درمان بی نظمی قاعدگی، آزمایش‌های لازم

قاعدگی نامنظم چیست؟

سیکل‌های بیست و سه تا سی و پنج روزه بسیار متداول است. ممکن است خانمی فقط یک تا چهار بار در سال یا دو یا سه بار در ماه پریود شود و بین عادت‌ها لکه بینی داشته باشد یا قاعدگی‌ها همراه با خونریزی شدید باشد. حالت دگیر این است که هر ۲ تا ۳ ماه یک بار خونریزی شدید رخ دهد. به طور خلاصه و ساده می‌توان گفت که قاعدگی نامنظم هر نوع پریودی است که منظم نباشد.

دلایل قاعدگی نامنظم

شایع‌ترین نوع قاعدگی و پریود نامنظم عدم تخمک گذاری یا سیکلی است که تخمدان تخمک آزاد نمی‌کند.

عدم تعادل هورمونی تا چند سال بعد از بلوغ و قبل از یائسگی غیرطبیعی نیست و ممکن است منجر به طولانی‌تر یا کوتاه‌تر شدن سیکل قاعدگی بشود.

سبک زندگی

عامل‌های سبک زندگی زیر تعادل هورمونی را به هم می‌زند و باعث نامنظم شدن خونریزی می‌شود:

-کاهش یا افزایش وزن قابل توجه

-افراط در ورزش کردن

-استرس

روش‌های ضدبارداری

دستگاه داخل رحمی (IUS) یا قرص ضدبارداری یکی از علل لکه بینی بین عادت‌های ماهانه است. دستگاه داخل رحمی آی یو دی باعث نامنظم شدن پریود نمی‌شود، اما خونریزی شدید و قاعدگی دردناک را به دنبال دارد.

خونریزی خفیف یا ترشح خون‌آلود هنگام نخستین بار مصرف قرص ضدبارداری طبیعی است. در این حالت خونریزی ملایم‌تر و کوتاه‌تر از پریودهای معمولی است و معمولاً چند ماه پس از مصرف دارو متوقف می‌شود.

سندرم تخمدان پلی کیستیک

چنانچه کیست‌های بسیار کوچک (کیسه‌های کوچک مملو از مایع) در تخمدان‌ها ایجاد شود، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) رخ می‌دهد. نامنظم بودن پریود، عادت ماهانه خفیف یا قطع شدن پریود از علائم متداول این سندرم است. تعادل تولید هورمون‌ها مختل می‌شود و میزان هورمون تستوسترون بالاتر از حد طبیعی مشاهده می‌شود. تستوسترون هورمون مردانه‌ای است که در مقدار اندک در بدن بانوان وجود دارد.

بیماری‌های زنان و زایمان

بارداری ناخواسته، سقط جنین در ابتدای دوران بارداری یا مشکلات رحم یا تخمدان نیز از علل پریود نامنظم به شمار می‌رود.

ناراحتی تیروئید

قاعدگی نامنظم ممکن است یکی از پی‌آمدهای بیماری تیروئید باشد، البته این مورد نادر است. پزشک دستور آزمایش خون می‌دهد تا میزان هورمون‌های تیروئید را در خون بررسی کند.

رد احتمال بارداری

چنانچه عادت ماهانه نامنظم باشد، به ویژه اگر بیمار دچار دردی باشد که ممکن است از حاملگی نابجا یا خارج رحم یا سقط جنین نشأت گرفته باشد، متخصص زنان و زایمان دستور آزمایش بارداری و سونوگرافی می‌دهد تا از باردار نبودن بیمار مطمئن شود.

ارتباط بین قاعدگی نامنظم و یائسگی

پرسش بسیاری از بانوان این است که آیا با نامنظم شدن عادت ماهانه وارد دوران یائسگی شده‌اند؟ در پاسخ باید گفت که خیر. قاعدگی نامنظم معمولاً نشان دهنده اختلال‌های هورمونی است و لزوماً ارتباطی به یائسگی ندارد. بانوان تا زمانی که به مدت بیش از یک سال پریود نشوند، وارد دوران یائسگی نشده‌اند.

