بارداری خارج از رحم، علتش چیست؟

اصطلاحی در محیط های جراحی رایج است که می‌گوید: "هر زنی که در سن زایمان باشد و دردهای زیر شکمی یا خونریزی هایی داشته باشد، مشکوک به بارداری خارج از رحم است مگر اینکه خلافش ثابت شود." شاید این اظهار نظر کمی افراطی به نظر بیاید اما این آسیب باید سریع تشخیص داده شود در غیر این صورت می‌تواند عوارض مهلکی داشته باشد. بارداری خارج از رحم اولین علت مرگ زنان باردار است.

بارداری خارج از رحم، بارداری در موقعیت نادرست
اگر چه بیشتر بارداری ها به طور معمول در انتهای رحم پیشرفت می‌کنند، اما ممکن است تخمک بارور به طور نادرست در لولۀ رحم پایین بیاید و در همان جا بماند. تخمک بارور در سطح لولۀ رحم می‌ماند، و در همان جا بارداری به وقوع می‌پیوندد و پیشرفت می‌کند. به محض اینکه حجم پیدا کرد، لولۀ رحم دیگر حالت انعطاف پذیری ندارد و در هم می‌شکند.

شایع ترین علت صدمه دیدن لولۀ رحم، عفونت آن (سالپنژیت) است. و اغلب این عفونت توسط یک باکتری به نام کلامیدیا ایجاد می‌شود. این باکتری در حین روابط جنسی منتقل می‌شود.

نشانه های بارداری خارج از رحم: بی توجهی نکنید
زنی که بدون روش های پیشگیری، قاعدگی های منظمی دارد، اگر قاعدگی اش دچار تأخیر شود، ممکن است تصور کند که باردار شده است، خصوصاً اگر نشانه های غیرعادی از جمله درد و خونریزی داشته باشد، و این عوامل او را تحریک می‌کند که به پزشک مراجعه کند.

اما واقعیت پیچیده تر از این است. در واقع، دردهای ابتدای بارداری ارزش پاتولوژیک (آسیب شناسانه) ندارند. از سوی دیگر، در حدود ۱۰% از بارداری ها در سه ماهۀ اول، خونریزی بدون هیچ علت پاتولوژیکی دیده می‌شود. و موضوع وقتی پیچیده تر می‌شود که در بین زنانی که قاعدگی های نامنظم یا طولانی دارند، خونریزی ها با قاعدگی اشتباه گرفته شود. زمانی که بارداری شروع می‌شود، در صورت بروزدرد و/یا خونریزی، در اولین فرصت باید به پزشک مراجعه کرد. این نشانه ها ممکن است به دلیل سقط جنین یا بارداری خارج از رحم باشند.

دو آزمایش اصلی برای تشخیص بارداری خارج از رحم
در این مرحله، دو آزمایش این امکان را می‌دهند که بتواند دقیق تر اظهار نظر کرد: میزان هورمون بارداری و اکو گرافی.

آزمایش مثبت هورمون بارداری، بارداری را تأیید می‌کند و به طور تخمینی مرحلۀ پیشرفت بارداری را نشان می‌دهد. توجه داشته باشید که این آزمایش به این معنا نیست که جنین در حال رشد یا از بین رفتن است. برای تعیین این موارد باید آزمایش خون دومی داد تا تغییر میزان هورمون مشخص شود.

اکوگرافی امکان تعیین مکان بارداری احتمالی را می‌دهد و مشخص می‌کند که بارداری در رحم واقع شده یا در لولۀ رحم. ضمناً اکوگرافی ریزش احتمالی خون در حفرۀ شکمی را مشخص می‌کند که می‌تواند باعث مشکوک شدن به بارداری خارج از رحم گردد.

بارداری خارج از رحم و خطرات در کوتاه مدت و بلند مدت
فوری ترین خطر بارداری خارج از رحم شوک هموراژیک است. لولۀ رحم که از بین رفته است، دیگر نمی‌تواند خون زیادی را در خود نگه دارد. بنابراین جراحی اورژانسی ضروری است.

زمانی که هموراژیک خیلی زیاد نیست، می‌توان بارداری خارج از رحم را با لاپاراسکوپی درمان کرد، اغلب این کار با بریدن دیوارۀ شکمی انجام می‌شود. بنابراین بریدن لولۀ رحم برای دفع بارداری خارج از رحم انجام می‌شود. به هر حال، نگه داشتن لولۀ رحم در بدترین حالت خطر بارداری خارج از رحم برای بار دیگر را با خود به همراه دارد. علاوه بر این، امکان بارداری با چنین لولۀ رحمی کم می‌شود.

آیا جایگزینی برای جراحی وجود دارد؟
بله، برای بارداری های خارج از رحم که زود تشخیص داده شوند، این امکان وجود دارد، در صورتی که بارداری در مراحل اولیه و میزان هورمون کم باشد. بنابراین در این شرایط می‌توان در لولۀ رحم، تحت اکوگرافی یا از مسیر کلی، یک فرآوردۀ شیمی درمانی ضدسرطانی، که باعث توقف بارداری خارج از رحم‌ می‌گردد، تزریق شود. مشکل این است که از بین بردن بارداری خارج از رحم باید کامل باشد، که همیشه این اتفاق نمی‌افتد.