علائم عفونت گوش کودک، گریه زیاده؟
بیایید یک سفر اکتشافی به گوش میانی داشته باشیم تا ببینیم که جرم ها و گوش های کوچک چگونه تا این حد با هم ارتباط برقرار می کنند.
بیایید یک سفر اکتشافی به گوش میانی داشته باشیم تا ببینیم که جرم ها و گوش های کوچک چگونه تا این حد با هم ارتباط برقرار می کنند. کانالی که به آن شیپور استاش می گویند گوش میانی را به پشت حلق متصل می کند تا از میزان فشار را کنترل و تعدیل کند. اما حلق به همراه بینی مانند یک زمین مرطوب حاصلخیز برای باکتری ها عمل می کنند.
چون طول شیپور استاش در گوش کودکان کم و پهن و افقی است، ترشحات گلو و بینی و بسیاری از آلودگی ها آسان تر وارد گوش می شوند. هر مایعی که در این حفره گرفتار شود، مانند یک محیط کشت مناسب برای رشد باکتری ها عمل می کند و از همین رو عفونت های گوش در بین کودکان بسیار شایع است.
علائم و درمان عفونت گوش در نوزادان
چرا کودکان در معرض عفونت گوش قرار می‌گیرند؟
خوب باید توجه داشته باشید که عفونت گوش در کودکان زمانی رخ می‌دهد که مایع در گوش میانی گیر می‌کند(یک فضای پر شده از هواست که پشت پرده گوش قرار دارد) و توسط باکتری یا ویروس عفونی می‌شود. این موضوع بیشتر زمانی رخ می‌دهد که لوله استاش(گوش میانی بوسیله لوله باریکی که شیپور یا لوله استاش نامیده می‌شود به پشت بینی متصل شده است) مسدود می‌گردد. معمولا این مسدودشدگی به خاطر تورم یا گرفتگی ایجاد می‌شود که در اثر سرماخوردگی به وجود آمده است.
به همین خاطر است که عفونت گوش معمولا زمانی بروز می‌کند که کودک دچار سرماخوردگی شده است. آلرژی و حساسیت نیز می‌تواند باعث عفونت گردد و سپس لوله استاش را مسدود نماید. آناتومی نیز یک فاکتور اصلی در این موضوع محسوب می‌شود. لوله استاش کودک کوتاه‌تر و با زاویه کمتر است. این موضوع بدین معنی است که مایع و میکروب‌ها بیشتر در گوش میانی به دام می‌افتند. علاوه بر این، سیستم ایمنی بدن کودک در حال توسعه است و همین امر باعث می‌شود سریع تر در معرض بیماری قرار گیرد.
والدین چگونه می‌توانند عفونت گوش را تشخیص دهند؟
از آنجایی که کودکان و نوزادان هنوز مهارت‌های زبانی کافی را برای بیان احساسات و دردهای خود ندارند، تشخیص عفونت گوش بسیار دشوار خواهد بود. کودکانی که سن بیشتری دارند می‌توانند نشانه های موجود را بیان کنند. در این شرایط راحت تر می‌توان وجود بیماری را تشخیص داد. اما نوزادان قادر به انجام اینکار نیستند. خوب حالا سوال اینجاست که والدین چگونه می‌توانند عفونت گوش در نوزادان را تشخیص دهند؟
به طور کلی تب بالای ۱۰۲ درجه فارنهایت یکی از نشانه‌های اصلی عفونت گوش محسوب می‌شود. کشیدن گوش و بازی کردن با آن نیز می‌تواند نشانه عفونت باشد. اما به خاطر داشته باشید که این گزینه نشانه قابل اعتمادی نیست.
عفونت گوش در کودکان بسیار دردناک است. بنابراین اگر متوجه بی قراری و گریه‌های مکرر کودک خود شدید باید به این موضوع شک کنید و از یک پزشک کمک بگیرید. همچنین اگر کودک شما زمانی که دراز می‌کشد بیشتر از قبل بی قراری و گریه کند، عفونت گوش ممکن است دلیل اصلی این بی قراری‌ها باشد زیرا این موقعیت فشاری را بر روی لوله استاش وارد می‌کند. سایر نشانه‌های عفونت گوش شامل خواب دشوار، اشتهای کم شده، استفراغ و اسهال است.
