سردرد ناگهانی در کودکان، نشانه میگرن در بزرگسالی است؟

سردرد به علت تحریک اعصاب حسی در داخل جمجمه (مثل اعصاب حسی پرده‌های مغز، شریان‌های بزرگ مغزی و وریدهای مغزی) و یا تحریک اعصاب حسی در خارج از جمجمه (مثل استخوان جمجمه، حلق، چشم، سینوس‌های صورت، گوش، دندان، و عضلات سر و گردن) ایجاد می‌شود.
به طور کلی، علل سردرد در کودکان به دو دسته تقسیم می‌شوند. الف ـ سردرد اولیه که در این حالت بیمار به غیر از درد سر، بیماری دیگری ندارد. ب ـ سردرد ثانویه که در این حالت بیمار مشکل دیگری مثل فشار خون بالا، تومور مغزی و در موارد بسیار نادری مننژیت (عفونت پرده‌های مغز) و یا تجمع مایع مغزی به میزان زیاد دارد.
شایع‌ترین علت سردرد در موارد مراجعه به درمانگاه‌های اطفال، ابتلا به عفونت‌های ویروسی و عفونت‌های تنفسی بوده و در کل می‌توان گفت که شایع‌ترین علت سردرد در کودکان بیماری‌های عفونی و مسائل روحی روانی است.

در کودکان سردرد به صورت‌های زیر دیده می‌شود:
الف ـ به صورت حاد (سریع و ناگهانی)، مثل ضربه به سر و خونریزی ناگهانی زیر پرده‌های مغز
ب ـ به صورت حاد و تکرار شونده، مثل میگرن
ج ـ به صورت مزمن و طولانی ولی غیرپیشرونده، مثل سردرد ناشی از افسردگی و تنشنی

د ـ‌ به صورت مزمن و پیشرونده (بدتر‌شونده) مثل تومور مغز.

میگرن: میگرن در واقع همان سردردهای حاد تکرارشونده است. در اغلب موارد کمتر از ۲۴ ساعت طول می‌کشد ولی گاهی اوقات تا ۴۸ ساعت هم ادامه می‌یابد. این نوع سردرد بیشتر یکطرفه بوده و بیمار در سر خود احساس ضربان می‌کند. علاوه بر این برخی علائم دیگر مانند تهوع و استفراغ، سرگیجه، دل‌درد، دیدن جرقه‌های نورانی و یا حساسیت به نور و بو هم ممکن است دیده شود. حدود ۵درصد کودکان و ۱۰درصد نوجوانان مبتلا به میگرن هستند. در بعضی از منابع ذکر شده است که حتی شیرخواران یک ساله هم ممکن است به میگرن مبتلا باشند ولی چون بیشتر کودکان قادر به توصیف بیماری خودشان نیستند، تشخیص داده نمی‌شوند.
بعضی نشانه‌ها در دوران کودکی می‌تواند پیش‌بینی‌کننده ایجاد میگرن در سنین نوجوانی و بزرگسالی باشد که شامل: الف ـ سرگیجه‌های ناگهانی دوران شیرخواری ب ـ بعضی از انواع حملات لرزشی در سر، شانه‌ها و یا دست، در شیرخواران و کودکان
ج ـ دل‌دردهای گاهگاهی است.
با اینکه راه قطعی برای پیشگیری از حملات میگرن وجود ندارد، ولی توصیه‌های درمانی که به مقدار زیادی می‌توانند باعث جلوگیری از بروز حمله شوند، رعایت این موارد می‌باشند:
-یک برنامه خواب منظم برای کودکتان ترتیب دهید.
-از عواملی که باعث افزایش استرس کودک می‌شوند پرهیز کنید.
-از فعالیت‌های بیش از حد کودک، جلوگیری کنید.
-ورزش‌های منظم و مکرر برای کودک ترتیب دهید.
-او را از مصرف بعضی مواد غذایی مثل شکلات، سوسیس و کالباس، پنیر، نوشابه‌های گازدار، انواع مغزها و مواد غذایی محرک پرهیز دهید.
-کودک را در معرض دود سیگار یا مونواکسید کربن قرار ندهید.
سردرد در اکثر مواقع با استراحت در اتاق کم‌نور، برطرف می‌شود. به طور کلی اگر تعداد حملات سردرد کمتر از دو تا سه نوبت در ماه می‌باشد، فقط باید با رعایت موارد ذکرشده در بالا، و حداکثر استفاده از یک مسکن ساده، می‌توان آن را برطرف کرد. ولی اگر تعداد حملات بیمار بیشتر از این باشد، و منجر به غیبت زیاد بیمار از مدرسه و یا کاهش فعالیت‌های طبیعی کودک شود، باید تحت‌نظر پزشک، از درمان دارویی مداوم که به طور متوسط حدود شش ماه تا یک سال طول می‌کشد استفاده کرد.

سردردهای تنشنی:
در کودکان این نوع سردرد نسبت به سردرد میگرنی، شیوع نسبتاً کم‌تری دارد. منشأ درد مربوط به عضلات سر است و کودک در اغلب موارد از یک درد مبهم و فشارنده در قسمت جلو، بالا و اطراف سر شکایت می‌کند. برخلاف میگرن، گرسنگی و تغییر الگوی خواب در آن تأثیر ندارد. ولی احتمالاً افسردگی از عوامل تشدیدکننده آن است. این نوع سردردها ممکن است چندین روز طول بکشد، ولی برخلاف میگرن شدت آن زیاد نیست. درمان این نوع سردردها بیشتر با روان‌درمانی و ورزش و ریلاکسیشن است.

مواردی که باید سردردها با دقت بیشتری بررسی شود و حتماً نیاز به پزشک دارند شامل:
۱ـ سردرد بدون سابقه سردرد قبلی
۲ـ سردردی که کودک را از خواب بیدار کند
۳ـ تغییر الگو و شدت سردرد
۴ـ دردی که به طور مداوم در یک ناحیه از سر ایجاد شود
۵ ـ سردرد شدید متعاقب ضربه به سر
۶ـ سردرد شدید همراه با تب بالا
۷ـ سردرد همراه با تغییرات بینایی ۸ ـ سردرد همراه با تشنج یا کاهش هوشیاری و یا علائم دیگر عصبی مثل ضعف یک نیمه از بدن، است.
نکاتی که باید در معاینه بیماران مبتلا به سردرد درنظر گرفت شامل: تب، فشارخون، لکه‌های قهوه‌ای روی پوست، قد کوتاه و درد در نواحی خاصی از جمجمه بوده و گرفتن نوار مغزی اگرچه در سردرد ارزش کمی دارد و در حدود ۹درصد بیماران ممکن است امواج غیرطبیعی در نوار مغز داشته باشند که البته این مربوط به علت زمینه‌ای سردرد نیست و این دسته از بیماران نیاز به داروی ضدتشنج ندارند.