افزایش وزن در دوران حاملگی، چقدر طبیعی است؟
معمولا طی ۳ ماهه اول خانم‌های باردار اضافه وزنی پیدا نمی‌کنند یا اضافه وزن‌شان بسیار جزیی است، حتی گاهی به جای آنکه وزن اضافه کنند، وزن کم می‌کنند!
معمولا طی ۳ ماهه اول خانم‌های باردار اضافه وزنی پیدا نمی‌کنند یا اضافه وزن‌شان بسیار جزیی است، حتی گاهی به جای آنکه وزن اضافه کنند، وزن کم می‌کنند! اما در ماههای بعدی اضافه وزن شروع می شود .
دلیل کاهش وزن هم تهوع شدید و کاهش اشتها به دلیل آن است. از آنجا که مادر انرژی زیادی مصرف می‌کند و به دلیل تهوع غذا نمی‌خورد، در نتیجه ممکن است وزن کم کند اما از ۳ ماهه دوم به بعد اضافه شدن وزن کاملا محسوس و البته طبیعی خواهد بود. دلیل آن هم از بین رفتن حالت‌های تهوع و بازگشت اشتهای مادر است. در این ماه‌ها بسیاری از خانم‌ها برحسب عقاید اشتباهی مثل آنکه باید به اندازه ۲ نفر غذا بخورند، پرخوری می‌کنند، درصورتی که اصل فراموش نشدنی خوب خوردن است نه زیاد خوردن.
شاید شما هم این موضوع را شنیده باشید که می‌گویند خانم باردار باید طی ۹ ماه بارداری ۱۲کیلوگرم اضافه کند. این موضوع را کاملا فراموش کنید چون هر خانمی برحسب وزن و ویژگی‌هایی که دارد ممکن است بیشتر یا کمتر از این حد وزن اضافه کند. در واقع اضافه وزن طبیعی در دوران بارداری بین ۸ تا ۱۶ کیلوگرم است. پس خود را بی‌دلیل با بهترین دوست‌تان که در ۹ ماه بارداری ۸ کیلوگرم اضافه کرده و شما در عرض ۶ ماه، ۱۲ کیلوگرم مقایسه نکنید.
میزان وزنی که در دوران بارداری اضافه می‌شود در واقع به شرایط شما قبل از بارداری مربوط است. کم کردن غذا نسبت به آنچه قبلا می‌خوردید برای آنکه وزن‌تان زیاد افزایش نیابد، کار صحیحی نیست و می‌تواند نه تنها به رشد کودک‌تان آسیب برساند، بلکه سبب تولد زودهنگام شود.
این موضوع را هم در نظر بگیرد که اضافه وزن جزیی از بارداری است. بزرگ شدن سینه‌ها، حبس شدن بیشتر درون بدن، افزایش میزان خون، تجمع آب آمونیاکی، وزن جفت، وزن جنین و همگی در اضافه وزن شما دخیل هستند.
بهترین کاری که می‌توانید بکنید تصحیح تدریجی عادات غذایی قبل از اقدام به بارداری است اما توجه کنید که اگر قصد بارداری دارید، گرفتن رژیم‌های سخت غذایی که گاهی خطرناک هم هست به شما توصیه نمی‌شود. تمامی زنان باردار از ماه ۶ بارداری به بعد، یعنی در پایان سه ماهه دوم حدود ۶ کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند. البته این رقم برای همه یکسان نیست. از این رقم حدود ۶/۲ وزن جنین و ۶/۴ اضافه وزن مادر است. وزنی که مادر اضافه می‌کند بعد از زایمان به شرطی که به فرزندش شیر دهد خیلی سریع از بین خواهد رفت.
در ۳ ماهه سوم بارداری خانم‌های باردار معمولا هر ماه یک کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند. دلیل آن هم نیاز بدن به انرژی بیشتر برای تولید شیر، وزن‌یابی جنین، ذخیره‌سازی آب و افزایش میزان خون است. نکته مهمی که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که اضافه شدن وزن باید به صورت مرتب در دوران بارداری صورت بگیرد و به همین دلیل پزشک متخصص زنان خانم باردار را در هر بار چکاپ وزن می‌کند، کاهش یا اضافه شدن ناگهانی وزن در بارداری طبیعی نیست و باید دلیل آن را مشخص کرد اما در هیچ شرایطی مادر نباید سرخود به گرفتن رژیم اقدام کند.
خوب بخورید اما نه به اندازه دو نفربه خانم‌های باردار توصیه می‌شود در دوران بارداری غذاهای کم‌کالری مثل ماهی، گوشت قرمز، غلات کامل، سبزیجات سبز رنگ، لبنیات کم‌چرب، میوه و... مصرف کنند. تنوع غذایی بسیار مهم است. زنان باردار از ترس چاقی نباید به هیچ‌وجه چربی را به طور کامل از برنامه غذایی خود حذف کنند. درواقع چربی‌ها برای شکل‌گیری سیستم عصبی جنین لازم است. بهترین کار این است که خانم باردار چربی‌های اشباع مثل کره، خامه و روغن‌های کتان و آفتا‌ب‌گردان را کنار گذاشته و به جای آن روغن زیتون و کلزا و ماهی‌های چرب دارای روغن امگا ۳ مصرف کند.
