چند نوع شیرخشک داریم؟

فرمولاها را می توان بر اساس محتوای چربی و یا نوع قند آن تقسیم بندی نمود . بر اساس نوع پروتئین چهار نوع شیر خشک وجود دارد:

۱. فرمولاهایی که بر پایه شیر گاو تهیه شده اند در شیر خواران محروم از شیر مادر استفاده می شوند.

2. فرمولاهای بر پایه پروتئین سویا در شیر خوارانی که قادر به تحمل پروتئین شیر گاو و یا قند لاکتوز هستند ، استفاده می شوند و حدود 25% فرمولاهای مصرفی شیر خواران را به خود اختصاص دادهاند. متداولترین شیر مورد استفاده در این گروه از فرمولاها شامل Isomil و Prosobee است . با توجه به عدم کافی بودن مقدار متیونین در این فرمولا ها که از اسید آمینه های ضروری برای شیر خواران می باشد ، به شیر خشک های بر اساس پروتئین سویا این اسید آمینه ضروری اضافه شده است. قند موجود در این فومولا ، سوکروز و پلیمر گلوکز است ، بنابراین می توان از این فرمولا ها در بیماران مبتلا به گالاکتوزمی و آن ها که کمبود آنزیم لاکتاز دارند هم استفاده نمود. اندیکاسیون دیگر استفاده از این فرمولاها آلرژی به پروتئین شیر گاو می باشد ( IgE mediated ) ولی در بیماران مبتلا به Cow's milk protein induced enterocolitis که بیماری Cell mediated هست ، توصیه نمی شود زیرا که حدود 50-30% از این بیماران به پروتئین سویا نیز واکنش نشان می دهند.

3. فرمولاهایی که پروتئین هیدرولیز دارند. این فرمولاها فاقد لاکتوز بوده و به دلیل اینکه پروتئین آن ها از پپتید های کوچک و آمینو اسید ها تشکیل شده کمتر از شیر های معمولی باعث بروز واکنش های ایمونولوژیک می شوند. چربی موجود در این شیر ها مخلوطی از اسید های چرب با زنجیره متوسط و بلند است . بنابراین بر این اساس هم به چند دسته تقسیم می شوند:

فرمولاهای با پروتئین هیدرولیز و اسید های چرب با زنجیره بلند مثل Nutramigen

فرمولاهای با پروتئین هیدرولیز و اسید های چرب با زنجیره بلند و متوسط مثل Alimentum و Progestimil

4 . Chemically defined formula : شیر خشک هایی هستند که پروتئین آن ها فقط از اسیدهای آمینه تشکیل شده و پپتید ندارند. این شیر ها نیز فاقد لاکتوز بوده و قند آن ها پلیمر گلوکز ( شربت ذرت ) است.چربی موجود در آن ها مخلوطی از اسید های چرب با زنجیره متوسط و بلند است . در این گروه می توان به شیر خشک های Neocate و Vivonexاشاره نمود. از این فرمولا در موارد حساسیت بسیار شدید به پروتئین استفاده می شود. اسیدهای چرب با زنجیره متوسط به جای ورود به مجرای لنفی روده مستقیم وارد جریان خون پورت شده و به کبد می رسند. بر این اساس فرمولاهایی با میزان بالای اسید های چرب با زنجیره متوسط ساخته شده که در بیماران مبتلا به سوء جذب شدید ، انسداد مجاری لنفاوی و شیلوتوراکس مورد استفاده قرار می گیرند.Poragen مثالی از این گروه فرمولاها است. این شیر خشک فاقد لاکتوز و حاوی سوکروز و پلیمر گلوکز است ولی پروتئین آن کازئین بوده و در موارد عدم تحمل به پروتئین شیر گاو مناسب نمی باشد.