تربیت صحیح کودک، تنبیه بدنی کارساز است؟

بیشتر والدین از تنبیه استفاده می‎کنند چون به روش بهتری برای تربیت فرزندشان فکر نکرده و یا ان را آموزش ندیده‎اند، در صورتی یکه می‎توان از جانشین‎های مناسبی برای تنبیه استفاده کرد.

تنبیه اغلب روشی را به کودک آموزش می‎دهد که مخالف رفتار مورد انتظار است. بیشتر والدین از تنبیه استفاده می‎کنند چون به روش بهتری برای تربیت فرزندشان فکر نکرده و یا ان را آموزش ندیده‎اند، در صورتی یکه می‎توان از جانشین‎های مناسبی برای تنبیه استفاده کرد. برخی از این روش‎ها عبارتند از: معرفی یک کار مفید، بیان عدم تأیید کار کودک، بیان توقعات، نشان دادن راه جبران و ... .

تنبیه گاهی اوقات مقاله‌ای در باب تأیید تنبیه منتشر می‎شود که در آن، توصیه‎هایی درباره چگونگی انجام تنبه، ارائه می‎شود مانند: از قبل تنبیه را توضیح دهید، بی‌درنگ تنبیه کنید، تنبیه را متناسب با بدرفتاری انجام دهید و ... .

این نوع توصیه‎ها، اغلب برای والدین عصبانی، مناسب جلوه می‎کند اما واقعیت این است که استفاده از تنبیه، تنها به کودک کمک می‌‌‌کند قدرت بیشتری از مقاومت و بی‌‌اعتنایی را در خود رشد دهد. حالت ایده‎آل این است که ما بتوانیم همیشه با برنامه‌‌ریزی، از قبل مشکلات را پیش‌‌بینی و از آن‎ها پیشگیری کنیم. اما برای لحظاتی که قادر به پیش‌‌بینی نیستیم، جانشین‌‌هایی برای تنبیه وجود دارد که می‌‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. این روش‎ها عبارتند از:

- بر انجام کار مفیدی، تأکید کنید: کاری را به کودک پیشنهاد دهید که علاوه بر این‎که برای او مطلوب است، مفید هم باشد. مثلاً برای کودکی که در زمان خرید، دائماً در فروشگاه می‌‌دود و به قفسه‌ها دست می‌زند، پیشنهاد انتخاب چند عدد لیموی بزرگ از بین میوه‌‌‌ها، می‌تواند مفید باشد.

- بدون این که به شخصیت کودک حمله کنید، عدم تأییدتان را با قدرت، بیان کنید: لازم است کودک در زمان‌های خاصی، عدم تأیید ما را احساس کند اما اگر واکنش‌‌های ما، آنقدر شدید باشد که او برای خطاهایش، احساس بی‌‌ارزشی و ناامیدی کند، ما به‎عنوان والد، از قدرتمان سوء‎استفاده کرده‌ایم.

- توقعاتتان را بیان کنید: لازم است کودکی که کار اشتباهی انجام داده و به این امر آگاه شده، این را هم بداند که کار درستی که از او توقع داشته‌‌اید، چه بوده است.

- به کودک نشان دهید چگونه اشتباه خود را جبران کند: برای آن‎که عدم تأیید ما، احساس گناه و نفرت از خود را در کودک تشدید نکند، لازم است که هر وقت امکان دارد، همراه با این عدم تأیید، روشی را به کودک پیشنهاد کنیم که به او کمک کند اشتباه خود را جبران کند. بعد از پشیمانی، کودک به فرصتی نیاز دارد که درباره خود، احساس خوبی به دست آورد و دوباره خود را به‎عنوان عضوی مورد احترام و مسئول در خانواده، ببیند.

- حق انتخاب بدهید: برای این‎که کودک احساس نکند قصد داریم او را به کاری مجبور کنیم، می‌‌توانیم چند کار متفاوت را به او پیشنهاد دهیم تا از بین آن‎ها، یکی را انتخاب کند.

- اقدامی عملی انجام دهید: اگر کودک در جهت انجام راه‌‌حل‎های پیشنهادی، کاری انجام نداد، می‌‌توانید خودتان وارد عمل شده و کودک را به سمت یکی از راه‎حل‌‌ها هدایت کنید. مثلاً می‌‌‌توانید کودکی را که در فروشگاه می‌‌دود، در ادمه مراحل قبل، در چرخ‌دستی بنشانید.

- اجازه دهید کودک پیامد بدرفتاری‌‌اش را تجربه کند: این روش با تنبیه کردن، کاملاً متفاوت است. ما تنبیه را زمانی در نظر می‌‌گیریم که والدی به‏‌طور عملی، کودک را برای مدت معینی، از چیزی محروم می‌‌‌کند یا احساس درد و ناراحتی در او به‎وجود می‌‌آورد تا نکته‎ای را به او آموزش دهد. در حالی که پیامدها، نتیجه طبیعی رفتار کودک هستند. البته قطعاً پیاده کردن این روش‎ها و رها کردن عادات گذشته، ساده نیست ولی با فکر کردن و تسلط بر نفس، می‌‌توان به مرور، این مهارت‌‌ها را کسب کرد.