علت اختلالات زناشویی، کدام بیماری جسمی است؟

دکتر حسین اخوان، عضو گروه درمان و مسئول آموزش کلینیک سلامت خانواده دانشگاه شاهد و درمان‌گر اختلالات جنسی در گفت‌و‌گویی، درباره بیماری‌هایی که منجر به بروز اختلالات جنسی می‌شود، اظهار کرد: براساس آمارهای جهانی، یک‌سوم جمعیت هر جامعه‌ای به انواعی از اختلالات جنسی دچار است. اختلالات جنسی انواع و اقسامی دارد که هم در زنان و هم در مردان با علل مختلفی اتفاق می‌افتد.

یک‌سوم علل اختلالات جنسی مشکلات و بیماری‌های جسمانی، یک‌سوم علل آن بیماری‌های روانی و یک‌سوم دیگر، مجموع و ترکیبی از این دو است. در این‌جا به مهم‌ترین بیماری‌های جسمی و عمده‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های روانی که منجر به اختلالات جنسی در زنان و مردان می‌شود، اشاره می‌کنیم.

اختلالات جنسی ناشی از بیماری‌های جسمانی در سنین بالا اتفاق می‌افتد
او با اشاره به تأثیر سن در بروز اختلالات جنسی تصریح کرد: اختلالات جنسی که ناشی از بیماری‌های جسمانی است، معمولاً در سنین بالاتر اتفاق می‌افتد. یعنی اگر مرد جوانی بگوید نعوظ کافی ندارم، کمتر شک می‌کنیم ناشی از بیماری‌های جسمی باشد. اگر مردی به ما مراجعه کند و بگوید که دچار ناتوانی جنسی است، از او می‌پرسیم آیا صبح‌ها نعوظ کافی داری؟ اگر بگوید بله کمتر شک می‌کنیم که ناشی از بیماری‌های جسمی باشد. پس سن بالاتر و شرایط همراه آن، مانند وجود یا نبود نعوظ صبحگاهی، تأثیرگذار است. اگر مسأله به‌طور ناگهانی بروز کند، عموماً کمتر شک می‌کنیم که به دلیل بیماری‌های جسمی باشد. معمولاً بیماری‌های جسمی که منجر به اختلالات جنسی می‌شوند، تدریجی، آرام‌آرام و خزنده اتفاق می‌افتند.

شرح حال درست نشان می‌دهد علت اختلال جسمی یا روانی است
اخوان ادامه داد: اگر بیماری با اختلالات جنسی بگوید در روزهای گذشته مشکل حادی مانند ورشکستگی، از دست دادن افراد خانواده، در شرف طلاق بودن و... برایش اتفاق افتاده است، کمتر شک می‌کنیم ناشی از بیماری جسمی باشد. بنابراین با یک شرح حال درست می‌توانیم متوجه شویم اختلال جنسی یک فرد ناشی از بیماری‌های جسمی است یا روانی.

۵۰ درصد مبتلایان به دیابت به اختلال جنسی دچارند
این درمان‌گر اختلالات جنسی دیابت را یکی از مهم‌ترین بیماری‌های جسمی که منجر به اختلالات جنسی می‌شود، دانست و افزود: 50 درصد مبتلایان به دیابت به یکی از انواع اختلالات جنسی دچار می‌شوند. در مردان دیابتی عموماً ناتوانی جنسی شایع است. در زنان معمولاً درد ناشی از دخول شایع است که به دنبال خشکی دستگاه تناسلی زنان و متعاقب آن بی‌میلی ایجاد می‌شود. علت این اختلالات جنسی، افزایش قند خون و عوارض ناشی از آن یعنی تنگی عروق خون‌رسان به نواحی تناسلی است. تنگی این عروق، یکی از علل مهم بروز اختلالات جنسی در مبتلایان به دیابت است. بدیهی است که مبتلایان به دیابت باید در تنظیم قند خون خود کوشا باشند.

