آموزش جنسیت به کودکان، نکات باریکتر ازمو
برخلاف تصور خانواده‌های تربیت جنسی کودک از همان سنین کم شروع می‌شود. با توجه به فرهنگ ایرانی از ابتدا یعنی از ۶ماهگی تا یک‌سالی کودک باید حواسمان به تربیت جنسی او باشد.
مهدی مسلمی‌فر -روان‌شناس و متخصص آمیزش درمانی؛ جامعه ایرانی از چند منظر دچار اتفاقات غیرمترقبه است. مثلثِ خانواده، کودک و نظام آموزشی نه پیش‌بینی لازم را داشته و نه آمادگی لازم.
وی در این‌باره توضیح داد: اگر مادری بخواهد اطلاعاتی درباره مسائل جنسی فرزندش به دست بیاورد فضایی وجود ندارد. این در حالی است که پدر و مادرها از نظر آشنایی با تکنولوژی از فرزندانشان عقب‌تر هستند. این خودش یک چالش است. چطور در چنین شرایطی باید انتظار داشته باشیم پدر و مادری فرزندشان را کنترل کنند؟
وی با اشاره به اینکه از سویی بحران جنسی جامعه ایران از خود پدر و مادرها آغاز شده‌است تاکید کرد: وقتی پدری به مادری خیانت می‌کند و مادری به پدر، چطور انتظار داریم فرزند سالمی از این خانواده بیرون بیاید؟
این روان‌شناس در ادامه گفت: پدر و مادر باید خانواده را امن کنند اما خودشان سرشان در فضاهای مجازی و مسائل جنسی است. چه انتظاری از نسل آینده داریم؟
به گفته وی این خود پدر و مادرها هستند که حواسشان به چیزی که تماشا می‌کنند یا کاری که انجام می‌دهند نیست. این خود آن‌ها هستند که برای آرام کردن فرزندشان برای او CDهای مختلفی می‌خرند که همه آن‌ها خوب نیستند.
این متخصص آمیزش درمانی همچنین با ذکر مثالی ادامه داد: چرا ما باید سی‌دی‌های مجموعه بِن‌تِن را به راحتی در اختیار کودکمان قرار دهیم؟ اصلا چرا باید چنین چیزی مجوز داشته باشد تا ما آن را بخریم؟ آیا به محتوای آنچه به دست کودکمان می‌دهیم دقت کرده‌ایم.
بنابراین به اعتقاد مهدی مسلمی‌فر موضوع این نیست که کودکان و نوجوانان ما غرق شده باشند و ما حالا باید نجاتشان بدهند. وضعیت بدتر از این است؛ این خود ما هستیم که غرق شده‌ایم و فرزندانمان را هم غرق کرده‌ایم.
وی همچنین با اشاره به وجود تعارض در جامعه ایرانی توضیح داد: بحران از خود والدین آغاز شده‌است. پیش از هرچیز باید تعارض‌ها در جامعه ما برطرف شود و وضعیت دموکراتیک شود. تا زمانی که میان نسل‌ها و در لایه‌های تعارض وجود دارد نمی‌توان انتظار داشت جامعه یکدستی داشته باشیم تا مسائل جنسی آن‌را به‌راحتی حل کنیم.
چه باید کرد؟
مهدی مسلمی فر روان‌شناس می‌گوید برخلاف تصور خانواده‌های تربیت جنسی کودک از همان سنین کم شروع می‌شود. جز آنچه در حال رخ‌دادن در جامعه است، برای داشتن جامعه‌ای سالم، با توجه به فرهنگ ایرانی از ابتدا یعنی از 6ماهگی تا یک‌سالی کودک باید حواسمان به تربیت جنسی او باشد.
وی با اشاره به اینکه هویت جنسی کودک از سنین پایین شکل می‌گیرد اظهار کرد: اولین چیزی که کودک تا سه‌سالگی در مواجهه با نقاشی‌هایش، لباسش و غیره با آن روبرو می‌شود این هویت است.
این کارشناس همچنین گفت: تا پایان دوران دبستان کودکان با قوانین جنسی آشنا می‌شوند. این آشنایی درون خانواده انجام می‌شود مگر آن‌که از دنیای ممنوعه برایشان پیامی آورده شود؛ مثلا از طریق اینترنت یا ماهواره یا شنیدن حرفی در این‌باره.
