ازدواج با فرد هپاتیتی، جنین مبتلا می شود؟

شاید یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌هایی که می‌تواند جنین را تهدید کند، هپاتیت باشد. متاسفانه اگر ابتلا به هپاتیت B در زمانی نزدیک به تولد نوزاد اتفاق بیفتد، شیرخوار به احتمال بسیار زیاد ناقل مزمن عفونت شده و خطر مرگ در بزرگسالی بر اثر سیروز یا سرطان کبد وی را تهدید خواهد کرد.

اما تشخیص زودهنگام این بیماری در بارداری و انجام اقدامات درمانی کنترلی در کاهش احتمال عفونت نوزاد بسیار موثر است.
دکتر سید مؤید علویان، متخصص داخلی و فوق تخصص کبد و گوارش در این باره می گوید: خانم های باردار باید به عنوان بخشی از آزمایش های دوره بارداری از نظر هپاتیت B، مورد غربالگری قرار بگیرند و در افرادی که همچنان در معرض خطر ابتلا هستند، این ارزیابی باید تا پایان دوره بارداری و هنگام زایمان تکرار شود.

رئیس مرکز تحقیقات بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله می افزاید: شیرخوارانی که مادرشان به عفونت هپاتیت B آلوده هستند، باید طی ۱۲ ساعت اول تولد، ایمونو گلوبین (ایمونوگلوبین دارویی است که به عنوان درمان جایگزین در بیماران دچار کمبود یا نقص ایمنی به منظور جلوگیری از عفونت ها توصیه می شود) و واکسن هپاتیت B را دریافت کنند.

هپاتیت چیست؟
هپاتیت یعنی التهاب کبد و در میان عوام به یرقان و زردی مشهور است و مهم ترین علت آن ویروس ها هستند.
از شایع ترین ویروس های هپاتیت نوع A، B و C است که نوع دوم و سوم آن بسیار خطرناک است. البته بیشتر افرادی که به هپاتیت A مبتلا می شوند، مدتی بعد بهبود می یابند و ویروس در بدنشان نمی ماند.

در غیر این صورت مبتلا به هپاتیت حاد هستند. در این میان هپاتیت B در صورت تشخیص و درمان دیرهنگام می تواند به یک بیماری جدی آسیب رسان به کبد تبدیل شود، اما مشکل اینجاست که ویروس از یک فرد به فرد دیگر بر اثر تماس ترشحات بدن، یعنی خون و سایر ترشحات منتقل می شود.

خطر ابتلای جنین
نوزادان بیش از همه از طریق مواجهه با خون مادر آلوده در زمان زایمان با ویروس هپاتیت B آلوده می شوند. هیچ گونه شواهدی نیز موجود نیست که نشان بدهد زایمان سزارین محافظت بیشتری را در مقابل انتقال عفونت فراهم می کند، اما نکته مهم آن است که شیردهی احتمال عفونت را در شیرخواران افزایش نمی دهد.
به گفته دکتر علویان، تشخیص بموقع هپاتیت B در مادر باردار و انجام اقدامات تشخیصی پیشگیرانه و درمان مناسب می تواند انتقال این بیماری به جنین را کنترل کند؛ همان طور که طی سال های اخیر در کشور ما در نتیجه انجام اقدامات پیشگیرانه مثل واکسیناسیون از میزان بروز موارد جدید مبتلایان به این بیماری به طور جدی کاسته شده است.
این متخصص غدد اضافه می کند: از سال ۱۳۷۳ تمام نوزادان متولد شده، واکسن هپاتیت B را دریافت می کنند و این اقدام سبب جلوگیری از ابتلای نوزادان به این بیماری شده است.

اکنون همه مادران باردار از نظر هپاتیت B با آزمایش خاصی مورد بررسی قرار می گیرند و اگر نتیجه مثبت باشد باید به نوزادان آنها علاوه بر واکسن هپاتیتB، ایمونوگلوبین اختصاصی ضدهپاتیت B را نیز دریافت کنند.

مادران هپاتیتی با فرزندان سالم
باید توجه داشت که بارداری برای خانم های مبتلا به هپاتیت B منعی ندارد و می توان با انجام اقدامات پیشگیرانه مانع ابتلای نوزادان به این بیماری شد.
به گفته دکتر علویان، هپاتیت B معمولا نشانه ای ندارد و فقط در بررسی آزمایشگاهی از خون تشخیص داده می شود.

در این صورت برای پیشگیری از ابتلای نوزاد، مراقبت منظم مادران ضروری است، به این ترتیب که در زمان تولد و حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از تولد، ایمونوگلوبین و واکسن هپاتیت B و سه دوره تزریق واکسن به نوزاد تزریق می شود و به این ترتیب از ابتلای اکثر نوزادان به هپاتیت B مزمن جلوگیری خواهد شد. تجویز واکسن هپاتیت B طی هر مرحله از بارداری بدون خطر است و از طریق واکسیناسیون، خانم های باردار را می توان در برابر بیماری ایمن کرد.

به نوزادتان شیر بدهید
از آنجا که ممکن است فردی آلوده به ویروس هپاتیت باشد، اما هیچ اطلاعی از آن نداشته باشد بر انجام آزمایش های کنترلی در ابتدای بارداری از سوی متخصصان تاکید می شود تا اگر آلودگی به ویروس وجود داشته باشد از انتقال آن به نوزاد جلوگیری شود. علت اهمیت این آزمایش آن است که اگر این ویروس از مادر به نوزاد منتقل شود تا پایان عمر در بدن فرد می ماند.
البته متخصصان یادآوری می کنند مادران مبتلا به هپاتیت، منعی برای شیردهی به نوزاد خود ندارند، یعنی اگر مادری هپاتیت B داشته باشد، می تواند به فرزندش شیر بدهد، چراکه شواهدی از انتقال ویروس از طریق شیر مادر وجود ندارد، البته به شرط آن که نوک سینه مادر زخم نباشد، زیرا خود شیر مادر آلوده به ویروس نیست.