تأثیر پرفشاری خون و داروهایش بر اختلالات جنسی
مسئول آموزش کلینیک سلامت خانواده دانشگاه شاهد با اشاره به تأثیر فشار خون بر مشکلات جنسی بیان کرد: از دیگر بیماری‌هایی که منجر به اختلالات جنسی می‌شود، می‌توانیم به افزایش فشار خون اشاره کنیم. پرفشاری خون و داروهایی که برای درمان فشار خون تجویز می‌شود، هر دو در بروز اختلالات جنسی مؤثر هستند. این حرف به معنای آن نیست که فرد از خوردن دارو و درمان بیماری فشار خون خود سرباز بزند. بدیهی است که اگر فرد خودسرانه داروهای فشار خون خود را قطع کند، این بیماری تهدیدکننده حیات است. بنابراین باید با مراجعه به پزشک خود بگوید دچار اختلالات جنسی است. پزشک هم با توجه به بیماری زمینه‌ای فرد ممکن است دارویش را عوض کند. البته برخی داروهای فشار خون روی اختلالات جنسی تأثیری ندارند.

چاقی مخل یک رابطه جنسی سالم و فعال با همسر است
او چاقی را از دیگر بیماری‌های مرتبط با اختلالات جنسی دانست و گفت: چاقی در جامعه ما بسیار شایع است. چاقی، هم میل جنسی را کم می‌کند و هم احتمال ایجاد ناتوانی جنسی را دارد. از طرفی درصورت عدم بروز هیچ‌کدام از این مشکلات، باعث ایجاد مشکل در رابطه جنسی با همسر می‌شود زیرا بسیاری از پوزیشن‌ها را افراد چاق نمی‌توانند با همسرشان داشته باشند. افراد چاق معمولاً کم‌تحرک‌تر هستند و زودتر خسته می‌شوند. چاقی مخل یک رابطه جنسی سالم و فعال با همسر است.

تأثیر ام‌اس، سکته، تیروئید و پروستات در رابطه جنسی
اخوان با اشاره به سایر بیماری‌های تأثیرگذار در اختلالات جنسی تصریح کرد: از دیگر بیماری‌هایی که منجر به اختلالات جنسی می‌شود، ام‌اس است. بیماران مبتلا به ام‌اس به درجاتی از اختلالات جنسی دچار می‌شوند. سکته قلبی و مغزی، بزرگی پروستات و عمل آن، چه به‌صورت بسته و چه باز، می‌توانند ناتوانی جنسی را به دنبال داشته باشد. بیماری‌های غدد به‌ویژه کم‌کاری و پرکاری تیروئید هم می‌تواند در بروز اختلالات جنسی به‌ویژه میل جنسی نقش داشته باشد. بسیاری از داروها می‌تواند باعث اختلالات جنسی شود. بنابراین مصرف خودسرانه دارو می‌تواند یکی از علل بروز مهم اختلالات جنسی باشد و فرد باید توجه کند بی‌مورد و خودسرانه دارو مصرف نکند.

اضطراب و افسردگی از مهم‌ترین بیماری‌های ایجادکننده اختلالات جنسی
این درمان‌گر اختلالات جنسی با تأکید بر این‌که برخی بیماری‌های روانی منجر به اختلالات جنسی می شود، افزود: از جمله مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های روان‌پزشکی، اضطراب است. مسائل جنسی افرادی که به اضطراب شدید دچار هستند، مختل می‌شود، میل جنسی‌شان سرکوب می‌شود، کارکرد جنسی خوبی ندارند، دچار ناتوانی جنسی می‌شوند، نمی‌توانند ارضا شوند و دچار زودانزالی می‌شوند. بنابراین اضطراب می‌تواند بر همه جنبه‌های یک رابطه جنسی تأثیر منفی بگذارد. اضطراب سردسته بیماری‌هایی است که دشمن سلامت جنسی فرد به حساب می‌آید. افسردگی از دیگر بیماری‌های روان‌پزشکی است که هم میل جنسی را به‌شدت کم می‌کند و هم می‌تواند با انواع دیگر اختلالات جنسی همراه باشد.