هر وعده غذایی خانم باردار باید حاوی پروتئین، چربی و قند باشد و در هر شرایطی نباید مصرف مواد معدنی و ویتامین‌ها را فراموش کرد. البته یادتان نرود که مصرف مکمل‌ها باید زیرنظر پزشک باشد چون در غیر این صورت خطرناک خواهد بود. توصیه می‌شود برای جلوگیری از کاهش قندخون خانم‌های باردار در طول روز ۳ وعده غذایی و دو میان‌وعده مصرف کنند. در رابطه با نوشیدنی‌ها هم بهتر است نوشیدنی‌های قنددار و آب میوه‌های آماده را کنار گذاشته و به جای آن، آب یا آب‌میوه طبیعی مصرف کنند.
چه‌قدر اضافه وزن در بارداری طبیعی است؟
بی‌حساب خوردن دشمن درجه یک بسیاری از خانم‌های باردار در طول بارداری به خوردن بیش از حد غذا عادت می‌کنند. دلیل این زیاده‌خوری‌ها در واقع نه تنها رفع نیازهای بدن نیست، بلکه برای آرام کردن روان خود است. بهترین توصیه این است که دفترچه‌ای تهیه کنید و هر روز موادغذایی مصرفی روزانه خود را درون آن یادداشت کنید تا عادات خوب و بدغذایی خود را به تدریج بشناسید.
سعی کنید در کنار مصرف موادغذایی کم‌کالری و مغذی ورزش را هم کنار نگذارید. انجام ورزش در دوران بارداری جز برای عده کمی از خانم‌ها ممنوع نیست. پیاده‌روی، یوگا، ژیمناستیک سبک، ژیمناستیک درون آب و شنا می‌تواند به افزایش درست و به اندازه وزن شما کمک کند.
در ضمن اگر گرایش شدید به شیرینی دارید، سعی کنید میل خود را با خوردن قندهای طبیعی برطرف کنید و به قندهای مصنوعی موجود در نوشابه‌های لایت روی نیاورید هنوز تاثیر این مواد بر سلامت انسان و البته جنین به اثبات نرسیده است.
چند توصیه کاربردی
۱) وعده غذایی خود را با مصرف میوه شروع کنید تا کمی اشتهای شما کاهش یابد.
2) سعی کنید از مواد غذایی کامل و غنی که سیرکننده هستند مثل سیب‌زمینی و برنج و نان کمک بگیرید.
۳) هرگز یک وعده غذایی را در روز حذف نکنید.
4) مواد غذایی آماده که حاوی نمک و قند بالا هستند را کنار بگذارید.
۵) به جای بستنی و شیرینی بیشتر میوه بخورید.
دلیل کاهش وزن هم تهوع شدید و کاهش اشتها به دلیل آن است. از آنجا که مادر انرژی زیادی مصرف می‌کند و به دلیل تهوع غذا نمی‌خورد، در نتیجه ممکن است وزن کم کند اما از ۳ ماهه دوم به بعد اضافه شدن وزن کاملا محسوس و البته طبیعی خواهد بود. دلیل آن هم از بین رفتن حالت‌های تهوع و بازگشت اشتهای مادر است. در این ماه‌ها بسیاری از خانم‌ها برحسب عقاید اشتباهی مثل آنکه باید به اندازه ۲ نفر غذا بخورند، پرخوری می‌کنند، درصورتی که اصل فراموش نشدنی خوب خوردن است نه زیاد خوردن.
شاید شما هم این موضوع را شنیده باشید که می‌گویند خانم باردار باید طی ۹ ماه بارداری ۱۲کیلوگرم اضافه کند. این موضوع را کاملا فراموش کنید چون هر خانمی برحسب وزن و ویژگی‌هایی که دارد ممکن است بیشتر یا کمتر از این حد وزن اضافه کند. در واقع اضافه وزن طبیعی در دوران بارداری بین ۸ تا ۱۶ کیلوگرم است. پس خود را بی‌دلیل با بهترین دوست‌تان که در ۹ ماه بارداری ۸ کیلوگرم اضافه کرده و شما در عرض ۶ ماه، ۱۲ کیلوگرم مقایسه نکنید.
میزان وزنی که در دوران بارداری اضافه می‌شود در واقع به شرایط شما قبل از بارداری مربوط است. کم کردن غذا نسبت به آنچه قبلا می‌خوردید برای آنکه وزن‌تان زیاد افزایش نیابد، کار صحیحی نیست و می‌تواند نه تنها به رشد کودک‌تان آسیب برساند، بلکه سبب تولد زودهنگام شود.
این موضوع را هم در نظر بگیرد که اضافه وزن جزیی از بارداری است. بزرگ شدن سینه‌ها، حبس شدن بیشتر درون بدن، افزایش میزان خون، تجمع آب آمونیاکی، وزن جفت، وزن جنین و همگی در اضافه وزن شما دخیل هستند.
