تاخیر در رشد نوزاد، استرس چقدر موثره؟

محمد حیدرزاده رییس اداره سلامت نوزادان وزارت بهداشت؛ با اشاره به اتمام تولید و مهاجرت سلول های عصبی مغز جنین در ۲۵ هفتگی بارداری و شروع برقراری ارتباطات بین سلولی، گفت: ارتباط بین سلولی پایه و اساس مفاهیمی مانند فکر کردن، به خاطر آوردن، تجریه کردن و به بیان دیگر تکامل حسی، عصبی و رفتاری نوزاد است.

وی از وجود یک ترلیون سلول عصبی مغزی خبر داد و تصریح کرد: با توجه به اولید ۷۰۰ ارتباط بین سلولی در هر ثانیه طی سه سال اول زندگی نوزاد، تولید صحیح آنها تعیین کننده اصلی تکامل مناسب نوزاد در آینده است و بهترین شرایط تضمین کننده این صحت تکامل مغز جنین یا نوزاد، رشد و پروش آن در رحم و یا آغوش مادر است.

رییس اداره سلامت نوزادان با تاکید بر اهمیت افزایش ارتباط بین مادر و نوزاد یا جنین، اظهار داشت: بستری نوزاد در بخش مراقبت ویژه نوزادان باعث جدا شدن نوزاد از کانون امن و آرام رحم یا آغوش مادر می شود.

به گفته وی، نور و صدای بیش از تحمل، وضعیت نامناسب قرار گرفتن بر روی تخت و محرک های مکرر دردناک باعث از بین رفتن دوره خواب و پایداری بالینی و روانی نوزاد شده و با از بین بردن امکان تولید ارتباطات تکاملی مثبت مغز، رشد نوزاد را مختل می کند.

حیدرزاده جدایی از مادر و احساس خارج شدن از محل امن داخل رحم را شایع ترین استرس نوزادان دانست و افزود: پس از این جدایی، نوزاد ابتدا شروع به مقابله، سازگار شدن و خودتنظیمی می کند اما در صورت توجه نکردن به نشانه های استرس و پیغام های رفتاری وی، نامید شده و تلاشی برای نشان دادن پیغام های رفتاری نمی کند.

وی ادامه داد: در این شرایط نوزاد به حمایت تنفسی و اکسیژن رسانی بیشتری دارد؛ چراکه شرایط پر استرسی مثل احساس جدایی، محرومیت از خواب عمیق و طولانی، محرک های دردناک و تنهایی شدید علاوه بر کاهش نیروی درونی نوزاد برای بقاء و مقابله با بیماری ها، تکامل حسی، عصبی و رفتاری وی را هم مختل می کند.

رییس اداره سلامت نوزادان درباره راه های پیشگیری از اختلالات تکاملی ناشی از تولد زودرس در نوزادان، یادآور شد: مشارکت خانواده در مراقبت نوزاد، آموزش اصول اولیه تکامل مانند وضعیت نور، صدا، زنان گفتاری و تعامل با نوزاد به والدین و همچنین آموزش اصول مراقبت تکاملی نوزاد به پرستاران از مواد موثر در سرعت بخشیدن به روند تکاملی نوزادان است.