بی اختیاری ادرار در مردان، قابل درمان است؟

بی اختیاری ادرار به معنی عدم توانایی کنترل مثانه است که منجر به نشت تصادفی ادرار از بدن می‌شود. بی اختیاری ادرار می‌تواند تا حدودی ناراحت کننده و یا کاملاً ناتوان کننده باشد. برای برخی از مردان، احتمال شرمندگی و خجالت، آنها را از لذت بردن از فعالیت‌های بسیاری از جمله ورزش دور نگه می‌دارد و باعث ناراحتی عاطفی می‌گردد. هنگامی که افراد غیر فعال باشند، احتمال ابتلا به مشکلات سلامتی مانند چاقی و دیابت افزایش می‌یابد. بنابراین درمان فوری این مشکل اهمیت زیادی دارد.

مهم‌ترین مرحله برای رهایی از بی اختیاری ادرار مراجعه به پزشکی مجرب می‌باشد. در صورتی که بی اختیاری ادرار باعث شده که در خانه بمانید و نتوانید تفریحات مورد علاقه‌ی خود را انجام دهید، باید بدانید که این مشکل کاملاً قابل درمان است. با درمان مناسب و صحیح، فرد می‌تواند از انجام فعالیت‌های معمول لذت ببرد.

دلایل بی اختیاری ادرار در مردان

بی اختیاری ادرار در مردان هنگامی ایجاد می‌شود که مغز بطور مناسب به مثانه سیگنال نمی‌فرستد، عضله اسفنکتر به اندازه کافی فشار وارد نمی‌کند و یا هر دو عامل وجود دارد. عضله مثانه ممکن است به دلیل مشکلی در خود عضله یا اعصاب کنترل کننده‌ی آن بیشتر یا کمتر از حد معمول منقبض شود. آسیب به عضلات اسفنکتر یا اعصاب کنترل کننده‌ی این عضلات می‌تواند منجر به عملکرد ضعیف اسفنکتر شود. این مشکلات می‌توانند از نوع ساده تا پیچیده متغیر باشند.

یک مرد ممکن است دارای علائمی باشد که احتمال ابتلا به بی اختیاری ادرار را افزایش می‌دهند، از جمله:

نقائص مادرزادی: مشکلاتی در رشد دستگاه ادراری

سابقه‌ی سرطان پروستات: جراحی یا پرتو درمانی برای سرطان پروستات می‌تواند منجر به بی اختیاری موقت یا دائمی در مردان شود.

بی اختیاری یک بیماری نیست، بلکه می‌تواند از علائم برخی بیماری‌ها یا ناشی از رویدادهای خاصی در طول زندگی مرد باشد. بیماری‌ها یا مشکلاتی که ممکن است احتمال ابتلا به بی اختیاری ادرار را افزایش دهند عبارتند از:

بزرگی خوش خیم پروستات

سرفه مزمن

مشکلات عصبی

عدم فعالیت بدنی

چاقی

بالا رفتن سن

انواع بی اختیاری ادرار در مردان

انواع بی اختیاری ادرار در مردان عبارتند از:

بی اختیاری اضطراری

بی اختیاری استرسی

بی اختیاری عملکردی

بی اختیاری سرریزی

بی اختیاری زودگذر

تشخیص

مردان باید با مراجعه به یک متخصص اورولوژی (پزشکی که در مشکلات ادراری تخصص دارد) به وی بگویند که دارای بی اختیاری ادرار هستند، حتی در صورتی که احساس شرمندگی می‌کنند. برای تشخیص بی اختیاری ادرار پزشک موارد زیر را انجام می‌دهد تا دلیل این مشکل را مشخص کند.

سابقه پزشکی فرد را بررسی می‌کند.

یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.

آزمایش‌های تشخیصی تجویز می‌کند از جمله:

معاینه مقعد با انگشت

آزمایش ادرار

کشت ادرار

آزمایش خون

تست اورودینامیک

درمان

درمان بستگی به نوع بی اختیاری ادرار دارد.

بی اختیاری اضطراری

پزشک به عنوان اولین گزینه درمانی ممکن است تکنیک‌هایی را برای درمان مشکل بیمار توصیه کند و در صورتی که این درمان‌ها موفقیت آمیز نباشند، احتمالاً بی اختیاری اضطراری را از طریق دارو، تحریک و جراحی تحت درمان قرار دهد.

