بهترین سن مادر شدن، محدودیت قدرت باروری

گرچه بهترین سن برای بارداری معمولاً بیست و پنج و بیست و شش سالگی است. اما بسیاری از افراد معتقدند سی سالگی بهترین زمان برای بچه‌دار شدن است چرا که در این سن احتمال اینکه از لحاظ شغلی و روابط زناشویی در ثبات قرار گرفته باشید بیشتر است. همین موضع باعث می‌شود بتوانید پایه‌های خانواده‌تان را بهتر از هر زمان دیگری بنا کنید.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، قدرت باروری در دهه سی سالگی نسبت به باروری در دهه بیست سالگی تفاوت‌های عمده‌ای دارد. هر چقدر بیشتر از مرز سی سالگی دور شوید قدرت باروری‌تان نیز کم رنگ‌تر می‌شود. با این حال اگر تا به امروز یک زندگی سالم را دنبال کرده‌اید و حسابی مراقب وزن و تناسب اندامتان بوده‌اید احتمال اینکه در سنین بالا بارداری سالم‌تری داشته باشید بیشتر است. تخمک‌گذاری در دختر خانم‌ها از سن بلوغ شروع می‌شود و از همان زمان امکان بارداری فراهم می‌شود.

در چند سال اول بعد از بلوغ معمولاً تخمک‌گذاری‌ها نامرتب هستند و گاهی اوقات یک تا دو سال طول می‌کشد تا ریتم نرمال خود را پیدا کنند. بارداری در سنین زیر هجده سال می‌تواند همراه با خطراتی از جمله کاهش رشد داخل رحمی جنین، افزایش احتمال فشار خون بارداری و پرکلامسی باشد.

علاوه بر این مادری که در سن کم باردار می‌شود مسلماً تجربیات کافی برای به آخر رساندن یک بارداری را ندارد. معمولاً در کشورهای پیشرفته این نوع بارداری‌ها بدون برنامه‌ریزی قبلی رخ می‌دهد و احتمال سقط در آن‌ها زیاد است چرا که ممکن است تخمک و یا اسپرم کیفیت مناسب برای باروری نداشته باشند. بهترین سن برای بارداری معمولاً بیست و پنج و بیست و شش سالگی است. در این سن اکثریت عوارض بارداری کاهش پیدا می‌کنند و معمولاً بارداری به صورت نرمال ادامه پیدا می‌کند.

احتمال دیابت، فشار خون و کاهش رشد جنین بسیار کم است و حاملگی‌ها در این سن معمولاً بدون خطر هستند. در ضمن احتمال ناهنجاری‌های جنینی که بیشتر به علت سه تایی شدن کروموزوم‌های سیزده، هجده و بیست و یک اتفاق می‌افتد، بسیار کم است. تمام تخمک‌های یک خانم در زمان تولد تولید و ذخیره می‌شوند و تا پنجاه سالگی هر ماه یکی از آن‌ها آزاد شده و باعث تخمک‌گذاری و پریود ماهانه می‌شود. حال هر چقدر سن باروری پایین‌تر باشد (البته نه زیر هجده سال) به خصوص در بیست و پنج تا بیست و شش سالگی کیفیت تخمک‌هایی که بارور می‌شوند بسیار بهتر است و معمولاً بارداری‌ها راحت‌تر و بدون مشکل می‌گذرند. علاوه بر این در این سن معمولاً سلامتی خانم‌ها بیشتر است و به اندازه کافی از شعور اجتماعی و دانش برخوردار هستند.

در جوامع پیشرفته به علت طولانی شدن دوران تحصیل و پیدا کردن کار بسیاری از بارداری‌ها در سنین بالای سی سال اتفاق می‌افتند. خانم‌ها در سن سی سالگی یک افت باروری و در سی و پنج سالگی یک افت شدید باروری دارند و بعد از چهل و دو سالگی احتمال بارداری آن‌ها بسیار کم می‌شود و تقریباً بارداری‌ها به صورت اتفاقی رخ می‌دهند.

