روند رشد کودک، مهم‌ترین مسئله والدین

یکی از مهم‌ترین مسائلی که والدین باید به آنها اهمیت دهند سلامت نوزاد و کودک است.

رشد کودکان دوساله

دکتر مهناز صلحی، دکترای تخصصی بهداشت و ارتقا سلامت: یکی از مهم‌ترین مسائلی که والدین باید به آنها اهمیت دهند سلامت نوزاد و کودک است. کودکان، سرمایه‌های ارزشمندی هستند که رشد و توسعه جامعه در گروه سلامت و توانمندی جسمی و روحی آنان است. به معنای دیگر، توجه به سلامتی کودکان در واقع سرمایه‌گذاری برای آینده روشن جوامع بشری محسوب می‌شود چرا که کودک امروز در واقع سرمایه اصلی برای توسعه جامعه فرداست.

وضع بدن و حرکات درشت

به خوبی با همه پایش می‌دود، می‌ایستد و به راحتی دویدن را آغاز می‌کند و از برخورد با اشیاء اجتناب می‌کند.

کاملاً محکم چمباتمبه می‌زند تا استراحت کند یا با شیئی که روی زمین است بازی می‌کند و بدون استفاده از دست‌ها، روی پاهایش بلند می‌شود.

به آسانی اسباب‌بازی‌های چرخ‌دار را هل می‌دهد یا به سمت جلو می‌کشد و معمولاً قادر است به عقب قدم بردارد و دسته در را بکشد. اسباب بازی‌های کوچک چرخ‌دار را با طناب و با درک واضح مسیر حرکت، به دنبال خود می‌کشد.

از مبلمان بالا می‌رود تا از پنجره بیرون را ببیند یا در را باز کند. می‌تواند دوباره از مبل پایین بیاید.

درباره اندازه خود در ارتباط با اندازه و وضع اشیاء محیط، درک بیشتری نشان می‌دهد و فضاهایی مانند گنجه یا جعبه مقوایی را باز می‌کند.

با نگه داشتن نرده پله‌ها یا دیوار از پله‌ها بالا و پایین می‌رود، البته دو پایش را روی هر پله می‌گذارد و پله‌ها را یکی یکی بالا می‌رود.

توپ کوچک را با دست به جلو پرت می‌کند بدون این که بیفتد. وقتی سعی می‌کند توپ بزرگ را با پا شوت کند به سمت توپ می‌رود.

روی سه چرخه کوچک می‌نشیند اما نمی‌تواند از پدال آن استفاده کند و در حالی که پاهایش روی زمین است چرخ را به طرف جلو می‌راند.

بینایی و حرکات ظریف

مهارت‌های دستکاری اشیاء به خوبی وجود دارد، اشیاء ریز را با دقت و سرعت برمی‌دارد و با مهارت بیشتری روی زمین می‌گذارد. شش یا هفت مکعب را روی هم می‌چیند و برج می‌سازد. بدنه مداد را صحیح و به سمت نوک آن در دست می‌گیرد، برای گرفتن مداد، انگشت شست و دو انگشت اشاره و وسط را به کار می‌برد.

اغلب موارد از دست برترش استفاده می‌کند. بی‌اختیار و با شتاب روی کاغذ دایره می‌کشد و خط خطی می‌کند. نقاط متعدد روی کاغذ ایجاد می‌کند. خط عمودی و گاهی شکل ۷ را تقلید می‌کند.از تصاویر کتاب‌ها لذت می‌برد، جزئیات را در تصاویر دلخواه تشخیص می‌دهد. صفحات کتاب را به تنهایی ورق می‌زند. تصاویر بزرگسالان فامیل را پس از یکبار مشاهده، می‌شناسد اما معمولاً هنوز تصویر خودش را نمی‌شناسد.

رفتار اجتماعی و بازی

خودش با شایستگی با قاشق غذا می‌خورد اما زود حواسش پرت می‌شود. فنجان و ظرف نوشیدنی‌ها را بدون ریختن برمی‌دارد و می‌نوشد و آن را بدون مشکل روی میز می‌گذارد.

درخواست غذا و نوشیدنی می‌کند. کلاه و کفش‌هایش را می‌پوشد.

معمولاً سعی می‌کند نیاز به توالت رفتن را در زمان مناسب بیان کند ولی هنوز از این نظر قابل اطمینان نیست.

از نظر توجه به محیط، بشدت کنجکاو است. دستگیره درها را می‌چرخاند و اغلب بیرون می‌دود. درک کمی از خطرات معمولی دارد.

والدینش یا اطرافیانی که در خانه هستند را دنبال می‌کند و کارهای آنها را به صورت بازی و همزمان تقلید می‌کند. بی‌اختیار مشغول نقش‌های ساده یا فعالیت‌های قصه گونه می‌شود.

پیوسته خواهان توجه والدین یا اطرافیان است. ناز می‌کند، خسته می‌شود یا می‌ترسد و هنگامی که با او مخالفت می‌شود، مقاومت و تمرد می‌کند. هنگامی که از انجام کاری محرومش می‌کنند یا موقعی که سعی می‌کند خودش بفهمد که چی شده است، کج خلق می‌شود اما معمولاً با توجه کردن به او حالش خوب می‌شود و وضع عوض می‌شود.

از دارایی خودش به طور مصمم دفاع می‌کند. ممکن است به دیگران توجه کند اما همچنان هنوز تصور کمی برای شریک شدن در اسباب‌بازی‌ها یا جلب توجه بزرگسالان دارد. حالت بازی کردن به طور موازی در کنار دیگران، در این سن وجود دارد و رضایتمندانه کنار سایر بچه‌ها، اما نه با آنها، بازی می‌کند.

از نظر توجه به سایر بچه‌ها به ویژه آشنایانش، بی‌میلی نشان می‌دهد. تمایل ندارد برطرف سازی فوری خواسته‌هایش را تغییر دهد یا اصلاح کند.

شنوایی و گفتار

پنجاه کلمه قابل شناسایی یا بیشتر را به طور مناسب به کار می‌برد و قدرت درک کلمات بیشتری را دارد. دو کلمه یا بیشتر را کنار هم می‌گذارد تا جمله ساده بسازد. به ارتباطاتی که با او برقرار می‌شود تمایل نشان می‌دهد و گوش دادن علاقمندانه‌تر به گفتگوهای عمومی‌تر، آغاز می‌شود.

با شنیدن اسم خود، به خودش اشاره می‌کند و در طول بازی به طور مداوم و به صورت تک گویی‌های طولانی با خودش حرف می‌زند اما ممکن است این صحبت‌ها برای دیگران نامفهوم باشد.تکرار و تقلید کلمات تقریباً ادامه دارد و به این صورت است که یک یا چند کلمه‌ با فشار و تأکید ادا و تکرار می‌شود.

پیوسته نام اشیاء و افراد را می‌پرسد. از اشعار و آهنگ‌های کودکانه لذت می‌برد. وقتی از اعضای بدنش سؤال شود می‌تواند مو، دست، پاها، بینی، چشم‌ها، دهان و کفش‌هایش را نشان دهد. اشیاء و تصاویر آشنا را نام می‌برد. دستورهای ساده‌ای مثل اینکه «برو، ببین پستچی چه آورده است؟» را انجام می‌دهد. نشان دادن کارها و مفاهیم معنی دار ساده، با استفاده از اسباب‌ بازی‌های شبیه وسایل زندگی آغاز می‌شود.