پیشگیری از سرطان رحم، چه تستی لازم است؟

سرطان دهانه رحم یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان است. بعضی از عوامل باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم می‌شوند. ویروس HPV (ویروس زگیل تناسلی)، سیگار و مقاربت جنسی از عوامل خطرزا هستند. احتمال این سرطان در زنانی که ازدواج نکرده اند کمتر و در زنان متأهل بیشتر است.
خوشبختانه این سرطان دارای تست غربالگری آسان است و توجه خانم ها به انجام منظم آن می‌تواند از بروز سرطان دهانه رحم پیشگیری کند. در کشورهای پیشرفته به علت انجام گسترده غربالگری، میزان سرطان دهانه رحم تا 50 درصد کاهش پیدا کرده اما در کشور‌هایی که فاقد برنامه غربالگری هستند، این کاهش مشاهده نمی‌شود.به تست غربالگری سرطان دهانه رحم پاپ اسمیر می‌گویند. این تست از 21 سالگی شروع می‌شود. قبل از 21 سالگی حتی اگر فرد ازدواج کرده باشد لزومی به انجام تست نیست مگر اینکه فرد مبتلا به ایدز باشد. غربالگری با تست پاپ اسمیر بین 21 تا 29 سال در خانم‌ها هر سه سال یکبار انجام می‌شود. برای زنان 30 تا 65 سال می‌توان تست پاپ اسمیر را همراه با تست ویروس HPV هر پنج سال یکبار انجام داد، اما تست پاپ اسمیر تنها (هر سه سال یکبار) هم قابل قبول است. بعد از 65 سالگی به شرط اینکه در ده سال گذشته تست پاپ اسمیر کاملاً نرمال باشد غربالگری متوقف می‌شود.یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای جلوگیری از سرطان دهانه رحم انجام واکسیناسیون علیه ویروس زگیل تناسلیHPV است. این ویروس انواع زیادی دارد ولی به طور کلی به دو دسته کم خطر وپر خطر تقسیم می‌شود. تیپ 16و18پر خطر هستند اما نکته مهم این است که در صد کمی از انواع پرخطر باعث ایجاد سرطان دهانه رحم می‌شوند یعنی تغییراتی که این ویروس روی دهانه رحم ایجاد می‌کند ممکن است گذرا باشد و در نهایت دهانه رحم نرمال شود اما اگر پایدار باشد ممکن است در سال‌های آینده باعث سرطان شود. مصرف سیگار و نقص سیستم ایمنی علتی برای پایدار ماندن اثر نوع پر خطر ویروس زگیل تناسلی است.
در سال‌های اخیر کشف واکسن ضد انواع پر خطر ویروس زگیل تناسلی باعث کاهش چشمگیر خطر سرطان دهانه رحم شده است. این واکسن انواع مختلفی دارد، ۲ ظرفیتی، ۴ظرفیتی و ۹ ظرفیتی، توصیه شده به تمام افراد مؤنث ۹ تا ۲۶ سال واکسن HPV تجویز شود.این واکسن به صورت سه دوز (ماه‌های۰,۲,۶)تجویز می‌شود. این واکسن در بارداری منع مصرف دارد البته در مواردی که سهواً تزریق شده پیامد نامطلوب حاملگی دیده نشده است.در شیردهی منعی وجود ندارد. با توجه به روش‌های آسان و نسبتاً ارزان غربالگری دهانه رحم (پاپ اسمیر) و کشف واکسن HPV به همه خانم‌ها توصیه می‌شود با مراجعه منظم به پزشک خطر سرطان دهانه رحم را در خود کاهش دهند.