درمان کولیک نوزادی، دغدغه همیشگی مادران

کولیک اصطلاحی است که برای توصیف گریه ی غیرقابل کنترل در یک کودک سالم استفاده می‌شود. اگر کودک شما کوچک‌تر از ۵ ماه است و برای حداقل ۳ هفته و بیش از ۳ ساعت در طی یک دوره زمانی ۳ روزه یا بیشتر گریه می‌کند. پس این مسئله قطعاً کولیک در نظر گرفته می‌شود. کولیک بیماری نیست و سبب آسیب طولانی‌مدت به کودک شما نمی‌شود، اما مسئله‌ای دشوار برای کودکان و والدین آن‌ها است.

علایم کولیک چیست؟

در اغلب اوقات کولیک در کودکانی ظاهر می‌شود که سن آن‌ها بین ۲ تا ۳ هفته است (در کودکان نارس، ۲ تا ۳ هفته پس از تولدشان).

کودکان معمولاً وقتی گریه می‌کنند که جای خود را خیس کرده، گرسنه، ترسیده و یا خسته باشند؛ اما کودکی که کولیک دارد، اغلب در ساعات مشخصی از روز شدیداً گریه می‌کند. (معمولاً در ساعات انتهایی بعدازظهر یا غروب) اگر کودک شما کولیک دارد گریه‌های او نسبت به حالت عادی بلندتر است و دوره‌های زمانی گریه او به‌طور ناگهانی آغازشده و پایان می‌یابد.

همچنین ممکن است کودک شما دارای علائم یک معده گازدار باشد. گاز باعث کولیک نمی‌شود اما معده کودک ممکن است بسیار گازی باشد زیرا کودکی که کولیک دارد اغلب وقتی گریه می‌کند هوا را می‌بلعد. ممکن است این مسئله را متوجه شده باشید که کودکتان انگشتانش را در هم گره زده، طاق‌باز می‌خوابد، صورتش سرخ می‌شود و متناوباً پاهایش را کشیده یا بالا می‌برد و وقتی گریه می‌کند از خود گاز دفع می‌کند. گاهی اوقات پس از دفع گاز یا انجام یک حرکت روده‌ای یا شکمی احساس بهتری به کودک دست می‌دهد.

مدت‌ زمان برطرف شدن کولیک چقدر است؟

خدا را شکر، هنوز کورسوی امیدی وجود دارد. پیک زمانی کولیک تقریباً ۶ هفته است و پس از طی مدت‌زمان ۳ الی ۴ ماه به طرز چشمگیری بهبود پیدا می‌کند. در سن ۴ ماهگی، ۸۰ تا ۹۰ درصد کودکان کولیک را رد می‌کنند. اندک درصد باقیمانده نیز پس از طی ۱ ماه دیگر بهبود می‌یابند.

سعی کنید در طی این مدت‌زمان نسبتاً طولانی تا جایی که می‌توانید یاد بگیرید چگونه کودک خود را آرام کنید و هر زمان که نیاز داشتید از دیگران تقاضای کمک کنید. نگه‌داری و مراقبت از کودکی که کولیک دارد ممکن است کمی اضطراب‌آور باشد، پس در طی این دوره استراحت کافی داشته باشید تا سلامتی خود را از دست ندهید. زمانی که به پیاده‌روی می‌روید از همسر، دوست یا خویشاوندان خود تقاضا کنید تا از کودک شما نگهداری کند، حتی اگر لازم شد گریه کنید تا کمی سبک شوید!

چرا بعضی از کودکان کولیک می‌گیرند؟

کولیک یکی از بزرگ‌ترین رموز زندگی کودک است. متخصصان تخمین زده‌اند که بین ۸ تا ۴۰ درصد کودکان کولیک می‌گیرند. این رقم در بین نوزادان و کودکانی که مدتی است از تولد آن‌ها می‌گذرد، مابین دختران و پسران و بین کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند و کودکانی که شیر می‌خورند، معمولاً یکسان است. هیچ‌کس نمی‌داند که چرا بعضی از کودکان نسبت به کودکان دیگر بیشتر مستعد ابتلا به کولیک هستند، اما تئوری‌های زیادی در این زمینه وجود دارد و دلیل رخداد این مسئله ممکن است بیش از یک علت باشد.

می‌دانیم کودکانی که مادرانشان در طی مدت‌زمان بارداری یا پس از وضع حمل سیگار می‌کشیده‌اند، ریسک بالایی از ابتلا به کولیک رادارند. (بااین‌حال چنانچه کودک از شیر مادر تغذیه شود، این میزان ریسک کاهش پیدا می‌کند). بعضی متخصصان بر این اعتقاد هستند که گریه طولانی‌مدت کودکی که کولیک گرفته است، یک واکنش فیزیکی برای کودکان حساس است تا خود را آزاد سازند. این متخصصان همچنین بیان داشتند که چنین کودکانی فقط نمی‌توانند صداها، علائم یا احساسات خود را کنترل کنند و از این‌رو آشفته شده و گریه می‌کنند.

