آزمایش های مهم دوران بارداری، بررسی سلامت جنین

آزمایشات سه ماهه اول بارداری از هفته دهم شروع می شوند.

آزمایشات سلامت جنین آزمایشاتی است که در طول بارداری برای بررسی سلامت جنین انجام می شود. بیشتر این آزمایشات ضرری ندارند. این آزمایشات معمولا در سه ماهه اول و دوم بارداری انجام می شوند اما گاهی در سه ماهه سوم نیز انجام می شوند.

برخی از این آزمایشات رایج می باشند مانند بررسی گلوکوز خون که برای بررسی دیابت بارداری انجام می شود. بر روی خانم هایی که در معرض خطرات و مشکلات دیگر می باشند، آزمایشات دیگری نیز انجام می شود. به عنوان مثال خانم هایی که در مناطقی زندگی می کنند که در معرض بیماری سل هستند باید آزمایش مربوط به آن را انجام دهند.

آزمایشات در چند ماهگی انجام می شوند؟

آزمایشات سه ماهه اول بارداری از هفته دهم شروع می شوند. این آزمایشات شامل آزمایش خون و سونوگرافی نیز می باشند. در این مرحله رشد جنین و مشکلاتی مانند کیست بافتی، مشکلات قلبی یا سایر مشکلات احتمالی بررسی می شود.
آزمایشات سه ماهه دوم بین هفته چهاردهم تا هجدهم انجام می شود. در این ماه برای بررسی نقص های سیستم عصبی یا بیماری های جنین از آزمایش خون و سونوگرافی استفاده می کنند.

آزمایشات سه ماهه اول

سونوگرافی

در سونوگرافی از امواج صوتی برای ساخت تصویر جنین در رحم مادر استفاده می شود. این آزمایش برای بررسی اندازه و موقعیت جنین، مدت زمان بارداری و مشکلات احتمالی در رشد استخوان ها و اندام جنین می باشد.

سونوگرافی گردنی در حد فاصل بین هفته یازدهم تا چهاردهم انجام می شود. این سونوگرافی تجمع مایع در پشت گردن جنین را بررسی می کند. هنگامی که مایع بیش از حد نرمال باشد، احتمال سندروم دان افزایش می یابد.

در سه ماهه دوم بارداری، سونوگرافی دقیق تری که سونوگرافی بررسی آناتومی جنین نامیده می شود انجام می شود و به دنبال یافتن عیب در جنین، با دقت تمام بدن او بررسی می شود. البته برخی عیوب در سونوگرافی دیده نمی شوند.

آزمایش خون

در سه ماهه اول بارداری، دو نوع آزمایش خون برای بررسی مقدار پلاسمای خون و هورمون گنادئتروپین جفتی انسان در خون انجام می شوند. مقدار غیرطبیعی هر یک از این مواد به معنی احتمال ایجاد مشکل کروموزومی می باشد.

در اولین ملاقات با پزشک، آزمایش خون برای بررسی ایمنی بدن در مقابل بیماری هایی مانند سرخجه، نقرس، هپاتیت ب و ایدز انجام می شود.

آزمایش خون برای تعیین گروه خونی وفاکتور آر اچ انجام می شود. اگر فاکتور آر اچ مادر منفی باشد، بدن پادتن هایی تولید می کند که بر بارداری اثر می گذارد.

اگر ناسازگاری فاکتور آر اچ وجود داشته باشد، در هفته بیست و هشتم و چند روز بعد از زایمان، آمپول گلوبین به او تزریق می شود. ناسازگاری زمانی اتفاق می افتد که فاکتور آر اچ مادر منفی و جنین مثبت باشد. در این صورت به مادر گلوبین تزریق می شود. ولی اگر جنین منفی باشد نیازی به آمپول نیست.

نمونه برداری از پرزهای جفتی

نمونه برداری از پرزهای جفتی آزمایشی بی ضرر است که نمونه ای کوچک از بافت جفت برمیدارد. این آزمایش بین هفته دهم و دوازدهم انجام می شود و برای بررسی مشکلات ژنتیکی مانند سندروم دان و نقص های تولد انجام می شود. این آزمایش به دو شکل انجام می شود؛ از طریق شکم و از طریق دهانه رحم.