به گفته مسلمی‌فر کودک ممکن است در این زمان بدون آن‌که ظرفیت و شرایط پردازش را داشته باشد در مورد مسائل جنسی آگاهی پیدا کند. در این‌جا بحث تربیت جنسی پیش می‌آید.
این روان‌شناس ادامه داد: مراقبت از اندام جنسی مثلا اینکه کسی نباید کودک را لمس کند و کنترل فضاهای خصوصی کودک برای جلوگیری از آزار و اذیت جنسی از موارد این تربیت است.
این مشاور همچنین درباره روش درست آموزش جنسی به کودکان توضیح داد: در سنین بالاتر، به خصوصی در میان دختران که نزدیک به سن بلوغ هستند باید یک سوم شخص به آن‌ها آموزش‌های جنسی را بدهد و نه پدر و مادر؛ تا او با والدینش در این مسئله درگیر نشود. که البته به دلیل فضای مجازی و عدم کنترل اطلاعات می‌بینیم که چنین اتفاقی نمی‌افتد.
وی گفت: درمورد آموزش و آگاه کردن کودکان به مسائل جنسی باید به شرایط فرهنگی پیش از هرچیز توجه کنیم. پیشینه و ناخودآگاه جمعی هر کشور بر روی مسائل جنسی مردم آن کشور تاثیر دارد.
در ادامه مهدی مسلمی‌فر مواردی را که باید در تربیت جنسی کودک در نظر داشت برشمرد:
1. اگر کودک از پدر و مادرش سئوالی در باره مسائل جنسی پرسید نباید از سئوال او طفره رفت بلکه باید پاسخ پرسش او داده شود.
2. برای اطلاعات دادن به کودک نباید والدین پیش‌قدم شوند؛ مگر در زمان بلوغ. اگر کودک یکهو با چنین آموزش‌هایی مواجه شود برخوردی دراماتیک با این موضوع خواهد داشت.
3. اگر به هر دلیل والدین رفتار و یا سخنی جنسی شنیدند نباید رفتاری هیجانی از خود بروز دهند. در این مورد باید با آرامش و درنگ رفتار کرد.
4. در سنین کودکی باید در آموزش‌ها مفهوم لذت و شهوت را حذف کرد. باید در این سنین بر مفاهیمِ داشتن جفت یا ازدواج در دانسته‌های جنسی تاکید کرد.
5. زمینه‌های شکل‌گیری زودهنگام آگاهی‌های جنسی باید کنترل شود و از طرفی هم آلترناتیوهایی برای آن در نظر گرفت. این آلترناتیوها می‌تواند رفتارهایی بوسیدن و در آغوش کشیدن میان پدر و مادر باشد و تا حدی دیدن برهنگی. چراکه در غیراینصورت کودک ممکن است به ناگهان دچار شوک شود.
6. فضای خانوادگی باید به کودک ارتباط عاطفی سالم را نشان دهد و او گمان نکند آغوش تنها به معنای صمیمیت است.
به اعتقاد این متخصص آمیزش درمانی و زوج‌درمانگر باید در نظر داشته باشیم که مانند هر مشکل دیگری باید در مسائل جنسی پیشگیری را مقدم‌تر از درمان بدانیم.
وی همچنین نقش پیشگیری را در دنیای امروز سخت‌تر می‌داند چراکه دنیای واقعی درواقع همان دنیای مجازی است.
برای این شرایط به گفته مسلمی‌فر لازم است تا از سنین کودکی گرایش‌های استفاده از فضای مجازی را در کودک شناسایی و آن را تقویت کرد. مثلا اگر کودکی به فوتبال علاقه دارد برای او بازی فوتبالی خرید؛ با این‌کار می‌توان دنیای مجازی کودک را از یک فیلتر عبور داد.
نکته دیگر در رابطه با ارتباط کودک یا نوجوان با فضای مجازی به زعم این کارشناس این است که او را همراهی کنیم. این اشتباه است که خودمان همه‌چیز را در اختیار کودک قرار دهیم و بعد انتظار داشته باشیم او رفتار درست جنسی داشته باشد.
وی همچنین با اشاره به اینکه کودک تابع والدین خود است اظهار کرد: امنیت باید از خود ما شروع شود؛ باید این را در نظر بگیریم که کودک تابعی از والدین خود است. مثلا اگر با کودک 8 ساله‌مان به تماشای سریال‌های ترکیه‌ای بپردازیم که در آن‌ها افراد دائما در حال تغییر دادن شریک‌های جنسی‌شان هستند و روابط مخدوش است نباید درباره آینده کودکمان انتظاری داشته باشیم.
