چکاپ دوره ای زنان، نکته مهم

از ۳۰ سالگی باید هر پنج سال یک بار همراه پاپ اسمیر، تست ویروس HPV را انجام دهید.

زندگی در شهرهای بزرگ بدون هوای آلوده ، آب آلوده به نیترات شده ، آلودگی صوتی ، استرس و ... امکان پذیر نیست پس چرا بعضی ها سالم و سلامت تا ۱۰۰ سالگی عمر می کنند و بعضی ها در جوانی و میانسالی به انواع و اقسام بیماری ها مبتلا می شوند و خیلی زود دنیا را ترک می کنند ؟! پاسخ این سوال را شاید بتوان در یک کلمه خلاصه کرد : « غربالگری ». تحقیقات ثابت کرده اند افرادی که به طور مرتب آزمایش می دهد و تحت بررسی های پزشکی قرار می گیرند به مراتب عمر طولانی تر و مفید تری دارند. آزمایش های دوره ای به شما کمک می کنند از هزینه های گزاف درمان ، درد ، ناتوانی و افسردگی حاصل از بیماری ها در امان بمانید. البته آزمایش همیشه باعث پیشگیری نمی شود اما اغلب اوقات می تواند بیماری را در مراحل اولیه تشخیص داده و شانس درمان را افزایش دهد. در این مقاله به هفت آزمایش ضروری برای خانم ها در سنین مختلف اشاره خواهیم کرد.

یک نکته مهم :

اگر در معرض عوامل خطر ساز سرطان ها ، دیابت ، فشار خون ، چربی خون ، پوکی استخوان و ... قرار دارید و سابقه این بیماری ها در خانواده تان وجود دارد، باید طبق نظر پزشک از سنین پایین تر و در فواصل کوتاه تر مورد آزمایش و بررسی قرار بگیرید پس حتما در این مورد از پزشک خانواده خود سوال کنید.

* انجام پاپ اسمیر پس از ازدواج و شروع اولین رابطه جنسی، حداقل هر دو سال یک بار تا 30 سالگی توصیه می شود.

ماموگرافی و معاینه سینه

سریان سینه شایع ترین سرطان در میان خانم ها به شمار می آید. هر چه زودتر متوجه این سرطان شوید ، شانس بیشتری برای درمان خواهید داشت چرا که در مراحل اولیه ، احتمال انتقال آن به غدد لنفاوی ، شش ها ، مغز و ... کمتر است.

معاینه سینه : در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی باید هر یک تا سه سال سینه های تان توسط متخصص زنان معاینه کلینیکی شود. بعد از ۴۰ سالگی نیز این معاینه باید هر سال انجام شود. در این تست ، پزشک با لمس انگشتان خود سعی می کند توده ها یا هر بر آمدگی غیر عادی را در سینه تشخیص دهد.

ماموگرافی : در ۴۰ تا ۵۰ سالگی باید سالی یک بار ماموگرافی انجام دهید. از ۵۰ تا ۷۴ سالگی نیز باید هر دو سال یک بار این آزمایش را انجام دهید ، بعد از ۷۵ سالگی هم باید با نظر پزشک آن را تکرار کنید. در ماموگرافی ، سینه تحت فشار نسبی قرار می گیرد سپس با استفاده از اشعه ایکس از آن عکسبرداری می شود. این روش می تواند توده را قبل از این که متوجه آن شوید ، تشخیص دهد. با این روش حال دریافت نتیجه طبیعی ، صد درصد احتمال سرطان را رد نمی کرد بنابراین باید این آزمایش را در فواصل منظم تکرار کنید. خانم هایی که در معرض خطر سرطان سینه هستند شاید به سونوگرافی و ام آر آی سینه هم احتیاج پیدا کنند.

- پاپ اسمیر و تست HPV

با انجام تست پاپ اسمیر در فواصل منظم می توان به راحتی سلول های غیر عادی دهانه رحم را شناسایی و با برداشتن آن ها از ابتلا به سرطان دهانه رحم پیشگیری کرد. دهانه رحم یا سرویکس یک معبر باریک بین رحم و واژن است. علت اصلی سرطان دهانه رحم نیز ویروس زگیل تناسلی یا پاپیلوم انسانی ( HPV ) شناخته شده است.

پاپ اسمیر : انجام پاپ اسمیر پس از ازدواج و شروع اولین رابطه زناشویی ، حداقل هر دو سال یک بار تا 30 سالگی توصیه می شود. از 30 سالگی به بعد نیز اگر نتیجه سه بار پاپ اسمیر پشت سر هم طبیعی باشد می توان هر سه سال یک بار آن را تکرار کرد. برای انجام پاپ اسمیر ، پزشک با قرار دادن وسیله ای به نام اسپکولوم داخل واژن سعی می کند کانال واژن را باز کندو آن را به خوبی بررسی کند. توجه داشته باشید که 72 ساعت قبل از انجام آزمایش باید از شست و شوی داخل واژن با آب و مواد ضد عفونی کننده پرهیز کنید. این آزمایش همچنین نباید در دوران قاعدگی یا خونریزی فعال انجام شود.

