تنبیه کودکان توسط والدین، عوارض دارد؟

تربیت کودک و شیوه بزرگ کردن آن دغدغه‌ای مشترک در اغلب خانواده‌هاست. یک کارشناس ارشد روانشناسی بالینی معتقد است تنبیه احتمال رشد و افزایش پرخاشگری و ابتلا به افسردگی را در کودکان افزایش می‌دهد.

به عقیده یک کارشناس ارشد روانشناسی بالینی مراحل تربیت هر فرد از دیدگان روانشناسی و محورهای مهم و اساسی آن به شش دوره پیش از تولد، نوزادی، کودکستان، دبستان، نوجوانی و بلوغ تقسیم می شود.

نسرین شهبازی اظهار کرد: هرکدام از این دوره ها نیازمند داشتن علم و آگاهی نظام تربیتی خاص بوده و بدون در نظر گرفتن دانش و شناخت این مراحل تربیت ناتمام و ناتوان خواهد بود.

وی یادآور شد: حمایت از کودکان رسالتی است که علم حقوق از دیرباز بر آن تاکید داشته بطوریکه ترقی زندگی اجتماعی با تعلیم و پرورش کودکان شایسته امکان پذیر است که بر این اساس صیانت از حقوق کودکان برنامه ریزی شده است.

شهبازی با بیان اینکه حمایت قانون از کودک در ابعاد گوناگون مطرح است، افزود: کودکان در هر دوره از زندگی دارای حقوق ویژه و نیازمندیهای خاص هستند تا در سایه این حمایت ها بتوانند از صحت و سلامت روحی و جسمی برخوردار و حضوری مفید و سازنده در اجتماع داشته باشند.

وی درباره عواقب تنبیه جسمانی کودکان گفت: کودکی که تنبیه جسمانی می شود پس از مدتی رفتاری را که والدین از او انتظار دارند تحقق نیافته و ممکن است پدر و مادر بر میزان و شدت تنبیه برای گرفتن نتیجه اضافه کنند که این مساله منجر به آسیب جسمی جبران ناپذیری نظیر شکستگی، سوختگی و خون ریزی بدن کودک می شود و کودکی هم که کتک می خورد از همان دوران بچگی می آموزد که راه حل مشکلات ابراز خشم به دیگران است.

به گفته شهبازی، تنبیه بدنی اگر مداوم و مستمر باشد موجب پایین آمدن اعتماد به نفس در کودکان شده و واژه هایی نظیر من لیاقت ندارم، من ناتوانم و من به چشم نمی آیم را که در حین کتک از والدین دریافت کرده به عنوان یک باور در ذهن خود ثبت می کند. کودکانی که در سن زیر 2 سالگی از والدین خود کتک می خورند و با خشم با آنان رفتار می شود دنیا را از دید خود مکانی نا امن می بینند چرا که از سوی افرادی که مراحل اولیه اتکا و اعتماد به نفس را قرار است در آنان شکل دهند تنبیه می شوند.

وی شکل گیری افسردگی، فرار از مدرسه، فرار از منزل، روی آوردن به فحشا و اعتیاد در سن نوجوانی، بزهکاری و رفتار غیر اجتماعی را از دیگر پیامدهای تنبیه جسمی کودکان اعلام کرد.

شهبازی گفت: بررسی ها نشان می دهد کودکانی که تنبیه بدنی می شوند در دوران بزرگسالی بیشتر پرخاشگر شده و از کتک زدن به عنوان ابزاری برای انتقام و درس دادن به دیگران استفاده می کند و در زندگی زناشویی نیز همسرانی خشن خواهند شد.

وی افزود: این دسته از کودکان بیشتر از سایر افراد قربانی سوء استفاده، جرم، جنایت و خشونت شده بطوریکه کودک روش های حل اختلاف را یا نمی گیرد و احساساتی نظیر خشم، نا امیدی و ترس بر روح و روان او حاکم می شود.

این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی فاصله گرفتن کودکان از والدین تنبیه کننده را از دیگر پیامدهای تنبیه جسمی دانست و گفت: تنبیه جسمی به هر شکلی که باشد بین او و والدین یک دیوار جدایی ایجاد می کند و حس نفرت را در او تقویت خواهد کرد. تنبیه بدنی موجب ایجاد ترس در کودک می شود.

او اضافه کرد: والدین باید در مقابل رفتار بد کودک برخورد مثبتی داشته باشند و ابتدا رفتارهای مناسب او را بیان و سپس کار اشتباه را به او یادآوری کنند. همچنین برای کنترل کودک به نرمی رفتار کنند بطوری که در زمان اشتباه کودک در کنار او قرار گرفته و انتظاری را که از او دارند واضح و روشن بیان کنند.

وی راهنمایی کردن را از دیگر راهکارهای درست برخورد با کودک خطا کننده اعلام کرد و گفت: چنانچه اشتباهی از کودک سر زده او را به سمت انجام دادن درست کار هدایت کنند.