وی گفت: بنابراین از آن‌جایی که ما در خلوت کودک نمی‌توانیم باشیم باید پلیس درون او را در سال‌های اول آشنایی‌اش با مسائل جنسی تقویت کنیم.
این روان‌شناس همچنین به این اشاره کرد که از دوران کودکی که جلوتر بیاییم کم‌کم ریشه رفتارهای بزرگسالی ساخته می‌شود. به همین‌خاطر کودکی خیلی مهم است.
وی در این‌باره ادامه داد: هرچند که در سنین نوجوانی و جوانی آگاهی و فضای افراد بیشتر می‌شود اما ضرر و سود یا پاداش و تنبیه گذشته می‌تواند فرد را از اعمال خطرناک در سن‌های بالاتر هم منع کند.
این روان‌شناس همچنین گفت: به همین‌خاطر است که به لحاظ روان‌شناسی اگر فردی در کودکی آزار و اذیت جنسی را تجربه کرده باشد هرچند ذهنش آن را بازخوانی نکند اما اثر خود را خواهد داشت.
مسلمی‌فر در ادامه با ذکر این نکته که دردوران دبیرستان این موضوع حساس‌تر است تاکید کرد: گروه همسالان و آموزش در این دوران اهمیت بیش‌تری پیدا می‌کند، چون فرد به دنیای خودش وارد می‌شود.
وی همچنین تشریح کرد: در این سنین باید از کنار بسیاری مسائل راحت‌تر عبور کنیم و اجازه دهیم فرد خودش زیرساخت‌های فضای جنسی را تشخیص دهد. آگاهی و سلامت جنسی لزوما نتیجه محدودیت‌های غرمنطقی نیست. از سویی پیشگیری و از سوی دیگر آموزش می‌تواند در این دوره موثر باشد.
این کارشناس به عنوان نتیجه‌گیر نقش تربیت را در بروز رفتارهای ناسالم جنسی موثر خوانده و گفت: درنتیجه اگر فرد تا زیر 15 سالگی فضای امن و بدون بحرانی را تجربه کند پلیس درونش شکل گرفته و این می‌تواند در آینده فرد را به سمت درست ببرد.
مهدی مسلمی‌فر در اتها تاکید کرد: اگر خانواده‌ای قید و بند را درست چیده باشد حتی در آگاهی زیاد و در ارتباط با جنس مخالف فرد آسیب کمتری نسبت به کسی خواهد دید که در فضای غیرایمن یا بسیار محدود تربیت شده‌است.
وی در این‌باره توضیح داد: اگر مادری بخواهد اطلاعاتی درباره مسائل جنسی فرزندش به دست بیاورد فضایی وجود ندارد. این در حالی است که پدر و مادرها از نظر آشنایی با تکنولوژی از فرزندانشان عقب‌تر هستند. این خودش یک چالش است. چطور در چنین شرایطی باید انتظار داشته باشیم پدر و مادری فرزندشان را کنترل کنند؟
وی با اشاره به اینکه از سویی بحران جنسی جامعه ایران از خود پدر و مادرها آغاز شده‌است تاکید کرد: وقتی پدری به مادری خیانت می‌کند و مادری به پدر، چطور انتظار داریم فرزند سالمی از این خانواده بیرون بیاید؟
این روان‌شناس در ادامه گفت: پدر و مادر باید خانواده را امن کنند اما خودشان سرشان در فضاهای مجازی و مسائل جنسی است. چه انتظاری از نسل آینده داریم؟
به گفته وی این خود پدر و مادرها هستند که حواسشان به چیزی که تماشا می‌کنند یا کاری که انجام می‌دهند نیست. این خود آن‌ها هستند که برای آرام کردن فرزندشان برای او CDهای مختلفی می‌خرند که همه آن‌ها خوب نیستند.
این متخصص آمیزش درمانی همچنین با ذکر مثالی ادامه داد: چرا ما باید سی‌دی‌های مجموعه بِن‌تِن را به راحتی در اختیار کودکمان قرار دهیم؟ اصلا چرا باید چنین چیزی مجوز داشته باشد تا ما آن را بخریم؟ آیا به محتوای آنچه به دست کودکمان می‌دهیم دقت کرده‌ایم.
بنابراین به اعتقاد مهدی مسلمی‌فر موضوع این نیست که کودکان و نوجوانان ما غرق شده باشند و ما حالا باید نجاتشان بدهند. وضعیت بدتر از این است؛ این خود ما هستیم که غرق شده‌ایم و فرزندانمان را هم غرق کرده‌ایم.