تست HPV : از 30 سالگی باید هر پنج سال یک بار همراه پاپ اسمیر ، تست تشخیصی ویروس HPV را نیز انجام دهید. برای ایم منظور پزشک پس از قرار دادن اسپکولوم داخل واژن با استفاده از وسیله کوچکی از سلول های دهانه رحم نمونه برداری می کند و آن را برای آزمایشگاه می فرستد تا هر گونه تغییر سلولی منجر شونده به سرطان مشخص شود. از این طربق همچنین می توان سایر بیماری های مقاربتی را تشخیص داد. از 65 سالگی به بعد نیز اگر مرتب بررسی شده باشید و خطری برای سرطان نداشته باشید ، شاید دیگر احتیاجی به این حال بهتر است در این مورد از پزشک خود سوال کنید. اگر هم دهانه رحم تان را خارج کرده اید لازم نیست این تست را انجام دهید اما باید سالی یک بار توسط متخصص زنان معاینه شوید.

* از 40 تا 50سالگی یک بار در سال ماموگرافی انجام دهید.

سنجش تراکم استخوان

خانم ها با ورود به سن یائسگی و کاهش ترشح هورمون ها در خطر پوکی استخوان قرار می گیرند. کاهش تراکم استخوان باعث می شود فرد با کوچک ترین ضربه ، زمین خوردن یا حتی یک عطسه شدید دچار شکستگی استخوان شود ! خبر خوب اینکه پوکی استخوان قابل پیش گیری و قابل درمان است. خانم ها از ۶۵ سالگی باید حداقل یک بار سنجش تراکم استخوان را انجام دهند. بعد از آن هم زمان تکرار آزمایش در هر فرد بستگی به تراکم استخوان و عوامل خطر ساز زندگی اش دارد. برای انجام تست DXA باید روی تخت دراز بکشید. سپس دستگاه اسکن با استفاده از دوز پایین اشعه ایکس از استخوان های خاصی در بدن تان عکسبرداری می کند. این تست می تواند قدرت استخوان را بسنجد و احتمال شکستگی را در آینده تخمین بزند. همچنین می توان در روند درمان پوکی استخوان از آن بهره برد.

اگر از سکته قلبی و مغزی می ترسید ...

آزمایش کلسترول : بالا بودن کلسترول خون می تواند باعث ایجاد پلاک و بسته شدن عروق شود. این پلاک ها به تدریج طی سال ها بدون هیچ علامتی در رگ ها تجمع پیدا می کنند و در نهایت باعث سکته قلبی یا مغزی می شوند. برای اندازه گیری کلسترول خون باید 12 ساعت ناشتا باشید و بعد آزمایش خون بدهید. در این آزمایش خون بدهید. در این آزمایش باید میزان کلسترول تام ، LDL یا کلسترول بد ، HDL یا کلسترول خوب و تری گلیسریدتان را اندازه گیری کنید. میزان ایده آل کلسترول تام و تری گلیسرید زیر 200 mg/dl است. میزان HDL نیز باید بیشتر از 60 و LDL کمتر از 130 باشد. همه خانم های 20 تا 40 ساله باید حداقل هر پنج سال یک بار از این لحاظ بررسی شوند. از 40 تا 49 سالگی نیز هر دو سال یک بار و از 50 سالگی هر سال باید آزمایش چربی خون بدهید.

- کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی

سرطان روده بزرگ بعد از سرطان سینه یکی از شایع ترین سرطان ها میان زنان به حساب می آید. اغلب سرطان های روده بزرگ از پولیپ ( توده های غیر طبیعی در لایه داخلی روده بزرگ ) ایجاد می شوند. البته همه پولیپ ها سرطان زا نیستند اما نوع سرطان زای آن می تواند به بخش های دیگر بدن هم منتقل شود بنابراین برای پیشگیری از سرطان بهتر است پولیپ به موقع از روده خارج شود.

یکی از راه های معمول برای تشخیص پولیپ استفاده از کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی است. در کولونوسکوپی از دارو های خواب آور یا بی هوشی استفاده می شود سپس لوله ای انعطاف پذیر و مجهز به دوربین از طریق مقعد به داخل روده بزرگ فرستاده می شود. در این بررسی اگر پولیپ پیدا شود پزشک می تواند در همان لحظه آن را از بدن خارج کند. سیگموئیدوسکوپی نیز مانند کولونوسکوپی است با این تفاوت که لوله آن کوتاه تر است و فقط قسمت پایینی روده بزرگ را بررسی می کند.