همچنین ممکن است متوجه شوید که کودک شما به خوبی نمی‌شنود. او ممکن است پاسخی به صداهای اطراف ندهد. اگر بعد از مدتی شنوایی کودک به حالت عادی بازگشت می‌توانید مطمئن شوید که عفونت از بین رفته است و گوش او از مایع خالی شده است.
مایع یا ترشحات چرکی که از گوش کودک بیرون می‌آید نشانه‌ای برای وجود عفونت محسوب می‌شود. این مورد ممکن است نشان دهنده پرده گوش سوراخ باشد. زمانی که مایع موجود در گوش میانی فشار بیشتری بر روی پرده گوش وارد کند ممکن است باعث پاره شدن آن گردد. چنین شرایطی را پرده گوش سوراخ می‌نامند. اینگونه سوراخ‌ها ممکن است زیاد جدی نباشد و خود به خود درمان گردد. با این وجود چنین شرایطی برای کودک بسیار آزاردهنده و دردناک خواهد بود.
آیا نوزادم به عفونت گوش دچار شده است؟
ساده‌ترین راه برای کشف این‌که کودک‌تان به عفونت گوش یا هر بیماری دیگری مبتلا شده است یا خیر، تغییر در خلق و خوی اوست.
بچه ای که به درد گوش مبتلا شده معمولا بی‌قرار است، خواب نا‌آرامی دارد، گوشش را می‌کشد و مدام دست به گوش دارد.
در عفونت گوش خارجی، گوش قرمز و ملتهب است و ترشح دارد.
گوش درد و عفونت گوش در نوزادان با بی‌قراری، تب و اسهال یا شیر نخوردن همراه است.
در عفونت گوش خارجی، گوش قرمز و ملتهب است و ترشح دارد
سایر علائم گوش درد در نوزادان عبارتند از:
۱-نوزاد مرتب دستش را به طرف گوشش می‌برد و برای گرفتن گوش خود تقلا می‌کند.
۲- وقتی مرتب تلاش می‌کند تا سرش را به یک سمت بگذارد طوری که گوشش را محافظت کند.
۳- مایع زرد یا زرد مایل به سفیدی که از گوش بیرون می‌آید؛ این نشانه در اکثر نوزادان اتفاق نمی افتد، اما در صورت بروز، نشانه حتمی عفونت گوش تلقی می‌شود. این نشانه همچنین نمایانگر این امر است که سوراخی کوچک در پرده گوش ایجاد شده است. نگران نباشید! این مشکل زمانی که عفونت گوش درمان شود، برطرف خواهد شد.
۴- کاهش اشتهای کودک؛ عفونت گوش می‌تواند موجب مشکلات گوارشی شود. این مشکل می‌تواند جویدن و بلع را نیز برای نوزادتان مشکل کنند. بنابراین شاید مشاهده کنید که نوزاد پس از چند جرعه اول سینه یا شیشه شیرش را پس می‌زند.
۵- گریه‌های بیش از حد معمول و بی‌خوابی می‌توانند از جمله دلایل عفونت گوش باشند. بی‌خوابی به این دلیل رخ می‌دهد که درد گوش آنقدر آزاردهنده هست که نگذارد کوچولوی شما به خواب برود.
۶- تب بالای ۳۸ درجه یعنی ممکن است بدن در حالت جنگ با نوعی عفونت باشد. چه بسا این عفونت همان عفونت گوش است.
۷- وقتی بوی بدی از گوش فرزندتان به مشام شما می‌رسد شک نکنید که او دچار عفونت گوش شده است.
معمولا چه مدت گوش درد ادامه می‌یابد؟
اوتیت به چند نوع تقسیم می‌شود؛ یکی همان گوش درد معمولی است که ناشی از جمع شدن ترشحات چرکی پشت گوش است و برای درمان آن آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. علایم این نوع گوش درد حاد بین 21 تا 25 روز طول می‌کشد.وقتی علایم ترشح از گوش بیش از 21 روز طول کشید، یعنی گوش درد مزمن است، اما نوع مزمن در شیر خواران و نوزادان زیاد شایع نیست.