تغییرات رفتاری و شیوه زندگی

مردان مبتلا به بی اختیاری اضطراری ممکن است بتوانند با ایجاد تغییرات رفتاری و شیوه زندگی این مشکل را کاهش دهند:

تغذیه و رژیم غذایی

شرکت در فعالیت فیزیکی

کاهش وزن

پیشگیری از یبوست: ورزش منظم برای سلامت و پیشگیری و درمان بی اختیاری ادرار مهم است.

ترک سیگار

آموزش مثانه

آموزش مثانه به معنی تغییرات عادات جهت کاهش بروز بی اختیاری ادرار است. ممکن است پزشک به یک مرد توصیه کند که در فواصل منظم و بسته به وضعیت مثانه خود به دستشویی مراجعه کند. فرد می‌تواند به تدریج فاصله بین مراجعات به دستشویی را طولانی‌تر کند تا مثانه کشیده شود و بتواند ادرار بیشتری را حفظ کند.

تمرینات عضلات کف لگن

تمرینات عضله کف لگن یا کگل شامل تقویت عضلات کف لگن می‌باشند. عضلات قوی کف لگن ادرار را بصورت موثرتری در مقایسه با عضلات ضعیف نگه می‌دارند. مردان نیازی به تجهیزات مخصوصی برای تمرینات کگل ندارند. این ورزش‌ها شامل سفت و شل کردن عضلاتی است که جریان ادرار را کنترل می‌کنند. تمرینات کف لگن نباید در حین دفع ادرار انجام شوند. پزشک می‌تواند به بیمار نحوه انجام صحیح این تکنیک را آموزش دهد.

سرکوب و کنترل اضطرار

با استفاده از برخی تکنیک‌ها، مرد می‌تواند اضطرار برای دفع ادرار را کنترل کند. سرکوب و کنترل اضطرار روشی برای مردان جهت یادگیری کنترل مثانه است بطوری که ترسی از پیدا کردن دستشویی نداشته باشند. برخی از مردان از تکنیک‌های پرت کردن حواس برای منحرف کردن ذهن خود از ادرار کردن استفاده می‌کنند. برخی دیگر نفس‌های بلند و آرام‌بخش می‌کشند و بی حرکت ماندن نیز می‌تواند کمک کند. انجام تمرینات کف لگن نیز در سرکوب و کنترل کردن اضطرار برای دفع ادرار موثر می‌باشد.

دارو

ممکن است پزشک داروهایی را برای درمان بی اختیاری ادرار در مردان تجویز کند که مثانه را شل می‌کنند، اسپاسم‌های مثانه را کاهش می‌دهند یا بزرگی پروستات را برطرف می‌کنند.

تحریک الکتریکی عصب

در صورتی که تغییرات رفتاری و شیوه زندگی و داروها باعث بهبود علائم نشوند، متخصص اورولوژی ممکن است تحریک الکتریکی عصب را به عنوان گزینه‌ای برای پیشگیری از بی اختیاری ادرار، تکرر ادرار و سایر علائم توصیه کند. تحریک الکتریکی عصب شامل تغییر رفلکس‌های مثانه با استفاده از پالس‌های برقی است. دو نوع متداول تحریک الکتریکی عصب شامل تحریک عصب تیبیال از راه پوست و تحریک عصب خاجی می‌باشند.

عوامل حجم دهنده

متخصص اورولوژی عوامل حجم دهنده‌ای مانند گوی‌های کلاژنی و کربنی را در نزدیکی اسفنکتر ادراری برای درمان بی اختیاری ادرار تزریق می‌کند. عامل حجم دهنده باعث می‌شوند که بافت‌ها ضخیم‌تر شده و به بسته شدن بازشدگی مثانه کمک کنند. قبل از این روش، ممکن است پزشک یک آزمایش پوست انجام دهد تا مطمئن شود که بیمار واکنش آلرژیک به عامل حجم دهنده ندارد. متخصص اورولوژی این عمل را در مطب خود انجام می‌دهد. بیمار تحت بی حسی موضعی قرار می‌گیرد. متخصص اورولوژی از یک سیستوسکوپ (یک وسیله‌ی لوله مانند برای مشاهده داخل مجرای ادرار و مثانه) برای هدایت سوزن و تزریق عامل حجم دهنده استفاده می‌کند. در طول زمان، ممکن است بدن به تدریج برخی از عوامل حجم دهنده را حذف کند و بنابراین نیاز به تزریق مجدد خواهد بود.