تئوری دیگری در این زمینه وجود دارد که بیان می‌کند، گاهی از اوقات کولیک توسط عدم توازن باکتری‌های سلامتی در روده‌ها ایجاد می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند کودکانی که کولیک دارند دارای میکروفلورهای روده‌ای متفاوتی نسبت به کودکانی هستند که از کولیک رنج نمی‌برند. همچنین نشان داده شده است که در بعضی کودکانی که دارای علائم کولیک هستند، درمان با استفاده از پروبیوتیک ها (به‌خصوص لاکتوباسیلوس) می‌تواند مفید و مؤثر باشد. از پزشک خود در مورد پروبیوتیک های خاصی که ممکن است برای کودک شما مؤثر باشد، جویا شوید.

اگر حدس بزنم که کودک کولیک دارد، آیا باید او را نزد پزشک ببرم؟

بله به نظر می‌رسد مشورت با یک پزشک در مورد گریه کودکتان ایده خوبی باشد. پزشک می‌تواند علائم بالقوه دیگری مانند مشکلات روده‌ای، عفونت‌های ادراری و هم‌چنین تغذیه و رشد نرمال کودک را نیز مورد بررسی قرار دهد. همچنین به شما کمک می‌کند تا چنانچه کودکتان کولیک داشته باشد بهترین دستورالعمل‌ها را برای درمان او به کار ببندید؛ و اگر کودکتان دارای علائم دیگر مانند تب، استفراغ یا مدفوع خونی است، سریعاً با پزشکش تماس بگیرید. این علائم به خاطر کولیک نمود پیدا نمی‌کنند.

آیا آلرژی غذایی می‌تواند باعث کولیک شود؟

یکی دیگر از موارد مهمی که پزشک در مورد کودک شما لحاظ می‌کند این است که آیا ممکن است کودک نسبت به پروتئین شیر گاو آلرژی داشته باشد یا خیر. با وجود اینکه این مسئله باعث ایجاد کولیک نمی‌شود، یکی از علل مشکلات معده است که مشابه کولیک می‌باشد. اگر این مورد از مواردی است که برای کودک شما که او را با شیر خشک تغذیه می‌کنید اتفاق می‌افتد، قاعدتاً توصیه پزشک به شما این خواهد بود که از فرمول‌های هیدرولیز شده (فرمولی که در آن پروتئین شکسته شده است) استفاده کنید. اگر پروتئین شیر گاو برای کودک شما مشکل‌آفرین است، علائم این مشکل پس از تغییر این فرمول و پس از یک هفته یا بیشتر بهبود پیدا خواهد کرد.

چنانچه کودک شما با شیر مادر تغذیه می‌شود، پیروی از یک رژیم غذایی غیر لبنی ممکن است مناسب نباشد، حتی اگر شواهدی قطعی دال بر مفید بودن این مسئله وجود داشته باشد. اگر کودک را با شیر خودتان تغذیه می‌کنید، با پزشک معالجتان راجع به قطع مصرف شیر، پنیر و ماست برای چند هفته مشورت نمایید تا بررسی کنید که آیا اتفاقی رخ خواهد داد یا خیر (پروتئین شیر گاو تا مدتی در شیر موجود در سینه‌ها باقی می‌ماند، بنابراین تجربه کردن چنین رژیمی اندکی صبوری می‌خواهد).

اگر کودک را با شیر خود تغذیه می‌کنید، ممکن است چیزی در رژیم غذایی شما وجود داشته باشد که کودک شما نسبت به محصولات لبنی حساسیت بیشتری به آن داشته باشد. مباحث زیادی پیرامون اینکه چه مواد غذایی مشکل‌زا هستند وجود دارد، اما مشکوک‌ترین موارد گندم، تخم‌مرغ، آجیل، میوه، کافئین و شکلات می‌باشد. اگر مشاهده کردید که هر یک از این موارد کودک شما را ناراحت می‌کند، برای مدت چند روز از خوردن آن اجتناب کنید. اگر کودکتان بهتر شد، هم‌زمان یکی از مواد غذایی را در رژیم غذایی خود وارد کنید. مابین واردکردن غذاهای دیگر در رژیم غذایی خود چند روز فاصله بیندازید. اگر کودک شما پس از خوردن یک ماده غذایی مشخص مجدداً شروع به نق زدن کرد، پس این ماده غذایی به شما لطمه می‌زند. ازاین‌رو با پزشک معالجتان مشورت فرمایید.