زودرس به معنای قطع قاعدگی و تخلیه تخمدانها قبل از سن ۴۰ سالگی است که باعث نازایی زنان می شود. اگرچه علت مشخصی ندارد ولیکن شرایط خاصی با ایجاد یائسگی زودهنگام مرتبط اند که عبارتند از: بیماریهای سیستم ایمنی، شیمی درمانی یا پرتو درمانی و استعمال دخانیات.
- برخی داروها و بیماریهای عمومی
مثل کم کاری تیرویید - انواع سرطان - سندرم کوشینگ - بیماریهای کلیوی - دیابت و ..