عدم قاعدگی یا لک بینی نشانه چیست؟

احتمالاً همگی ما با مواردی مواجه شده‌ایم که یکی از اطرافیان پس از کم کردن وزن قابل توجه یا شروع یک برنامه ورزشی سنگین دیگر پریود نشده است. بانوان دچار بی‌اشتهایی یا خانم‌هایی که دو تا سه ساعت در روز ورزش می‌کنند نیز به دلیل کاهش چربی بدن با تاخیر در قاعدگی یا متوقف شدن عادت ماهانه روبرو می‌شوند. سطح استروژن این گروه از بانوان پایین است و تخمک‌گذاری انجام نمی‌شود؛ این نوع فقدان قاعدگی را آمنوره هیپوتالاموسی نوع استرسی می‌گویند و زمانی رخ می‌دهد که تغذیه نامناسب و استرس بر هورمون‌ها و پروتئین‌های مغز اثر بگذارد. مغز نمی‌تواند هورمون‌های مناسب را برای رشد فولیکول‌ها و تولید استروژن لازم تحریک کند. بانوان دچار این اختلال معمولاً بیش از دیگران در معرض پوکی استخوان هستند و باید برای معالجه به پزشک مراجعه کنند.

چه آزمایشات و معایناتی برای تشخیص و درمان قاعدگی نامنظم لازم است؟

چنانچه با هر یک از علائم اشاره شده مواجه شدید، بهتر است به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. در این حالت معمولاً اقدامات زیر انجام می‌شود:

معاینه کامل شامل بررسی عملکرد تیروئید و فشار خون، آزمایش شمارش کامل سلول‌های خون (CBC ) نیز برای تشخیص کم خونی مهم است.

معاینه لگن برای تشخیص افتراقی ناهنجاری‌های رحمی، پولیپ دهانه رحم یا فیبروم رحمی یا عفونت رحم بسیار مهم است. اگر چه این عوارض از علل متداول قاعدگی نامنظم محسوب نمی‌شود، اما بهتر است ابتلا به آن‌ها بررسی شود. سونوگرافی نیز غالباً برای ارزیابی وضعیت رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ انجام می‌شود.

چنانچه درصدد باردار شدن هستید، برای انجام آزمایش‌های بیشتر با با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.

درمان قاعدگی نامنظم

اکثر بیماران با انجام درمان‌های زیر بهبود قابل توجهی را تجربه می‌کنند:

درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک

علائم بانوان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک با کاهش وزن بهبود می‌یابد و به تبع آن قاعدگی نیز منظم می‌شود. بدن پس از لاغر شدن مجبور نیست انسولین فراوان تولید کند، به این ترتیب سطح تستوسترون کاهش می‌یابد و احتمال تخمک‌گذاری (آزاد شدن ماهانه تخمک) بالا می‌رود. هورمون درمانی و تجویز داروهای دیابت از دیگر درمان‌های سندرم تخمدان پلی کیستیک محسوب می‌شود.

درمان اختلال‌های تیروئید

هدف درمان‌های تیروئید بازگرداندن سطح هورمون‌های تیروئید خون به میزان طبیعی است. ممکن است لازم باشد داروهای خاصی مصرف شود تا غده تیروئید تعداد بسیار زیاد یا بسیار کمی هورمون ترشح نکند.

روش‌های ضدبارداری

اگر قاعدگی نامنظم پی‌آمد عدم تخمک گذاری یا سندرم پیش از یائسگی باشد، متخصص زنان و زایمان قرص ضدبارداری برای منظم کردن عادت ماهانه تجویز می‌کند. این درمان دارویی غالباً موفقیت‌آمیز است. با این حال به خاطر داشته باشید که قرص ضدبارداری هورمونی قوی است و مصرف آن غالباً اثرهای جانبی به دنبال دارد. متخصص در صورت تجویز قرص ضدبارداری همواره از بیماران می‌خواهد تا با رعایت نکات زیر به حفظ سلامت بدن خود کمک کنند:

رعایت یک رژیم غذایی سالم، به ویژه کاهش مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده

جبران کردن کمبود مواد مغذی با مصرف مولتی ویتامین‌هایی مانند کلسیم، منیزیم و مکمل روغن ماهی مرغوب مانند فرومولاسیون‌های دارویی با کیفیت بالا

ورزش کردن با شدت متوسط: ممکن است لازم باشد میزان فعالیت خود را کاهش یا افزایش دهید.

آرام کردن و فرونشاندن استرس و اضطراب از طریق ورزش یا دیگر تکنیک‌های آرام‌سازی