خطرات جفت سر راهی در بارداری، اکرتا را می‌شناسید؟

جفت اکرتا به احتمال زیاد در بانوانی رخ می دهد که جفت سرراهی نیز دارند. جفت سرراهی زمانی است که جفت به پایین رحم چسبیده باشد و روی دهانه ی رحم رشد کند

اگر برای داشتن جفت اکرتا مشکوک باشید، احتمالاً برای تشخیص وضعیت جفت، پزشک سونوگرافی تجویز میکند.

نشانه ها و عوامل خطر
در دوران بارداری، برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی ضروری به جنین باید بین مادر و فرزند تبادل کاملی صورت گیرد. در واقع جفت عضو رابط بین خون مادر و جنین است. جفت ساختاری است که در طی بارداری در داخل رحم رشد می کند. جفت، اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز برای رشد جنین را فراهم می کند و مواد زائد را از خون جنین دور می کند. این عضو بطور همزمان نقش شش، سیستم گوارش و کلیه را به عهده دارد و همچنین هورمونهای ضروری بارداری را تا زمان زایمان تولید خواهد کرد.جفت به دیواره رحم چسبیده است و بند ناف از آن شکل می گیرد، یعنی بند ناف بین جفت و جنین ارتباط برقرار می کند.

جفت باید بدون غلبه ی واقعی بر ماهیچه ی رحم مادر به رحم متصل شود. با وقوع بارداری، لایه های رحم بانوان به دیسدوای (decidua) تبدیل می شوند (بافت رحم را قبل از بارداری آندومتر و بعد از بارداری دسیدوای می گویند). یکی از عملکردهای دیسدوای پیشگیری از غلبه ی جفت بر رحم است.اگر دیسدوای بسیار نازک باشد به جفت اجازه میدهد تا عمیق تر از حالت نرمال به رحم متصل شود. در این صورت، پس از تولد بچه، جفت نمی تواند خود را از دیوارهای رحم جدا کند. این مشکل جفت اکرتا خوانده می شود و احتمال وقوع آن یک در هفت هزار بارداری گزارش شده است.

جفت اکرتا چیست ؟

معمولا جفت از طریق پرزهای جفتی به دیواره ی رحم متصل می شود. شدت این مشکل بستگی دارد به اینکه پرزهای جفتی تا چه حد در عمق دیواره فرو رفته باشند.

- جفت اکرتا : پرزهای جفتی به ماهیچه ی دیوارهای رحم متصل میشوند. در ۷۵٪ از تمام موارد جفت اکرتا چنین اتفاقی رخ می دهد.

- جفت اینکرتا : پرزهای جفتی به داخل ماهیچه ی رحم ادامه یافته اند و به اصطلاح به عضلات رحم حمله می کند. در ۱۵٪ از موارد رخ میدهد.

- جفت پرکرتا : پرزهای جفتی داخل دیوارهای رحم رشد کرده اند. این عمیق ترین شکل اتصالاست که تقریبا در ۷٪ از بارداری ها رخ می دهد.
اکثر متخصصان پزشکی وقتی به هر یک از سه نوع آن اشاره دارند، از نام جفت اکرتا استفاده می کنند. پس از تولد نوزاد معمولا میزان زیاد هورمون اکسی توسین آغازگر انقباض های رحم است و جفت از دیواره ی رحمجدا میشود. اگر جفت بسیار عمیق فرورفته باشد، احتمال دارد بخشی از آن از دیواره رحم جدا نشود.مشکل زمانی رخ میدهد که رگهای خون مادر که باز هستند، نتوانند بسته شوند. به این ترتیب، تا زمانی که جفت جدا شود، خونریزی بسیار شدید خواهد بود.

عوامل خطر برای جفت اکرتا چیست ؟
جفت اکرتا به احتمال زیاد در بانوانی رخ می دهد که جفت سرراهی نیز دارند. جفت سرراهی زمانی است که جفت به پایین رحم چسبیده باشد و روی دهانه ی رحم رشد کند.جفت سرراهی با جراحی قبلی رحم و سزارین مرتبط است.اگر قبلا سزارین داشته اید و در بارداری کنونی خود دچار جفت سرراهی هستید، احتمال خطر جفت اکرتا ۲۵٪ است.اگر دو یا چند سزارین داشته اید و اکنون دچار جفت سرراهی هستید، خطر به ۴۰٪ افزایش می یابد.