این آزمایش عواقبی مانند لکه بینی و گرفتگی عضلات دارد. همچنین احتمال ضعیف سقط جنین نیز وجود دارد.

آزمایشات سه ماهه دوم

آزمایش خون

آزمایش غربالگری چهارتایی نوعی آزمایش خون است که در سه ماهه دوم انجام می شود. این آزمایش برای بررسی عیوب تولد مانند سندروم دان انجام می شود. در این آزمایش چهار پروتئین جنینی اندازه گیری می شوند.

این آزمایش هنگامی انجام میشود که آزمایشات سلامت دیر صورت گرفته است.

آزمایش اندازه گیری گلوکوز

آزمایش اندازه گیری گلوکوز برای بررسی دیابت بارداری انجام می شود. این بیماری در طول بارداری پیشرفت می کند. اما معمولا این بیماری موقتی است. دیابت بارداری احتمال زایمان سزارین را افزایش می دهد زیرا جنینی که مادرش دیابت دارد درشت تر است. احتمالا فرزند شما در روزهای اول بعد از بارداری قند خون پایینی دارد.

این آزمایش در سه ماهه دوم انجام می شود. در این آزمایش محلولی حاوی قند مصرف میکنید، سپس سطح قند خون اندازه گیری می شود. اگر نتیجه آزمایش مثبت باشد، احتمال ابتلا به دیابت در ده سال آینده وجود دارد. بنابراین بعد از بارداری باید آزمایش قند خون انجام دهید.

آمنیوسنتز

در طول این آزمایش، از مایع آمونیاک داخل رحم نمونه برداری می شود. جنین در طول بارداری با مایع آمونیاک احاطه شده است. مایه آمونیاک حاوی سلول های جنینی است که مشابه سلول های جنین و از بدن جنین به وجود آمده اند. چند نوع آمنیوسنتز وجود دارد.

آمنیوسنتز ژنتیکی برای بررسی بیماری های ژنتیکی مانند سندروم دان انجام میشود. این آزمایش بعد از هفته پانزدهم بارداری انجام می شود. اگر مشکلات زیر دیده شود این آزمایش تجویز می شود:

در طول آزمایشات سلامت جنین، نتایج غیرطبیعی مشاهده شود
سن شما بالای سی و پنج سال باشد
در بارداری های قبلی، مشکلات کروموزومی داشته اید
سابقه خانوادگی در بیماری های ژنتیکی دارید
شما یا همسرتان حامل یک بیماری ژنتیکی هستید

آزمایشات سه ماهه سوم بارداری

آزمایش استروپتوکوک گروه ب

استروپتوکوک نوعی باکتری است که باعث عفونت جدی در مادر و جنین می شود. این باکتری در نقاطی در بدن زن وجود دارد:
دهان
گلو
دستگاه گوارش
واژن

باکتری موجود در واژن تا زمان بارداری خطری برای زن ندارد. اما این باکتری برای نوزادی که تازه به دنیا آمده و سیستم دفاعی قوی ندارد خطرناک است. این باکتری باعث عفونت های جدی در نوزاد (در هنگام تولد) می شود. در حد فاصا هفته سی و پنج و سی و هفتم بارداری آزمایش استروپتوکوک انجام می شود.

در صورت مثبت بودن نتیجه، آنتی بیوتیک تجویز می شود که پیش از زایمان مصرف شود و به این صورت باکتری نوزاد را در هنگام تولد تحت تاثیر قرار نمی دهد.

آزمایشات تشخیص پیش از زایمان

آزمایش تشخیص، بعد از مثبت بودن آزمایشات سلامت جنین انجام می شود. این آزمایش به قطعیت وجود یا عدم وجود نقص تولد را تعیین می کند.

آزمایش تشخیص نسبت به آزمایشات سلامت جنین شدیدتر است. این آزمایش فقط زمانی انجام می شود که در آزمایشات سلامت جنین مشکلی مبنی بر نقص وجود داشته باشد یا سابقه خانوادگی بیماری های ژنتیکی یا سن شما باعث به خطر افتادن بارداری شود. این آزمایش احتمال کمی دارد که باعث سقط جنین شود.

با پزشک خود صحبت کنید

در صورتی که از انجام آزمایشات سلامت جنین مطمئن نیستید با پزشک خود مشورت کنید. همچنین می توانید با مشاور ژنتیک نیز مشورت کنید.