آیا می‌توان از بروز عفونت گوش جلوگیری کرد؟
هیچ ضمانتی برای این موضوع وجود ندارد اما دنبال کردن مراحل زیر می‌تواند مفید باشد:
تغذیه با شیر مادر: مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که شش ماه تغذیه با شیر مادر می‌تواند از کودک در برابر بیماری‌های مختلف محافظت کند.
ترک سیگار: سیگار می‌تواند گوش کودک شما را دچار اختلال کند. در چنین شرایطی مخاط از فضای گوش میانی عبور نمی‌کند و باعث ایجاد عفونت می‌شود.
واکسینه کردن کودک: مطالعه انجام شده در سال ۲۰۰۷ نشان می‌دهد که واکسینه کردن کودکان می‌تواند در برابر باکتری‌های پنوموکوکی محافظت کننده باشد. این باکتری باعث ایجاد عفونت،مننژیت و سایر بیماری‌ها می‌گردد. این مطالعه نشان می‌دهد که واکسینه کردن کودکان می تواند از بروز عفونت گوش جلوگیری کند. با این وجود، واکسن تنها برای طیف خاصی از باکتری‌ها مفید است.اگر ممکن است از فرستادن کودک به مهد کودک خودداری کنید. مطالعات نشان می‌دهد که حضور طولانی مدت کودک در مهد کودک موجب بروز عفونت در گوش می‌شود.
اگر مجبور به انجام اینکار هستید، سعی کنید مهدکودکی را انتخاب کنید که افراد کمتری در آن حضور دارند.زمانی که کودک در حالت درازکشیده قرار دارد اجازه ندهید از بطری آب بنوشد: سر کودک به هنگام نوشیدن مایعات باید بالاتر از شکم او قرار داشته باشد. در این شرایط مایع از لوله استاش به داخل گوش میانی عبور نمی‌کند.در مورد آلرژی و مواد حساسیت زا هوشیار باشید: اگر فکر می‌کنید دلیل ایجاد عفونت در کودک شما به خاطر آلرژی است، سعی کنید مواد حساسیت زا را حذف کنید.
چگونه می‌توان درد گوش در کودکان را کمتر کرد؟
برای تسکین درد در کودکان، ممکن است پزشک استامینوفن یا ایبوپروفن را تجویز کند. به خاطر داشته باشید که برای تسکین درد گوش نباید خودسرانه چیزی را مصرف کنید. استفاده خودسرانه از قطره گوش نیز می‌تواند خطرناک باشد. همچنین زمانی که کودک شما دچار عفونت گوش شده است بهتر است پرواز با هواپیما را لغو کنید زیرا تغییر در فشار هوا می‌تواند درد گوش را بدتر کند یا حتی پرده گوش را پاره نماید.
آیا ممکن است عفونت گوش باعث پارگی پرده گوش شود؟
اوتیت سروز یا ترشح چرکی پشت پرده گوش شایع‌ترین نوع اوتیت در کودکان و بزرگسالان و علامت عمده آن، کاهش شنوایی بدون درد و تب است.تست‌های تشخیصی مختلفی برای اثبات این نوع اوتیت تجویز می‌شود و اگر مشکلی وجود داشت، باید درمان‌های لازم را آغاز کرد.دلیل بروز اوتیت سروز، آلرژی یا مشکلات مربوط به شیپور استاش یا گرفتگی بینی است که باعث فشار منفی در گوش و تجمع مایع در گوش میانی می‌شود که اگر چرکی شود این مایع جمع شده همانند اوتیت حاد با علایمی مثل تب همراه است و اگر مورد غفلت قرار بگیرد، باعث پارگی پرده گوش می‌شود.اگر پرده گوش پاره شود، نیاز به دستکاری ندارد و خود به خود درمان می‌شود. البته اگر پرده گوش پاره شود، توان شنوایی کودک ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش می‌یابد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
با بروز اولین نشانه‌های عفونت گوش، به پزشک مراجعه کنید. پزشک با وسیله‌ای به نام اتوسکوپ، داخل گوش نوزاد را بررسی می‌کند. پرده گوش قرمز، متورم و دارای ترشح، به احتمال زیاد عفونت کرده است.
