مراقبت های دوران بارداری، همه آنچه باید بدانید

آگاهی از چیزهایی که به جنین تان آسیب می‌رساند، بهترین نوع پشتیبانی از فزرندتان است.

جفت در دوران بارداری به سختی تلاش می‌کند تا در برابر سموم، باکتری‌ها، عفونت‌ ها و دیگر مواد شیمیایی آسیب‌ رسان، از فرزندتان پشتیبانی کند. درست است‌ که جفت فیلتری بسیار کارآمد است، ولی بدون اشکال نیست و تمامی چیزهایی که می‌خورید، می‌نوشید یا تنفس می‌کنید برای فرزندتان ایمن نیستند.

جفت چگونه کار می‌کند؟

در ۹ ماهگی، جفت به اندازه یک بشقاب سوپ خوری بوده و وزن آن حدود ۵۰۰ گرم است. پیش از هفته ۲۰ بارداری، وزن جفت بیشتر از جنین است و کار اکثر اعضای بدن فرزندتان که هنوز به اندازه کافی رشد نکرده‌اند را انجام می‌دهد. به همین دلیل، به ویژه در دوازده هفته اول بارداری مواد شیمیایی آسیب‌رسان، ویروس‌ها و سموم می‌توانند روندِ رشد اعضای بدن جنین را با اختلال مواجه سازند.

جفت از رگ‌ها و پرزهای بسیار ریز (loops or villi) تشکیل می‌شود که در مخازن خون رحمی جایگزین شده‌اند. در اینجاست که تبادل مایعات، گازها و مواد مغذی بدون اختلاط خون مادر و جنین صورت می‌گیرد. این سیستم تصفیه، جنین را از اکثر مواد آسیب‌رسان دور نگه می‌دارد، اما زمانی‌که سلول‌ها خیلی کوچک و پرزها آسیب دیده‌ باشند یا اگر خونریزی جدیدی وجود داشته باشد، ممکن است جفت به خوبی وظیفه‌ خود را انجام ندهد.

چه مواد آسیب‌ رسانی می‌توانند از جفت عبور کنند و چه مشکلی به وجود می‌آورند؟

جفت اکسیژن، مواد مغذی ضروری و آنتی‌بادی‌های مفید را به جنین می رساند تا سیستم ایمنی اولیه فرزندتان، شروع به رشد کند. اما در این میان تمامی آنتی‌بادی‌ها برای رشد جفت مناسب نیستند. در مواردی که ناسازگاری خون بین مادر و جنین وجود داشته باشد، شایع ترین پیچیدگی ها "اریتوبلاستوزیس" و "زردی نوزادان" است.

در این‌گونه موارد، معمولا آنتی‌بادی‌های نامناسب برای رشد جنین از طریق گیرنده‌های سلول‌های جفت وارد بدن جنین شده و به گلبول‌های قرمز او صدمه می‌زنند.

در مورد ویروس ایدز نیز آنتی‌بادی‌ها به جنین آسیب می‌رسانند، زیرا این ویروس معمولا قادر به عبور از مانع جفت نیست، اما آنتی‌ بادی‌های ایدز می‌ توانند از بدن مادر به جفت برسند.

نوشیدن و کشیدن

طی بارداری هرچه نوشابه‌های غیرمجاز بیشتری بنوشید و بیشتر سیگار بکشید، وزن فرزندتان هنگام تولد کاهش بیشتری داشته و از بهره هوشی کمتری بهره می‌برد.

الکل از جفت عبور کرده و می‌تواند باعث ابتلا به سندرم "الکل جنینی" شود. این نوزادان از شکل ظاهری معمولی برخوردارند، ولی اغلب دچار آسیب مغزی برگشت‌ناپذیری هستند. همچنین نیکوتین سیگار از جفت عبور کرده و اکسیژن مصرفی جنین را کاهش ‌بخشیده و ضربان قلب او را افزایش می‌دهد. موادی مثل کوکائین و امثال آن،‌ می‌توانند باعث مشکلات رشدی و زایمان نوزادی نارس شوند.

عفونت‌ها

ویروس‌ها بیشترین و آسیب‌رسان‌ترین مواد عبوری از سیستم تصفیه جفت هستند، به ویژه در سه ماهه اول. چنانچه در این سه ماهه به عفونت مبتلا شوید یا فقط نشانه‌های کوچکی داشته باشید، امکان انتقال بیماری به جنین افزایش می‌یابد.

از همین روی، عفونت‌هایی مثل هرپیس، هپاتیت، آنفولانزا، گوشک (اوریون)، سرخک (سرخجه)، آبله (آبله مرغان)، سفلیس، لیستریا، توکسوپلاسموسیز، سیتومگالوویروس، ممکن است باعث اختلالات مادرزادی شوند.

ممکن است، ابتلای به "سرخجه" در سه ماهه اول، باعث سقط جنین یا ناشنوایی مادرزادی شود. بانوان باردار مبتلا به "هپاتیت" نیز می‌توانند این بیماری را به فرزند خود منتقل کنند. "هرپیس" باعث آسیب به مغز، کبد و شش‌ها می‌شود. جنین‌های عفونی شده بوسیله "سیتومگالوویروس" با خطر نارس بودن، وزن کم هنگام زایمان، آسیب مغزی، کبد ناسالم و طحال بزرگ شده روبرو هستند.

"توکسوپلاسموسیز" که از طریق انگل ایجاد می‌شود، برای شما آسیب‌رسان نیست، ولی می‌تواند اختلالات شدیدی را برای فرزندتان باعث شود. بیماری "مالاریا" از جفت عبور کرده و باعث "مالاریای مادرزادی" می‌شود و بیماری "سِل" بر سیستم‌های مختلف بدن جنینِ درحال رشد تاثیر می‌گذارد.

