طولانی شدن زایمان، دلایل و خطرات

زایمان برای هر زن باردار تجربه‏‌ای منحصربه‌فرد است. فرقی نمی‏‌کند این اولین فرزند یا تجربه‌ی چندم شماست، در هر صورت گاهی نوزاد بسیار سریع به دنیا می‏‌آید و گاهی نه آنقدر زود که انتظارش را دارید. سرعت به دنیا آمدن نوزاد شما به عوامل بسیاری مثل تعداد و قدرت انقباضات رحمی، تناسب اندازه‌ی جنین با لگن مادرو موقعیت قرارگیری جنین در لگن بستگی دارد. در این مطلب می‌توانید با دلایل، خطرات و اقدامات پزشکی زایمان طولانی‌مدت آشنا شوید.

دلایل طولانی شدن زایمان

زایمان با مجموعه‌‏ای از انقباضات شدید و مکرر شروع می‌شود. انقباضات یا درد زایمان را بیشتر در ناحیه‌ی پایین کمر و شکم حس خواهید کرد. این انقباضات به باز و گشاد شدن دهانه‌ی رحم کمک می‏‌کند که در نهایت به خروج نوزاد از رحم و تولد او منجر می‌‏شود. در اولین تجربه‌ی زایمان، فرایند زایمان از شروع درد و انقباضات تا خروج نوزاد، به طور متوسط ۱۲ تا ۱۸ ساعت طول می‏‌کشد. این روند معمولاً در زایمان‌های بعدی سریع‌تر می‌شود و تقریباً به نصف زمان زایمان اول می‌رسد. گاهی زایمان بسیار کند پیش می‌‏رود و مدت آن طولانی‌تر از وضعیت عادی خواهد شد. طولانی شدن زایمان را می‏‌توان از روی پیشرفت هر یک از مراحل زایمان و میزان نازک و گشاد شدن دهانه‌ی رحم تشخیص داد. اگر پس از حدود ۲۰ ساعت انقباضات منظم رحم، هنوز کودک به دنیا نیامده است، احتمال دارد که زایمان طولانی‏‌مدت باشد. در یک بارداری تک‌قلو، به دنیا نیامدن کودک بعد از ۱۸ تا ۲۴ ساعت از آغاز درد و انقباضات، یک زایمان طولانی محسوب می‌شود. زایمان طولانی‌‏تر از ۱۶ ساعت در بارداری دو یا چندقلو، یک زایمان طولانی‌مدت محسوب می‌‏شود. موارد زیر می‌تواند در طولانی شدن زایمان تاثیرگذار باشد:

- بزرگ‌جثه بودن جنین برای ورود به کانال زایمان

- وضعیت نامناسب جنین برای زایمان

- کوچک بودن بیش از حد کانال زایمان

- ضعیف بودن انقباضات رحمی

خطرات طولانی شدن روند زایمان

زایمان طولانی‌مدت می‌تواند منجر به شرایط سندرم زجر تنفسی جنین یا دیسترس تنفسی شود، در چنین موقعیتی زایمان سزارین اورژانسی ضروری است. به همین دلیل، تحت نظر گرفتن وضعیت مادر و جنین در طول دوران زایمان اهمیت زیادی پیدا می‌کند. طولانی شدن روند زایمان می‌تواند برای کودک خطرناک باشد و باعث وقوع مشکلات زیر شود:

- کاهش سطح اکسیژن مورد نیاز جنین

- ضربان قلب غیرطبیعی جنین

- وجود مواد غیرعادی در مایع آمنیوتیک

- عفونت رحم

​​​​​​​اقدامات پزشکی در صورت زایمان طولانی‌مدت

زایمان سریع یکی از آرزوهای زنان باردار است اما اگر روند زایمان شما بسیار کند پیش برود نیز نباید نگران نباشید، زیرا پزشک در این مدت، سلامت شما و نوزادتان را تحت نظر می‌گیرد. در طول فرایند زایمان، تیم پزشکی فاصله‌ی بین انقباضات رحم و میزان قدرت این انقباضات را بررسی خواهد کرد. پزشک برای تحت نظر داشتن شرایط زایمان، کارهای زیر را انجام خواهد داد:

بررسی فشار داخل رحمی (IUPC)

برای این کار یک لوله‌ی بسیار کوچک درون رحم و در کنار جنین قرار داده می‌‏شود. پزشک از این طریق می‌تواند زمان و شدت انقباضات رحم را متوجه شود. اگر پزشک احساس کند که انقباضات رحم به اندازه‌ی کافی شدت ندارد، ممکن است اکسی‌توسین یا همان پیتوسین را برای شما تجویز کند.

ارزیابی الکترونیکی مداوم قلب جنین (EFM)

پزشک ضربان قلب کودک را به طور مداوم مورد بررسی قرار می‌‏دهد.

اگر روند زایمان شما طولانی شده، ممکن است به شما توصیه شود که مدتی استراحت کنید. گاهی نیز داروهایی برای کاهش درد زایمان و آرام شدن شما تجویز می‌‏شود. در ضمن ممکن است تغییر وضعیت بدن برای راحتی بیشتر مفید باشد. ارائه‌ی روش‌‏های درمانی، بستگی به دلیل پیشرفت کند مراحل زایمان دارد. اگر جنین وارد کانال زایمان شده و دهانه‌ی رحم نیز به شکل کامل باز شده باشد، پزشک ممکن است به کمک ابزارهای کمکی مثل فورسپس یا وکیوم، خروج نوزاد را از واژن تسهیل کند. درصورتی‌که پزشک احساس کند برای زایمان نیاز به افزایش تعداد یا شدت انقباضات رحم دارید، ممکن است داروی اکسی‌توسین برای شما تجویز کند. این دارو به افزایش سرعت و شدت انقباض‌ها کمک می‏‌کند. درصورتی‌که انقباضات رحم، قدرت و فواصل مناسبی داشته باشد ولی زایمان طول بکشد، ممکن است انجام سزارین ضروری شود. همچنین اگر نوزاد بیش از حد بزرگ باشد یا دارو به تسریع زایمان کمکی نکند نیز انجام سزارین ضروری است.در مواقعی که زایمان طولانی می‌شود، ممکن است احتمال ایجاد عفونت در نوزاد وجود داشته باشد. به همین دلیل پس از زایمان نوزاد را در بخش مراقبت‌های ویژه‌ی نوزادان (NICU) قرار می‌دهند.

منبع: مادرشو