احتمال دارد پزشک با وسیله دیگری به نام اتوسکوپ نوماتیک، گوش کودک را بررسی کند؛ در این بررسی دستگاه جریان اندکی از هوا را داخل گوش تولید می‌کند، سپس پزشک مشاهده می‌کند که آیا پرده گوش در پاسخ به هوا حرکت می‌کند یا خیر. اگر حرکت نکند، نشانه این است که مایع در گوش میانی جمع شده و عفونت کرده است.
چون طول شیپور استاش در گوش کودکان کم و پهن و افقی است، ترشحات گلو و بینی و بسیاری از آلودگی ها آسان تر وارد گوش می شوند. هر مایعی که در این حفره گرفتار شود، مانند یک محیط کشت مناسب برای رشد باکتری ها عمل می کند و از همین رو عفونت های گوش در بین کودکان بسیار شایع است.
علائم و درمان عفونت گوش در نوزادان
چرا کودکان در معرض عفونت گوش قرار می‌گیرند؟
خوب باید توجه داشته باشید که عفونت گوش در کودکان زمانی رخ می‌دهد که مایع در گوش میانی گیر می‌کند(یک فضای پر شده از هواست که پشت پرده گوش قرار دارد) و توسط باکتری یا ویروس عفونی می‌شود. این موضوع بیشتر زمانی رخ می‌دهد که لوله استاش(گوش میانی بوسیله لوله باریکی که شیپور یا لوله استاش نامیده می‌شود به پشت بینی متصل شده است) مسدود می‌گردد. معمولا این مسدودشدگی به خاطر تورم یا گرفتگی ایجاد می‌شود که در اثر سرماخوردگی به وجود آمده است.
به همین خاطر است که عفونت گوش معمولا زمانی بروز می‌کند که کودک دچار سرماخوردگی شده است. آلرژی و حساسیت نیز می‌تواند باعث عفونت گردد و سپس لوله استاش را مسدود نماید. آناتومی نیز یک فاکتور اصلی در این موضوع محسوب می‌شود. لوله استاش کودک کوتاه‌تر و با زاویه کمتر است. این موضوع بدین معنی است که مایع و میکروب‌ها بیشتر در گوش میانی به دام می‌افتند. علاوه بر این، سیستم ایمنی بدن کودک در حال توسعه است و همین امر باعث می‌شود سریع تر در معرض بیماری قرار گیرد.
والدین چگونه می‌توانند عفونت گوش را تشخیص دهند؟
از آنجایی که کودکان و نوزادان هنوز مهارت‌های زبانی کافی را برای بیان احساسات و دردهای خود ندارند، تشخیص عفونت گوش بسیار دشوار خواهد بود. کودکانی که سن بیشتری دارند می‌توانند نشانه های موجود را بیان کنند. در این شرایط راحت تر می‌توان وجود بیماری را تشخیص داد. اما نوزادان قادر به انجام اینکار نیستند. خوب حالا سوال اینجاست که والدین چگونه می‌توانند عفونت گوش در نوزادان را تشخیص دهند؟
به طور کلی تب بالای ۱۰۲ درجه فارنهایت یکی از نشانه‌های اصلی عفونت گوش محسوب می‌شود. کشیدن گوش و بازی کردن با آن نیز می‌تواند نشانه عفونت باشد. اما به خاطر داشته باشید که این گزینه نشانه قابل اعتمادی نیست.
عفونت گوش در کودکان بسیار دردناک است. بنابراین اگر متوجه بی قراری و گریه‌های مکرر کودک خود شدید باید به این موضوع شک کنید و از یک پزشک کمک بگیرید. همچنین اگر کودک شما زمانی که دراز می‌کشد بیشتر از قبل بی قراری و گریه کند، عفونت گوش ممکن است دلیل اصلی این بی قراری‌ها باشد زیرا این موقعیت فشاری را بر روی لوله استاش وارد می‌کند. سایر نشانه‌های عفونت گوش شامل خواب دشوار، اشتهای کم شده، استفراغ و اسهال است.
همچنین ممکن است متوجه شوید که کودک شما به خوبی نمی‌شنود. او ممکن است پاسخی به صداهای اطراف ندهد. اگر بعد از مدتی شنوایی کودک به حالت عادی بازگشت می‌توانید مطمئن شوید که عفونت از بین رفته است و گوش او از مایع خالی شده است.