همه خانم ها باید از ۵۰ سالگی یک بار سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی انجام دهند. اگر نتیجه سیگموئیدوسکوپی طبیعی بود باید هر پنج تا ۱۰ سال تکرار شود. اگر هم نتیجه کولونسکوپی طبیعی بود باید هر ۱۰ سال یک بار تکرار شود.

* ماموگرافی می تواند توده را قبل از اینکه متوجه آن شوید ، تشخیص دهد. با این حال دریافت نتیجه طبیعی ، صد در صد احتمال سرطان را رد نمی کند بنابراین باید این آزمایش را در فواصل منظم تکرار کنید.

خانم ها با ورود به سن یائسگی و کاهش ترشح هورمون ها در خطر پوکی استخوان قرار می گیرند.

اگر می خواهید همواره قلب سالمی داشته باشید ...

- فشار خون

هر قدر سن بالاتر می رود خطر ابتلا به فشار خون بالا نیز بیشتر می شود. این در حالی است که فشار خون بالا نیز بیشتر می شود. این در حالی است که فشار خون بالا می تواند بدون هیچ گونه هشدار قبلی باعث سکته قلبی یا مغزی شود. نتیجه اندازه گیری فشار خون معمولأ به صورت فشار ماکسیمم روی فشار مینیمم اعلام می شود. اولین عدد که مقدار آن بالاتر است ، فشار ماکسیمم یا فشار داخل رگ ها در زمان ضربان قلب و پرکردن رگ ها از خون است. دومین شماره نیز فشار مینیمم یا فشار داخل رگ ها ما بین هر دو ضربان است. برای مثال در فشار 12 روی 8 ، عدد 12 همان فشار ماکسیمم و عدد 8 فشار مینیمم است. فشار خون ایده آل برای خانم ها کمتر از 12 روی 8 است. هر خانمی باید از سن 18 تا 40 سالگی حداقل هر دو سال یک بار فشار خونش را اندازه گیری کند. اگر فشار خون تان بین 12 روی 8 تا 13 روی 9 باشد در مرحله پیش از ابتلا به فشار خون قرار دارید و باید سالی یک بار آن را اندازه بگیرید. از 40 سالگی به بعد هم باید سالی یک بار فشار خون اندازه گیری شود. اگر فشار خون تان در دو مرتبه اندازه گیری بالای 14 روی 9 باشد باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید.

برای اندازه گیری فشار خون دستگاه های مختلفی وجود دارد. بعضی از آنها به بازو و بعضی دیگر به مچ بسته می شوند. دستگاه هایی که به بازو بسته می شوند نتایج دقیق تری دارند. توجه داشته باشید اگر سایز دستگاه مطابق با سایز بازو نباشد ، ممکن است فشار خون به صورت کاذب بالاتر یا پایین تر نشان داده شود ، یعنی اگر فرد چاقی از دستگاهی استفاده کند که کوچک تر از سایز بازویش باشد فشارش به طور کاذب بالاتر نشان داده می شود و اگر فرد لاغر باشد و دستگاه برایش بزرگ باشد فشار خونش به طور کاذب پایین تر نشان داده می شود.

اگر می خواهید از دیابت پیشگیری کنید ...

- تست قند

یک سوم افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ از بیماری خود بی خبر هستند این در حالی است که دیابت می تواند باعث بیماری های قلبی ، کلیوی ، سکته ، آسیب های چشمی و ... شود. خبر خوب اینکه می توان دیابت را با رژیم غذایی ، ورزش ، کاهش وزن و مصرف دارو تحت کنترل در آورد به خصوص اگر به موقع تشخیص داده شود. برای اندازه گیری قند خون باید هشت ساعت ناشتا باشید و بعد در آزمایشگاه یا در منزل با دستگاه قند خون آزمایش دهید. قند خون آزمایش دهید. قند خون طبیعی باید زیر ۱۰۰ باشد. قند بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ نشانه مرحله پیش دیابت است. قند ۱۲۶ یا بالاتر نیز نشانه دیابت است. تست آزمایشگاهی C۱A هم میانگین قند خون را در دو تا سه ماه اخیر نشان می دهد و میزان طبیعی آن باید بین ۷/۳ تا ۳/۵ باشد. همه خانم ها باید از ۴۰ سالگی یک بار تست قند بدهند و اگر نتیجه آن طبیعی بود تا ۴۹ سالگی هر دو سال یک بار آن را تکرار کنند. بعد از ۵۰ سالگی نیز باید سالی یک بار آن را انجام دهید. اگر هم فشار خون تان بالای ۵/۱۳ روی ۸ است یا در خطر دیابت هستید باید از ۱۸ سالگی تست قند را شروع کنید.