می‌توان گفت بیست و پنج تا سی و پنج سالگی سن مناسب بارداری است. یعنی تا سی و پنج سالگی نیز حاملگی‌ها قابل قبول هستند اما از سی و پنج سالگی به بعد عوارض بارداری بیشتر بروز می‌کنند و اختلالات و ناهنجاری‌های کروموزومی بسیار شایع می‌شوند. اگر در سن بیست و پنج سالگی از هر دو هزار و پانصد جنین یک نفر دچار مشکل کروموزومی می‌شود،

در سن سی و پنج سالگی این نسبت یک به دویست و پنجاه می‌شود یعنی احتمال ناهنجاری‌های کروموزومی ده برابر بیشتر می‌شود. همچنین این احتمال در سن چهل و دو سالگی حدوداً یک روی پهل و دو می‌شود! بنابراین با بالا رفتن سن، تخمک‌ها کیفیت خود را از دست می‌دهند و احتمال ناهنجاری‌های جنینی، دیابت و در پی آن مرگ داخل رحمی جنین، عوارض و ناهنجاری‌های قلبی و مغزی، سقط و کاهش رشد داخل رحمی جنین افزایش پیدا می‌کند. به خصوص اگر اولین حاملگی بعد از سی و پنج سالگی اتفاق بیفتد احتمال پرکلامسی یا فشار خون بارداری و تصلب شرایین بسیار بیشتر می‌شود. این وضعیت می‌تواند برای مادر هم بسیار خطرناک باشد و ممکن است همراه با آن تشنج نیز اتفاق بیفتد. گاهی اوقات کیفیت تخمک‌ها به قدری خراب می‌شود که فرد دیگر نمی‌تواند باردار شود. به طور کلی حاملگی‌های بالای سی و پنج سال، حاملگی‌های پُر خطر نامیده می‌شوند.

استفاده از روش‌های کمک باروری باعث می‌شود احتمال دوقلوزایی زیاد شود اما باید بدانید این موضوع ربطی به سن ندارد. یعنی با بالا رفتن سن احتمال دوقلوزایی بیشتر نمی‌شود بلکه بر اثر داروهای کمک باروری این شانس بیشتر می‌شود.

احتمال دوقلوی دو تخمی یک روی دویست و پنجاه است. این احتمال در همه ثابت است مگر در کسانی که سابقه خانوادگی داشته باشند. علاوه بر این معمولاً خانم‌هایی که در سنین بالاتر حامله می‌شوند تحت عمل سزارین قرار می‌گیرند.

در واقع سیستم آمریکایی برای زایمان‌های بالای سی و پنج سال سزارین را توصیه می‌کند چرا که در این سن احتمال ایجاد مشکلات حین زایمان برای نوزاد بیشتر می‌شود اما سیستم اروپایی معمولاً سزارین را در سنین بالاتری پیشنهاد می‌کند. به طور کلی اگر فردی اولین بارداریش بالای سی و پنج سال باشد بهتر است سزارین شود

باردار شدن در سنین بالا این احتمال را دارد که دیابت یا فشار خون حاصل از بارداری، پس از زایمان برای مادر باقی بماند و یا اینکه ممکن است اختلالات مربوط به وریدها باعث لخته شدن خون و ترومبوزهای وریدی شود. البته این احتمال در افراد چاق و کم تحرک بیشتر است.

حتی احتمال آمبولی ریه نیز وجود دارد. با این حال اگر مادر از سلامت جسمانی خوبی برخوردار باشد،

رژیم غذایی مناسبی داشته باشد، به طور مرتب ورزش کند و اضافه وزن نداشته باشد می‌تواند در سنین بالاتر نیز بارداری سالم و بی‌خطری داشته باشد. برای مثال یک خانمچهل ساله که از سلامت کامل برخوردار است و مرتب ورزش می‌کند نسبت به یک خانم بیست و هفت ساله که چاقی مفرط دارد و وزنش بالای صد کیلوگرم است، حاملگی بسیار بهتری را خواهد گذراند.

علاوه بر این متأسفانه در فرهنگ ما این تفکر وجود دارد که یک خانم حامله باید بیست تا سی کیلوگرم وزن اضافه کند. در حالی که این موضوع می‌تواند سلامت بارداری را به خطر بیندازد و باعث دیابت و فشار خون شود. بنابراین نحوه زندگی حتی می‌تواند سن را تحت تأثیر قرار دهد.