مایع یا ترشحات چرکی که از گوش کودک بیرون می‌آید نشانه‌ای برای وجود عفونت محسوب می‌شود. این مورد ممکن است نشان دهنده پرده گوش سوراخ باشد. زمانی که مایع موجود در گوش میانی فشار بیشتری بر روی پرده گوش وارد کند ممکن است باعث پاره شدن آن گردد. چنین شرایطی را پرده گوش سوراخ می‌نامند. اینگونه سوراخ‌ها ممکن است زیاد جدی نباشد و خود به خود درمان گردد. با این وجود چنین شرایطی برای کودک بسیار آزاردهنده و دردناک خواهد بود.
آیا نوزادم به عفونت گوش دچار شده است؟
ساده‌ترین راه برای کشف این‌که کودک‌تان به عفونت گوش یا هر بیماری دیگری مبتلا شده است یا خیر، تغییر در خلق و خوی اوست.
بچه ای که به درد گوش مبتلا شده معمولا بی‌قرار است، خواب نا‌آرامی دارد، گوشش را می‌کشد و مدام دست به گوش دارد.
در عفونت گوش خارجی، گوش قرمز و ملتهب است و ترشح دارد.
گوش درد و عفونت گوش در نوزادان با بی‌قراری، تب و اسهال یا شیر نخوردن همراه است.
در عفونت گوش خارجی، گوش قرمز و ملتهب است و ترشح دارد
سایر علائم گوش درد در نوزادان عبارتند از:
۱-نوزاد مرتب دستش را به طرف گوشش می‌برد و برای گرفتن گوش خود تقلا می‌کند.
۲- وقتی مرتب تلاش می‌کند تا سرش را به یک سمت بگذارد طوری که گوشش را محافظت کند.
۳- مایع زرد یا زرد مایل به سفیدی که از گوش بیرون می‌آید؛ این نشانه در اکثر نوزادان اتفاق نمی افتد، اما در صورت بروز، نشانه حتمی عفونت گوش تلقی می‌شود. این نشانه همچنین نمایانگر این امر است که سوراخی کوچک در پرده گوش ایجاد شده است. نگران نباشید! این مشکل زمانی که عفونت گوش درمان شود، برطرف خواهد شد.
۴- کاهش اشتهای کودک؛ عفونت گوش می‌تواند موجب مشکلات گوارشی شود. این مشکل می‌تواند جویدن و بلع را نیز برای نوزادتان مشکل کنند. بنابراین شاید مشاهده کنید که نوزاد پس از چند جرعه اول سینه یا شیشه شیرش را پس می‌زند.
۵- گریه‌های بیش از حد معمول و بی‌خوابی می‌توانند از جمله دلایل عفونت گوش باشند. بی‌خوابی به این دلیل رخ می‌دهد که درد گوش آنقدر آزاردهنده هست که نگذارد کوچولوی شما به خواب برود.
۶- تب بالای ۳۸ درجه یعنی ممکن است بدن در حالت جنگ با نوعی عفونت باشد. چه بسا این عفونت همان عفونت گوش است.
۷- وقتی بوی بدی از گوش فرزندتان به مشام شما می‌رسد شک نکنید که او دچار عفونت گوش شده است.
معمولا چه مدت گوش درد ادامه می‌یابد؟
اوتیت به چند نوع تقسیم می‌شود؛ یکی همان گوش درد معمولی است که ناشی از جمع شدن ترشحات چرکی پشت گوش است و برای درمان آن آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. علایم این نوع گوش درد حاد بین 21 تا 25 روز طول می‌کشد.وقتی علایم ترشح از گوش بیش از 21 روز طول کشید، یعنی گوش درد مزمن است، اما نوع مزمن در شیر خواران و نوزادان زیاد شایع نیست.
آیا می‌توان از بروز عفونت گوش جلوگیری کرد؟
هیچ ضمانتی برای این موضوع وجود ندارد اما دنبال کردن مراحل زیر می‌تواند مفید باشد:
تغذیه با شیر مادر: مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که شش ماه تغذیه با شیر مادر می‌تواند از کودک در برابر بیماری‌های مختلف محافظت کند.