تأثیر سرطان پستان بر رابطه جنسی
او در رابطه با تأثیر سرطان پستان اظهار کرد: در زنان سرطان پستان و برداشتن پستان در رابطه جنسی تأثیر منفی دارد. زنانی که دچار این وضعیت می‌شوند، کمبود میل جنسی برای‌شان اتفاق می‌افتد؛ زیرا تصورشان از بدن‌شان منفی می‌شود و فکر می‌کنند جذابیت‌شان کم شده است. خیلی مهم است که با این افراد به لحاظ روحی- روانی کار شود. درک زن توسط همسرش و پشتیبانی از او بسیار مهم است.

نقش حمایتی شوهر در این زمینه می‌تواند بسیار مؤثر باشد. ضمن این‌که ما به شوهران این افراد آموزش می‌دهیم که همسرشان همچنان می‌تواند برای او تحرک‌کننده و لذت‌بخش باشد. به او یاد می‌دهیم که چگونه باید توجه و تمرکز خود را روی بقیه قسمت‌های اندام همسرش جلب کند. غیر از سرطان پستان، سایر سرطان‌ها، شیمی‌درمانی و رادیوتراپی هم می‌تواند بر میل و رابطه جنسی تأثیر منفی بگذارد.

افراد مجرد مبتلا به وسواس حتماً درمان شوند
اخوان در زمینه اختلالات وسواس بیان کرد: در بین بیماری‌های روان‌پزشکی، اختلالات وسواس هم بسیار مهم است. کسانی که دچار این اختلال، چه وسواس ذهنی چه وسواس رفتاری می‌شوند، معمولاً در روابط جنسی‌شان مشکلات زیادی دارد. به فردی که مجرد است و وسواس دارد توصیه می‌کنیم پیش از ازدواج، حتماً وسواس او تحت کنترل قرار بگیرد زیرا وسواس می‌تواند عامل مختل‌کننده‌ای در رابطه جنسی زوجین باشد.

داروهای درمان بیماری‌های روان‌پزشکی هم به شدت می‌توانند روی میل جنسی اثر منفی داشته باشند. البته این به این معنا نیست که فردی که تحت درمان دارویی است، به صرف عوارض جنسی، داروهایش را خودسرانه قطع کند. قطع خودسرانه دارو باعث تشدید بیماری می‌شود و تشدید بیماری می‌تواند بسیار خطرناک باشد؛ بنابراین هرگونه تغییری در میزان مصرف دارو یا نوع دارو حتماً باید تحت نظر پزشک معالج انجام شود.

تأثیر برخی اختلالات جنسی در بروز سایر اختلالات جنسی
مسئول آموزش کلینیک سلامت خانواده دانشگاه شاهد با تأکید بر تأثیرگذاری اختلالات جنسی در بروز سایر اختلالات جنسی گفت: برخی اختلالات جنسی هم می‌توانند به بروز اختلالات جنسی دیگر دامن بزنند. مثلاً فردی که دچار ناتوانی جنسی می‌شود، ممکن است دچار زودانزالی هم شود. زنی که دچار بی‌میلی جنسی است، ممکن است دچار درد هنگام دخول هم شود. درواقع چون بی‌میلی دارد، خوب تحریک نمی‌شود و هنگام دخول دچار درد می شود. پس اختلالات جنسی می‌تواند زمینه‌ساز بروز نوع دیگری از اختلالات جنسی شود. بیماری‌های دیگری هم ممکن است منجر به بروز اختلالات جنسی شود اما موارد بالا شایع‌ترین بیماری‌هایی است که با اختلالات جنسی همراهی دارد.