اختلال حسی کودکان، چرا انقد حواس پرته؟

اختلال یکپارچگی حسی یکی از اختلالات رایج میان کودکان است که والدین باید نسبت به نشانه‌های آن حساس باشند.
تورج عنبرا کارشناس کاردرمانی در باره یکی از مشکلات رایجی که این روزها در برخی کودکان رایج است و کمتر به آن پرداخته می شود به نام " اختلال یکپارچگی حسی" ،گفت: پردازش یا یکپارچگی حسی، کار سیستم عصبی در دریافت اطلاعات جهان هستی اطراف ما، سازماندهی اطلاعات به صورت معنادار و عمل‌کردن بر اساس آن‌هاست. یکپارچگی حسی بنیان یادگیری است و به ما می‌گوید که در دنیای اطرافمان چه می‌گذرد. رشد وتکامل این سیستم از رحم مادر آغاز شده و در تمامی زندگی ما ادامه می‌یابد. سریع‌ترین سال‌های رشد این سیستم در خردسالی است و به همین دلیل است که سال‌های اولیه زندگی را سال‌های حسی - حرکتی می‌نامند.
وی در پاسخ به این پرسش که اختلال پردازش حسی چیست، گفت: وضعیتی که سیستم حسی در کاربرد و یکپارچه کردن اطلاعات حسی مشکل دارد، اختلال پردازش حسی نامیده می‌شود.این اختلال به تنهایی یا همراه با برخی تشخیص‌های عصبی و روان‌پزشکی می‌تواند، وجود داشته باشد. این اختلال در نتیجه عدم سازماندهی عصبی رخ می‌دهد و بر پردازش سیستم عصبی به شکل‌های مختلفی اثر می‌گذارد؛ مغز پیام‌ها را نمی‌گیرد یا ناقص دریافت می‌کند یا اطلاعات دریافت شده با سایر اطلاعات حسی یکپارچه نیستند.
عنبرا در تشریح نشانه های عمومی این اختلال پردازش گفت: حساسیت بیش از حد به لمس شدن، حرکت و صداها و محرکات بینایی، پاسخ‌دهی اندک به لمس شدن و حرکت و صداها و محرکات بینایی، حواس‌پرتی، مشکلات هیجانی و اجتماعی، سطح فعالیت بالا یا پایین، دست و پا چلفتی و بی‌دقت بودن، تکانشی بودن و فقدان خود کنترلی، ناتوانی در آرام‌سازی خود، شناخت بدنی پایین از خود، تاخیر در گفتار، زبان و مهارت‌های حرکتی، تاخیر در مهارت‌های تحصیلی، سازگاری ضعیف با محیط از جمله نشانه‌های رایج و عمومی این مشکل است.
این کارشناس کاردرمانی درباره شیوع اختلال پردازش حسی گفت: در مطالعات اخیر شیوع این بیماری را از ۵ تا ۱۳ درصد گزارش کرده‌اند.
وی ادامه‌داد: پردازش حسی کارآمد زمینه را برای انجام مهارت‌های یکپارچه‌ای که برای موفقیت در مدرسه لازم است، ایجاد می‌کند. وقتی سیستم حسی صحیح عمل می‌کند، اطلاعات حسی کامل دریافت، غربال، مورد توجه، پردازش و سپس پاسخ داده می‌شوند و اگر در هریک از این مراحل، خللی وجود داشته باشد، احتمالا برتوانایی یادگیری اثرگذار خواهدبود.
عنبرا در پاسخ به این پرسش که آیا دارویی برای اختلال پردازش حسی وجود دارد، گفت: بله اما این دارو داخل بطری شربت یا قرص نیست بلکه در زندگی روزانه فرزندان تجویز می‌شود. این دارو باعث نمی‌شود تغییرات به سرعت اتفاق بیفتند و آشکار شدن آثار آن زمان‌بر. نکته مهم این است که لازمه این اصلاح، تلاش تمامی افراد حاضر در زندگی کودک است.
وی درباره درمان یکپارچگی حسی گفت: درمان این بیماری یعنی فراهم کردن تحریکات مختلف مورد نیاز کودک بویژه سه حس لامسه، عمقی و وستیبولار و در بعضی موارد افزودن تحریکات بینایی، شنیداری، بویایی و چشایی.واقعیت این است که هیچ نوع رژیم استانداردی وجود ندارد. کودکان مبتلا به این مشکل از نظر قدرت و ضعف این سیستم با یکدیگر متفاوت هستند لذا درمان کاملا فردی و اختصاصی بوده و قبل از هر اقدامی درمانگر باید سن کودک، توانایی شناختی و سیستم‌های حمایتی مدرسه و خانه را بررسی کند.
عنبرا با اشاره به نقش کاردرمان گفت: کارشناسان حرفه‌ای هستند که برای پرورش پل ارتباطی میان اطلاعات سیستم عصبی و عملکرد بیرونی افراد آموزش دیده‌اند. هدف آنها، ایجاد یک زندگی مستقل، رضایت‌بخش و مولد است و برای رسیدن به این هدف، برای بهبود عملکردهای حرکتی، توانایی استدلال و در صورت نیاز آموزش روش های جبرانی لازم گام بر می‌دارند.