نکات مهم

- از مصرف ساخارین (شیرین کننده مصنوعی که در غذاها و نوشابه‌ها به جای قند استفاده می‌شود) و نوشابه‌هایی حاوی شیرین‌کننده مصنوعی پرهیز کنید. این مواد به جنین رسیده و ممکن است در مثانه او جمع شود. "آب بنوشید و از عسل به جای شیرین‌کننده استفاده کنید".

- از مصرف اولسترا olestra (روغن پخت غذای صنعتی که به جای روغن در برخی از غذاهای آماده استفاده می‌شود) پرهیز کنید. این روغن در محصولات کم چرب یا بدون چربی یافت شده و از جذب مواد مغذی (بتاکاروتن و لیپوسین) و ویتامین آ، د، ای و کا جلوگیری می‌کند.

- به بانوان باردار پیشنهاد می‌شود به اماکنی که امکان ابتلا به مالاریا وجود دارد نروند یا برای پیشگیری از ابتلا به مالاریا احتیاط‌های لازم را در نظر داشته باشند.

- درصورتی‌که جعبه مدفوع گربه را تخلیه می‌کنید یا به باغبانی علاقه دارید، برای پیشگیری از ابتلا به "توکسوپلاسموسیز" دستکش پلاستیکی به دست کنید.

- به خاطر بسپارید که بسیاری از ویروس‌ها از طریق تماس جنسی منتقل می‌شوند.

- اگر با کودک یا فرد بالغ مبتلا به عفونت ویروسیِ شناخته شده‌ای در تماس بوده‌اید، پزشک خود را مطلع کنید. در‌این‌صورت آزمایش آنتی‌بادی برای ویروس، در زمان مناسب اجرا خواهد شد.

داروها و مواد شیمیایی دیگر

بسیاری از داروها از طریق جفت به جنین می‌رسند. در سال 1960 بر اثر استفاده از داروی "تالیدومید" (ضد حالت تهوع)، تولد کودکانی با اختلالات مادرزادی افزایش یافت، این اتفاق غم‌انگیز باعث شد تا قانون مصرف داروها برای بانوان باردار با سخت‌گیری بیشتری اجرا شود. داروی Roaccutane که برای درمان آکنه(جوش) استفاده می‌شد بر رشد عادی جنین تاثیر منفی می‌گذاشت و می‌توانست باعث اختلالات مادرزادی شود.

مواد شیمیایی برای جنین خطرناکند، زیرا بجز مداخله در رشد جنین، رگ‌های خونی را نیز تنگ کرده و انتقال اکسیژن و مواد مغذی به جنین را مختل می‌کنند. ممکن است این مواد، میزان خون ارسالی به نوزاد را نیز کاهش دهند.

داروهای ضد التهاب می‌توانند باعث کاهش میزان مایع آمنیوتیک شوند. آسپرین باعث ایجاد مشکلات قلبی و گردش خون در نوزاد می‌شود. داروهای ضد افسردگی مثل "لیتیوم" اختلالات مادرزادی را سبب می‌شوند. برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مثل "تتراسایکلین" می‌تواند به دندان‌های جنین آسیب برساند و "استرپتومایسین" ممکن است با آسیب به گوش داخلی سبب ناشنوایی شود. پس نباید طی بارداری از آنها استفاده کرد. گفته می‌شود پنی‌سیلین ایمن است. همچنین طی سه ماهه اول بارداری باید از مصرف داروهای ضد لخته خون (anticoagulants) پرهیز کرد.

"به علت خطر ابتلا به اختلالات مادرزادی، نباید داروهای لاغری را طی دوران بارداری مصرف کنید."

بانوانی که به مصرف داروهایی برای بیماری‌های مزمن مثل سرطان، صرع، بیماری‌های خود ایمنی، دیابت، بیماری قلبی یا افزایش فشار خون نیاز دارند، باید پیش از لقاح جنین به دقت تحت نظر قرار بگیرند و بر این اساس طی بارداری درمان شوند.

کمک به جفت برای نگهداری از فرزندتان

همواره نگرانی‌های بسیاری درباره ضایعات سمی موجود در محیط اطراف و مواد شیمیایی خطرناک استفاده شده در صنایع و مزارع وجود دارد. در حقیقت این نگرانی ها بجا هستند و بسیاری از چیزهایی که امروزه مورد استفاده اکثر مردم قرار دارد مثل، مواد نگهدارنده، هورمون‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها که برای نگهداری حیوانات و بسیاری از محصولات لبنی استفاده می‌شوند، بسیار خطرناکند و ممکن است سلامت جنین را با مشکل مواجه سازد.

در هر صورت احتمال آن وجود دارد که مواد شیمیایی و یا ویروس‌ها بتوانند خود را به جنین شما برسانند. ولی هوشیاری، نظارت و پشتیبانی شما از سلامت جنینتان از اهمیت بسیاری برخوردار است.

نکات مهم هنگام خرید:

- پشت نویس‌های محصولات را بخوانید.

- محصولات را در فصل خودشان و تازه تهیه کنید.

- انتهای هویج و ساقه سبزی‌ها را جدا کنید.

- همه چیز را بشویید.

- چربی گوشت را جدا کنید.

- از مصرف پنیر نرم و تازه خودداری کنید.

- از مصرف خوراک خام و زیاد فرآوری شده پرهیز کنید.

- درصورت امکان‌، محصولات طبیعی مصرف کنید

منبع: نی نی پلاس