وی همچنین با اشاره به وجود تعارض در جامعه ایرانی توضیح داد: بحران از خود والدین آغاز شده‌است. پیش از هرچیز باید تعارض‌ها در جامعه ما برطرف شود و وضعیت دموکراتیک شود. تا زمانی که میان نسل‌ها و در لایه‌های تعارض وجود دارد نمی‌توان انتظار داشت جامعه یکدستی داشته باشیم تا مسائل جنسی آن‌را به‌راحتی حل کنیم.
چه باید کرد؟
مهدی مسلمی فر روان‌شناس می‌گوید برخلاف تصور خانواده‌های تربیت جنسی کودک از همان سنین کم شروع می‌شود. جز آنچه در حال رخ‌دادن در جامعه است، برای داشتن جامعه‌ای سالم، با توجه به فرهنگ ایرانی از ابتدا یعنی از 6ماهگی تا یک‌سالی کودک باید حواسمان به تربیت جنسی او باشد.
وی با اشاره به اینکه هویت جنسی کودک از سنین پایین شکل می‌گیرد اظهار کرد: اولین چیزی که کودک تا سه‌سالگی در مواجهه با نقاشی‌هایش، لباسش و غیره با آن روبرو می‌شود این هویت است.
این کارشناس همچنین گفت: تا پایان دوران دبستان کودکان با قوانین جنسی آشنا می‌شوند. این آشنایی درون خانواده انجام می‌شود مگر آن‌که از دنیای ممنوعه برایشان پیامی آورده شود؛ مثلا از طریق اینترنت یا ماهواره یا شنیدن حرفی در این‌باره.
به گفته مسلمی‌فر کودک ممکن است در این زمان بدون آن‌که ظرفیت و شرایط پردازش را داشته باشد در مورد مسائل جنسی آگاهی پیدا کند. در این‌جا بحث تربیت جنسی پیش می‌آید.
این روان‌شناس ادامه داد: مراقبت از اندام جنسی مثلا اینکه کسی نباید کودک را لمس کند و کنترل فضاهای خصوصی کودک برای جلوگیری از آزار و اذیت جنسی از موارد این تربیت است.
این مشاور همچنین درباره روش درست آموزش جنسی به کودکان توضیح داد: در سنین بالاتر، به خصوصی در میان دختران که نزدیک به سن بلوغ هستند باید یک سوم شخص به آن‌ها آموزش‌های جنسی را بدهد و نه پدر و مادر؛ تا او با والدینش در این مسئله درگیر نشود. که البته به دلیل فضای مجازی و عدم کنترل اطلاعات می‌بینیم که چنین اتفاقی نمی‌افتد.
وی گفت: درمورد آموزش و آگاه کردن کودکان به مسائل جنسی باید به شرایط فرهنگی پیش از هرچیز توجه کنیم. پیشینه و ناخودآگاه جمعی هر کشور بر روی مسائل جنسی مردم آن کشور تاثیر دارد.
در ادامه مهدی مسلمی‌فر مواردی را که باید در تربیت جنسی کودک در نظر داشت برشمرد:
1. اگر کودک از پدر و مادرش سئوالی در باره مسائل جنسی پرسید نباید از سئوال او طفره رفت بلکه باید پاسخ پرسش او داده شود.
2. برای اطلاعات دادن به کودک نباید والدین پیش‌قدم شوند؛ مگر در زمان بلوغ. اگر کودک یکهو با چنین آموزش‌هایی مواجه شود برخوردی دراماتیک با این موضوع خواهد داشت.
3. اگر به هر دلیل والدین رفتار و یا سخنی جنسی شنیدند نباید رفتاری هیجانی از خود بروز دهند. در این مورد باید با آرامش و درنگ رفتار کرد.
4. در سنین کودکی باید در آموزش‌ها مفهوم لذت و شهوت را حذف کرد. باید در این سنین بر مفاهیمِ داشتن جفت یا ازدواج در دانسته‌های جنسی تاکید کرد.
5. زمینه‌های شکل‌گیری زودهنگام آگاهی‌های جنسی باید کنترل شود و از طرفی هم آلترناتیوهایی برای آن در نظر گرفت. این آلترناتیوها می‌تواند رفتارهایی بوسیدن و در آغوش کشیدن میان پدر و مادر باشد و تا حدی دیدن برهنگی. چراکه در غیراینصورت کودک ممکن است به ناگهان دچار شوک شود.
