ورزش در دوران بارداری، نیاز است؟

دکتر فرحناز ترکستانی به مناسبت هفته ملی سلامت بانوان ایران و شعار اولین روز این هفته که به فعالیت فیزیکی مناسب زنان تاکید دارد، اظهارداشت: در طول دوران بارداری، بدن یک زن دستخوش یکسری تغییرات گسترده می شود که اغلب برای سازگاری او با بارداری ضروری هستند. این تغییرات که عمدتا شامل تغییرات فیزیکی و هورمونی است، به تدریج در طی نه ماه رخ می دهند و در این مسیر بدن را برای عملکرد نهایی که خروج جنین است آماده می کنند. بافت اسکلتی، عضلانی، سیستم قلبی عروقی، میزان حجم خون، وزن بدن و حتی وضعیت استقرار بدن تحت تاثیر این تغییرات قرار می گیرند.

وی گفت: هر چند که این تغییرات ضروری هستند، اما گاهی می توانند عوارضی را ایجاد کنند که تحمل آنها سخت و یا ناگوار است، به خصوص در سبک زندگی امروز مردم دنیا به دلیل کم تحرکی، چاقی، تغذیه نامناسب و استرس زیاد، میزان سازگاری بدن مادر با شرایط بارداری کاهش یافته و در نتیجه امروزه ما با افزایش شیوع مشکلاتی نظیر چاقی و اضافه وزن بیش از حد در بارداری، دیابت بارداری، فشارخون بارداری (پره اکلامپسی) و آمبولی مواجه شده ایم که بعضی از این عوارض می‌تواند سلامت مادر را تا حدی تحت تاثیر قرار دهد که منجر به بروز عوارض غیر قابل بازگشت و جبران ناپذیر شود.

ترکستانی خاطرنشان کرد: فعالیت فیزیکی و ورزش یکی از روش های اثبات شده برای تحمل و تطبیق با این تغییرات است. با این حال که نقش ورزش در پیشگیری و کنترل عوارض مهم و نگران کننده ای نظیر دیابت بارداری، اضافه وزن بیش از حد و فشارخون بارداری (پره اکلامپسی) و نیز مشکلات شایعتر و عمومی تر نظیر دردهای نواحی مختلف بدن، اختلالات خواب، گرفتگی ساق پا، یبوست و تنگی نفس مسجل شده است، اما متاسفانه نگرش منفی مردم و حتی ارائه دهندگان خدمت نسبت به تحرک در دوران بارداری، مانع از کاربرد ورزش برای حفظ و ارتقای سلامت دوران بارداری و زایمان شده است. بطوریکه متاسفانه تحقیقات در سایر کشورها نشان داده است که تنها کمتر از ۲۵ درصد زنان باردار به طور منظم ورزش می‌کنند و ۴۰ تا۶۰ درصد زنان در دوران بارداری کاملاً غیر فعال می‌ مانند. این در حالی است که معمولا درصد بسیار کمی از مادران نیازمند کاهش حرکت هستند.

وی ادامه داد: در یک بارداری کم خطر، ورزش های هوازی منظم، به آمادگی جسمانی، عملکرد قلبی تنفسی، بهبود سلامت روانی و کاهش خطر بروز بیماریهای مربوط به کم تحرکی منجر می شود، به همین دلیل زنان باید تشویق شوند تا حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته ورزش کنند (حداقل نیم ساعت ورزش در ۵ روز از هفته) و تمرینات هوازی و قدرتی انجام دهند.

رئیس اداره مادران وزارت بهداشت گفت: از فواید ورزش در دوران بارداری می توان به بهبود سلامت روان بارداری و پیشگیری از افسردگی پس از زایمان، کاهش بدخوابی یا بی خوابی، درد پشت، گرفتگی ساق پا، یبوست و تنگی نفس، پیشگیری از اضافه وزن بیش از حد لزوم و کنترل و یا پیشگیری از دیابت دوران بارداری، پیشگیری از پره اکلامپسی با بهبود گردش خون و تنظیم فشار خون، تقویت عضلات شکم و لگن، افزایش میزان انرژی و آمادگی برای زایمان، سیر مطلوب زایمانی، بهبود سریع تر بلافاصله بعد از زایمان و برگشت سریع به تناسب اندام و وزن قبل بارداری و شیردهی موفق و ایجاد تماس فیزیکی سریع بین مادر و نوزاد اشاره کرد.