جراحی

به عنوان آخرین گزینه، جراحی برای درمان بی اختیاری ادرار در مردان شامل استفاده از اسفنکتر ادراری مصنوعی و اسلینگ مجرای ادرار است. پزشک جراحی را در بیمارستان تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می‌دهد. بیشتر مردان می‌توانند همان روز بیمارستان را ترک کنند، هرچند برخی ممکن است نیاز به یک شب بستری داشته باشند.

اسفنکتر ادراری مصنوعی: وسیله‌ای قابل کاشت است که مجرای ادرار را تا زمانی که مرد آماده‌ی دفع ادرار باشد، بسته نگه می‌دارد. این وسیله دارای سه بخش است، بخشی به نام کاف (‌cuff) که در اطراف مجرای ادرار قرار می‌گیرد، یک مخزن بالنی کوچک که داخل شکم قرار داده می‌شود و پمپی که در کیسه بیضه قرار می‌گیرد. قسمت کاف حاوی مایعی است که باعث می‌شود دور مجرای ادرار محکم شده و مانع نشت ادرار گردد. هنگامی که زمان دفع ادرار برسد، فرد پمپ را با انگشتان خود فشار می‌دهد تا کاف خالی شود. مایع مخزن بالن را حرکت می‌دهد و به جریان ادرار اجازه می‌دهد که از مجرای ادرار عبور کند. هنگامی که مثانه خالی شد، بخش کاف بطور خودکار طی ۲ تا ۵ دقیقه پر می‌شود تا مجرای ادرار محکم بسته شود.

اسلینگ مجراری ادرار: پزشک عمل اسلینگ که روش فشرده سازی مجرای ادرار نامیده می‌شود را انجام می‌دهد تا باعث تقویت مجرا شود که گاهی اوقات می‌تواند موجب کنترل بهتر ادرار گردد. پزشک از طریق برشی در بافت بین کیسه بیضه و مقعد که پرینه نامیده می‌شود، از بخشی از بافت انسانی یا یک توری برای فشرده کردن مجرای ادرار بر روی استخوان شرمگاهی استفاده می‌کند. جراح انتهای بافت یا توری را دور استخوان‌های لگن محکم می‌کند. لیفت و فشرده سازی مجرای ادرار گاهی اوقات باعث کنترل بهتر ادرار می‌شود.

بی اختیاری استرسی

مردانی که دچار بی اختیاری استرسی هستند می‌توانند از همان تکنیک‌های مورد استفاده در بی اختیاری اضطراری استفاده کنند.

بی اختیاری عملکردی

مردان مبتلا به بی اختیاری عملکردی در صورتی که نگران رسیدن به موقع به دستشویی هستند می‌توانند از لباس‌های زیر محافظتی استفاده کنند. این لباس‌ها شامل پوشک یا پدهای بزرگسالان هستند. مردانی که دارای بی اختیاری عملکردی هستند باید در مورد دلیل آن و چگونگی پیشگیری یا درمان این مشکل با یک متخصص اورولوژی مشورت کنند.

بی اختیاری سرریزی

یک متخصص، بی اختیاری سرریزی ناشی از انسداد در مجاری ادرار را با عمل جراحی درمان می‌کند تا انسداد را برطرف کند. مردان مبتلا به بی اختیاری سرریزی که ناشی از انسداد نیست، ممکن است نیاز به استفاده سوند ادراری جهت تخلیه مثانه داشته باشند. کاتتر یا سوند ادراری یک لوله‌ی باریک و منعطف است که از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود تا ادرار را تخلیه کند. پزشک می‌تواند چگونگی استفاده از آن را به بیمار آموزش دهد. ممکن است فرد بیمار بصورت گاه به گاه، چند بار در روز یا تمام اوقات نیاز به استفاده از سوند داشته باشد. سوندهای ادراری مورد استفاده بطور مداوم ادرار را از مثانه به کیسه‌ای که به ران متصل شده است تخلیه می‌کنند. مردانی که بطور مداوم از سوند ادراری استفاده می‌کنند باید مراقب علائم عفونت باشند.

بی اختیاری زودگذر

پزشکان بی اختیاری زودگذر را با برطرف کردن دلیل زمینه‌ای آن درمان می‌کنند. برای مثال، در صورتی که دارویی باعث افزایش تولید ادرار و در نتیجه بی اختیاری ادرار شده باشد، ممکن است پزشک دوز دارو را کاهش دهد یا داروی متفاوتی را پیشنهاد کند و یا داروهای ضد باکتری به نام آنتی بیوتیک را برای درمان عفونت‌های ادراری تجویز کند.