6. فضای خانوادگی باید به کودک ارتباط عاطفی سالم را نشان دهد و او گمان نکند آغوش تنها به معنای صمیمیت است.
به اعتقاد این متخصص آمیزش درمانی و زوج‌درمانگر باید در نظر داشته باشیم که مانند هر مشکل دیگری باید در مسائل جنسی پیشگیری را مقدم‌تر از درمان بدانیم.
وی همچنین نقش پیشگیری را در دنیای امروز سخت‌تر می‌داند چراکه دنیای واقعی درواقع همان دنیای مجازی است.
برای این شرایط به گفته مسلمی‌فر لازم است تا از سنین کودکی گرایش‌های استفاده از فضای مجازی را در کودک شناسایی و آن را تقویت کرد. مثلا اگر کودکی به فوتبال علاقه دارد برای او بازی فوتبالی خرید؛ با این‌کار می‌توان دنیای مجازی کودک را از یک فیلتر عبور داد.
نکته دیگر در رابطه با ارتباط کودک یا نوجوان با فضای مجازی به زعم این کارشناس این است که او را همراهی کنیم. این اشتباه است که خودمان همه‌چیز را در اختیار کودک قرار دهیم و بعد انتظار داشته باشیم او رفتار درست جنسی داشته باشد.
وی همچنین با اشاره به اینکه کودک تابع والدین خود است اظهار کرد: امنیت باید از خود ما شروع شود؛ باید این را در نظر بگیریم که کودک تابعی از والدین خود است. مثلا اگر با کودک 8 ساله‌مان به تماشای سریال‌های ترکیه‌ای بپردازیم که در آن‌ها افراد دائما در حال تغییر دادن شریک‌های جنسی‌شان هستند و روابط مخدوش است نباید درباره آینده کودکمان انتظاری داشته باشیم.
وی گفت: بنابراین از آن‌جایی که ما در خلوت کودک نمی‌توانیم باشیم باید پلیس درون او را در سال‌های اول آشنایی‌اش با مسائل جنسی تقویت کنیم.
این روان‌شناس همچنین به این اشاره کرد که از دوران کودکی که جلوتر بیاییم کم‌کم ریشه رفتارهای بزرگسالی ساخته می‌شود. به همین‌خاطر کودکی خیلی مهم است.
وی در این‌باره ادامه داد: هرچند که در سنین نوجوانی و جوانی آگاهی و فضای افراد بیشتر می‌شود اما ضرر و سود یا پاداش و تنبیه گذشته می‌تواند فرد را از اعمال خطرناک در سن‌های بالاتر هم منع کند.
این روان‌شناس همچنین گفت: به همین‌خاطر است که به لحاظ روان‌شناسی اگر فردی در کودکی آزار و اذیت جنسی را تجربه کرده باشد هرچند ذهنش آن را بازخوانی نکند اما اثر خود را خواهد داشت.
مسلمی‌فر در ادامه با ذکر این نکته که دردوران دبیرستان این موضوع حساس‌تر است تاکید کرد: گروه همسالان و آموزش در این دوران اهمیت بیش‌تری پیدا می‌کند، چون فرد به دنیای خودش وارد می‌شود.
وی همچنین تشریح کرد: در این سنین باید از کنار بسیاری مسائل راحت‌تر عبور کنیم و اجازه دهیم فرد خودش زیرساخت‌های فضای جنسی را تشخیص دهد. آگاهی و سلامت جنسی لزوما نتیجه محدودیت‌های غرمنطقی نیست. از سویی پیشگیری و از سوی دیگر آموزش می‌تواند در این دوره موثر باشد.
این کارشناس به عنوان نتیجه‌گیر نقش تربیت را در بروز رفتارهای ناسالم جنسی موثر خوانده و گفت: درنتیجه اگر فرد تا زیر 15 سالگی فضای امن و بدون بحرانی را تجربه کند پلیس درونش شکل گرفته و این می‌تواند در آینده فرد را به سمت درست ببرد.
مهدی مسلمی‌فر در اتها تاکید کرد: اگر خانواده‌ای قید و بند را درست چیده باشد حتی در آگاهی زیاد و در ارتباط با جنس مخالف فرد آسیب کمتری نسبت به کسی خواهد دید که در فضای غیرایمن یا بسیار محدود تربیت شده‌است.
منبع:
فرارو
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