ترک سیگار: سیگار می‌تواند گوش کودک شما را دچار اختلال کند. در چنین شرایطی مخاط از فضای گوش میانی عبور نمی‌کند و باعث ایجاد عفونت می‌شود.
واکسینه کردن کودک: مطالعه انجام شده در سال ۲۰۰۷ نشان می‌دهد که واکسینه کردن کودکان می‌تواند در برابر باکتری‌های پنوموکوکی محافظت کننده باشد. این باکتری باعث ایجاد عفونت،مننژیت و سایر بیماری‌ها می‌گردد. این مطالعه نشان می‌دهد که واکسینه کردن کودکان می تواند از بروز عفونت گوش جلوگیری کند. با این وجود، واکسن تنها برای طیف خاصی از باکتری‌ها مفید است.اگر ممکن است از فرستادن کودک به مهد کودک خودداری کنید. مطالعات نشان می‌دهد که حضور طولانی مدت کودک در مهد کودک موجب بروز عفونت در گوش می‌شود.
اگر مجبور به انجام اینکار هستید، سعی کنید مهدکودکی را انتخاب کنید که افراد کمتری در آن حضور دارند.زمانی که کودک در حالت درازکشیده قرار دارد اجازه ندهید از بطری آب بنوشد: سر کودک به هنگام نوشیدن مایعات باید بالاتر از شکم او قرار داشته باشد. در این شرایط مایع از لوله استاش به داخل گوش میانی عبور نمی‌کند.در مورد آلرژی و مواد حساسیت زا هوشیار باشید: اگر فکر می‌کنید دلیل ایجاد عفونت در کودک شما به خاطر آلرژی است، سعی کنید مواد حساسیت زا را حذف کنید.
چگونه می‌توان درد گوش در کودکان را کمتر کرد؟
برای تسکین درد در کودکان، ممکن است پزشک استامینوفن یا ایبوپروفن را تجویز کند. به خاطر داشته باشید که برای تسکین درد گوش نباید خودسرانه چیزی را مصرف کنید. استفاده خودسرانه از قطره گوش نیز می‌تواند خطرناک باشد. همچنین زمانی که کودک شما دچار عفونت گوش شده است بهتر است پرواز با هواپیما را لغو کنید زیرا تغییر در فشار هوا می‌تواند درد گوش را بدتر کند یا حتی پرده گوش را پاره نماید.
آیا ممکن است عفونت گوش باعث پارگی پرده گوش شود؟
اوتیت سروز یا ترشح چرکی پشت پرده گوش شایع‌ترین نوع اوتیت در کودکان و بزرگسالان و علامت عمده آن، کاهش شنوایی بدون درد و تب است.تست‌های تشخیصی مختلفی برای اثبات این نوع اوتیت تجویز می‌شود و اگر مشکلی وجود داشت، باید درمان‌های لازم را آغاز کرد.دلیل بروز اوتیت سروز، آلرژی یا مشکلات مربوط به شیپور استاش یا گرفتگی بینی است که باعث فشار منفی در گوش و تجمع مایع در گوش میانی می‌شود که اگر چرکی شود این مایع جمع شده همانند اوتیت حاد با علایمی مثل تب همراه است و اگر مورد غفلت قرار بگیرد، باعث پارگی پرده گوش می‌شود.اگر پرده گوش پاره شود، نیاز به دستکاری ندارد و خود به خود درمان می‌شود. البته اگر پرده گوش پاره شود، توان شنوایی کودک ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش می‌یابد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
با بروز اولین نشانه‌های عفونت گوش، به پزشک مراجعه کنید. پزشک با وسیله‌ای به نام اتوسکوپ، داخل گوش نوزاد را بررسی می‌کند. پرده گوش قرمز، متورم و دارای ترشح، به احتمال زیاد عفونت کرده است.
احتمال دارد پزشک با وسیله دیگری به نام اتوسکوپ نوماتیک، گوش کودک را بررسی کند؛ در این بررسی دستگاه جریان اندکی از هوا را داخل گوش تولید می‌کند، سپس پزشک مشاهده می‌کند که آیا پرده گوش در پاسخ به هوا حرکت می‌کند یا خیر. اگر حرکت نکند، نشانه این است که مایع در گوش میانی جمع شده و عفونت کرده است.
منبع:
دلگرم
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