جفت اکرتا بدون جفت سرراهی نادر است ، اما عوامل خطر دیگر که خطر جفت آکراتا را افزایش می دهند ، عبارتند از :
- جفت روی جای زخم رحم متصل شده است.
- کورتاژ داشته اید که مستلزم تراشیدن لایه های رحم بوده است.
- سن بیش از سی و پنج سال
- مصرف دخانیات در بارداری
- آلفا فیتو پروتئین در خون
- سندرم آشرمن (باعث شکل گیری آسیب دیدگی و زخم بافت رحم می شود)

نشانه های جفت اکرتا
اگر برای داشتن جفت اکرتا مشکوک باشید، احتمالاً برای تشخیص وضعیت جفت، پزشک تجویز سونوگرافیمی کند خصوصاً اگر قبلاً سزارین داشته اید.نشانه اکثر مشکلات جفت در دوران بارداری، خونریزی واژن است که در سه ماهه ی دوم و پس از آن رخ می دهد. اما همیشه خونریزی اتفاق نمی افتد و شاید اولین نشانه ی وجود جفت اکرتا هنگام زایمان رخ دهد.

اگر برای جفت اکرتا عوامل خطر را در خود دارید ، شاید بخواهید غربالگری کنید :
- از هفته ی پانزدهم بارداری، اولتراساوند ( سونوگرافی ) جفت اکرتا را تشخیص می دهد، گرچه بهترین نتایج حدود هفته ی بیستم بارداری به دست می آید، زیرا در این زمان، اولتراساوند دقیق تر است. اگر جفت اکرتا رخ داده باشد، جفت به شکل پنیر سوئیسی خواهد بود.
- آزمایش خون برای اندازه ی سرم آلفا فیتوپروتئین. این پروتئین در خون و جنین یافت میشود. چون لایه های رحم نازک است، اجازه میدهد که سرم آلفا فیتوپروتئین جنینی به داخل خون مادر نشت کند. اگر این میزان بدون علت مشهود دیگری افزایش یابد، احتمالاً جفت اکرتا تشخیص داده می شود.

درمان جفت اکرتا
عامل اصلی خطر برای جفت اکرتا، خونریزی بسیار شدید و تهدید جانی است. زیرا رحم نمی تواند کوچک شود و رگهای خونی را ببندد. اگر جفت اکرتا هنگام زایمان رخ دهد، بیش از نیمی از بانوان به دریافت خون نیاز خواهند داشت.

اگر این مشکل هنگام زایمان رخ دهد ، سه گزینه ی درمانی وجود دارد :
- هیسترکتومی (بیرون آوردن رحم) اضطراری
- به طور بسیار نادر جفت با زور خارج می شود، این کار خطر خونریزی بسیار شدید و هسترکتومی بعدی را افزایش می دهد.
- مدیریت محافظه کارانه که جفت را در جایگاه خود رها می کند. برای کوچک شدن رحم و پیشگیری از عفونت دارو مصرف میشود و برای به حداقل رساندن خونریزی برخی از رگ ها را مسدود می کنند. بر اساس مطالعات، تقریبا در ۸۰٪ از موارد این کار موفق بوده است. به علت خطر خونریزی و عفونت، این گزینه بسیار بحث برانگیز است.

اگر پیش از زایمان جفت اکرتا تشخیص داده شود مدیریت آن را می توان به دقت برنامه ریزی کرد. توصیه معمول سزارین انتخابی حدود هفته سی و هشتم بارداریاست. اگر جراحی به جای اجرای اضطراری، برنامه ریزی شده باشد، خطر پیچیدگیهای مربوط به جفت اکرتا کاهش می یابد. در حالی که جفت اکرتا می تواند با نبود جای زخم رحم نیز رخ دهد، ممکن است بدون سابقه سزارین قبلی نیز اتفاق افتاد. البته طبق پژوهش ها، ۶۰٪ تا ٪۸۰ از موارد جفت اکرتا در بانوانی اتفاق می افتد که قبلاً سزارین داشته اند.