شیردهی مادر به نوزاد، بیشتر بدانید

دکتر زهرا صابری، متخصص زنان و زایمان؛ آغوز را معمولاً می توان در روز دوم بعد از زایمان از نوک پستان خارج کرد در مقایسه با شیر کامل آغوز غنی از مواد معدنی و اسید آمینه و پروتئین بیشتری است اما قند و چربی آن کمتر است.

ترشح آغوز به مدت پنج روز تا دو هفته پا بر جا می ماند و در عرض ۶ - ۴ هفته بعدی روند ترشح آن به تدریج به ترشح شیر کامل تبدیل می شود.

نوزادانی که با شیر پستان تغذیه می شوند در مقایسه با نوزادانی که با بطری تغذیه می شوند با احتمال کمتری دچار عفونت های روده ای می شوند . در زنانی که به کودک خود شیر می دهند خطر سرطان پستان و سرطان دستگاه تناسلی کاهش می یابد و در کودکان آنان میزان هوش در دوران بزرگ سالی بیشتر است .در صورت شیردهی میزان باقیمانده افزایش وزن در دوره بعد از زایمان کمتر می شود.

تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش ماهگی و پرهیز از مصرف پروتئین های شیر گاو توصیه می شود .سر پستان ها بجز تمیز نگه داشتن و توجه به شکاف های پوستی ( شقاق ) به توجه و مراقبت چندانی نیاز ندارند . سر پستان های دچار شقاق سبب دردناک شدن شیردهی می شوند و ممکن است تاثیر مخربی بر تولید شیر داشته باشند هم چنین این شکاف ها مسیری را برای ورود باکتری ها فراهم می کنند . چون ممکن است شیر خشک شده تجمع پیدا کند و سبب تحریک سر پستان ها شود شستشوی آن ها با آب و صابون ملایم قبل از شیر دهی مفید واقع می شود . گرفته شدن نادرست پستان توسط شیرخوار ممکن است سبب ایجاد این گونه شقاق ها شود.

موارد منع شیردهی با پستان :
1 - زنانی که از داروهای خیابانی ( مواد مخدر و داروهای قاچاق ) استفاده می کنند و یا کنترلی بر مصرف الکل خود ندارند .
۲- زنانی مبتلا به عفونت HIV ( ایدز )
3- زنان مبتلا به سل فعال درمان نشده
۴- زنان مصرف کننده برخی از داروها خاس
5- زنان تحت درمان سرطان پستان

زنان مبتلا به عفونت فعال ویروس هرپس ( تبخال ) در صورتی که فاقد ضایعات پستانی باشند و قبل از شیردهی توجه خاصی به شستشوی دستان خود معطوف کنند می توانند به کودک خود شیر بدهند .

* احتقان پستان در زنانی که به نوزاد خود شیر نمی دهند شایع است و با نشت شیر و درد پستان مشخص می شود این علائم ۵ ۳ روز پس از زایمان به حداکثر می رسند. برای حمایت از پستان ها می توان از سینه بندهای دارای اندازه مناسب استفاده کرد . استفاده از کیسه های سرد و داروهای مسکن خوراکی به مدت ۲۴ -۱۲ ساعت به برطرف شدن ناراحتی کمک می کند . عوامل دارویی یا هورمونی برای سرکوب ترشح شیر توصیه نمی شود .تب ناشی از اختقان پستان به ندرت بیش از ۱۶ ۴ ساعت پا بر جا می ماند.

* در کسانی که سر پستان های تو رفته دارند شیردهی دشوار است اگر تو رفتگی عمیق نباشد گاهی اوقات می توان با استفاده از پمپ پستان اقدام به تخلیه شیر کرد . در مقابل در مواردی که دچار تو رفتگی شدید هستند باید چند ماه آخر حاملگی هر روز تلاش شود با فشار انگشتان سرپستان به سمت خارج جا به جا شود.