بهترین کاری که می‌توانید بکنید تصحیح تدریجی عادات غذایی قبل از اقدام به بارداری است اما توجه کنید که اگر قصد بارداری دارید، گرفتن رژیم‌های سخت غذایی که گاهی خطرناک هم هست به شما توصیه نمی‌شود. تمامی زنان باردار از ماه ۶ بارداری به بعد، یعنی در پایان سه ماهه دوم حدود ۶ کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند. البته این رقم برای همه یکسان نیست. از این رقم حدود ۶/۲ وزن جنین و ۶/۴ اضافه وزن مادر است. وزنی که مادر اضافه می‌کند بعد از زایمان به شرطی که به فرزندش شیر دهد خیلی سریع از بین خواهد رفت.
در ۳ ماهه سوم بارداری خانم‌های باردار معمولا هر ماه یک کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند. دلیل آن هم نیاز بدن به انرژی بیشتر برای تولید شیر، وزن‌یابی جنین، ذخیره‌سازی آب و افزایش میزان خون است. نکته مهمی که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که اضافه شدن وزن باید به صورت مرتب در دوران بارداری صورت بگیرد و به همین دلیل پزشک متخصص زنان خانم باردار را در هر بار چکاپ وزن می‌کند، کاهش یا اضافه شدن ناگهانی وزن در بارداری طبیعی نیست و باید دلیل آن را مشخص کرد اما در هیچ شرایطی مادر نباید سرخود به گرفتن رژیم اقدام کند.
خوب بخورید اما نه به اندازه دو نفربه خانم‌های باردار توصیه می‌شود در دوران بارداری غذاهای کم‌کالری مثل ماهی، گوشت قرمز، غلات کامل، سبزیجات سبز رنگ، لبنیات کم‌چرب، میوه و... مصرف کنند. تنوع غذایی بسیار مهم است. زنان باردار از ترس چاقی نباید به هیچ‌وجه چربی را به طور کامل از برنامه غذایی خود حذف کنند. درواقع چربی‌ها برای شکل‌گیری سیستم عصبی جنین لازم است. بهترین کار این است که خانم باردار چربی‌های اشباع مثل کره، خامه و روغن‌های کتان و آفتا‌ب‌گردان را کنار گذاشته و به جای آن روغن زیتون و کلزا و ماهی‌های چرب دارای روغن امگا ۳ مصرف کند.
هر وعده غذایی خانم باردار باید حاوی پروتئین، چربی و قند باشد و در هر شرایطی نباید مصرف مواد معدنی و ویتامین‌ها را فراموش کرد. البته یادتان نرود که مصرف مکمل‌ها باید زیرنظر پزشک باشد چون در غیر این صورت خطرناک خواهد بود. توصیه می‌شود برای جلوگیری از کاهش قندخون خانم‌های باردار در طول روز ۳ وعده غذایی و دو میان‌وعده مصرف کنند. در رابطه با نوشیدنی‌ها هم بهتر است نوشیدنی‌های قنددار و آب میوه‌های آماده را کنار گذاشته و به جای آن، آب یا آب‌میوه طبیعی مصرف کنند.
چه‌قدر اضافه وزن در بارداری طبیعی است؟
بی‌حساب خوردن دشمن درجه یک بسیاری از خانم‌های باردار در طول بارداری به خوردن بیش از حد غذا عادت می‌کنند. دلیل این زیاده‌خوری‌ها در واقع نه تنها رفع نیازهای بدن نیست، بلکه برای آرام کردن روان خود است. بهترین توصیه این است که دفترچه‌ای تهیه کنید و هر روز موادغذایی مصرفی روزانه خود را درون آن یادداشت کنید تا عادات خوب و بدغذایی خود را به تدریج بشناسید.
سعی کنید در کنار مصرف موادغذایی کم‌کالری و مغذی ورزش را هم کنار نگذارید. انجام ورزش در دوران بارداری جز برای عده کمی از خانم‌ها ممنوع نیست. پیاده‌روی، یوگا، ژیمناستیک سبک، ژیمناستیک درون آب و شنا می‌تواند به افزایش درست و به اندازه وزن شما کمک کند.
در ضمن اگر گرایش شدید به شیرینی دارید، سعی کنید میل خود را با خوردن قندهای طبیعی برطرف کنید و به قندهای مصنوعی موجود در نوشابه‌های لایت روی نیاورید هنوز تاثیر این مواد بر سلامت انسان و البته جنین به اثبات نرسیده است.
چند توصیه کاربردی
۱) وعده غذایی خود را با مصرف میوه شروع کنید تا کمی اشتهای شما کاهش یابد.
2) سعی کنید از مواد غذایی کامل و غنی که سیرکننده هستند مثل سیب‌زمینی و برنج و نان کمک بگیرید.
۳) هرگز یک وعده غذایی را در روز حذف نکنید.
4) مواد غذایی آماده که حاوی نمک و قند بالا هستند را کنار بگذارید.
۵) به جای بستنی و شیرینی بیشتر میوه بخورید.
منبع:
هفته نامه سلامت
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