علائم فشار خون در بارداری، چیست؟

فشار خون بالا در دوران بارداری و پره اکلامپسی ، از شایعترین مشکلات طبی در بارداری است و یکی از سه علت مهم مرگ مادران را در کنار خونریزی و عفونت تشکیل می دهد. فشار خون بالا بیش از ده تا پانزده در صد بارداری ها را تحت تأثیر خود قرار می دهد. زمانی که شما فشار خون بالا دارید ، قلب تان سخت تر کار می کند تا خون را به همه ی نقاط بدن تان برساند که این می تواند به ماهیچه ی قلب آسیب بزند. خانم های بارداری که به فشار خون بالا مبتلا هستند ، به درمان های فوری نیاز دارند که به نظر می رسد برای جنین آنها خطری در پی ندارد ، از طرفی احتمال آن که مادر به فشار خون بالا مبتلا شود را کاهش می دهد. در این مقاله ، شما با تعریف فشار خون بالا در دوران بارداری ، علائم ، عوارض آن بر سلامت مادر و کودک ، و را ه های درمان و پیشگیری از آن آشنا خواهید شد.

فشار خون بالا در بارداری یا پره اکلامپسی چیست؟

فشار خون بالا در دوران بارداری به طور معمول در بارداری از هر ۱۰ مادر ۱ نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. افزایش فشار خون مادر در طی بارداری که با علائم ورم و پروتئین در ادرار همراه باشد پره اکلامپسی نامیده می شود. این عارضه به نام های توکسمی و مسمومیت حاملگی نیز نامیده می شود. اکلامپسی آخرین و شدیدترین مرحله پره اکلامپسی است و زمانی روی می دهد که علاوه بر علائم پره اکلامپسی تشنج نیز روی می دهد ، ممکن است حتی منجر به کما و مرگ مادر و جنین شود. زنانی که فشار خون حاملگی دارند ، دچار فشار خون بالا هستند اما در ادرار پروتئین ندارند. در بسیاری موارد فشار خون بالا خفیف است و در مراحل انتهایی بارداری رخ می دهد. اگر برای شما تشخیص فشار خون بارداری داده شده است پزشک ممکن است پروتئن ادرار شما را مرتب اندازه گیری نماید که اگر وجود داشته باشد نشانه این است که فشار خون حاملگی به سمت مسمومیت حاملگی پیشرفت کرده است. از هر چهار زن مبتلا به فشار خون بارداری یک زن دچار مسمومیت حاملگی می شود.

علائم فشار خون بالا در دوران بارداری

فشار خون بالا در زنان باردار (پره‌اکلامپسی) می تواند فاقد علامت بوده و در هر زمانی پس از هفته ۲۰ حاملگی ایجاد شود ولی در مراحل نهایی حامگی بیشتر دیده می شود. فشارخون برای دو مرتبه با فاصله ۶ ساعت بایستی بیش از ۹۰/۱۴۰ باشد. پره‌اکلامپسی باعث افزایش فشار خون و پروتئین ادرار می‌گردد. برخی از این علائم عبارت است از:

تورم دست و وصورت

سردرد

اختلالات بینایی

درد وسوزش سردل

سرگیجه

تهوع و استفراغ

خطرات و عوارض فشار خون بالا در دوران بارداری

اختلالات فشار خون بالا مانند فشار خون بالای بارداری و پره اکلامپسی در بارداری می تواند تأثیرات مهمی بر سلامت مادر و کودکش داشته باشد. از دست دادن پروتئین در ادرار به علت پره اکلامپسی نشانه ی آسیب کلیه ها است. پره اکلامپسی شدید می تواند همراه با بروز اختلالات موقت در کبد و کلیه ها و تعداد پایین پلاکتها (ترومبوسیتوپنی ، که می تواند با خونریزی همراه باشد) باشد. در زنان مبتلا به پره اکلامپسی خفیف ، وضعیت سلامت نوزاد عموماً خوب است. اما در زنان مبتلا به پره اکلامپسی شدید ، سلامت نوزاد ممکن است با خطرات زیر مواجه شود:

کاهش جریان خون به جفت نوازد: ممکن است مادر اکسیژن و مواد مغذی کمتری دریافت نماید. این کاهش جریان خون به جفت می تواند به رشد آهسته ، وزن کم هنگام تولد و یا تولد زودرس منجر شود و نهایتاً نارس بودن می تواند باعث مشکلات تنفسی برای نوزاد شود.

جداشدن زودرس جفت: پره اکلامپسی خطر ابتلا به جداشدن زودرس جفت را که در آن جفت از دیوار داخلی رحم قبل از موعد جدا می­ گردد را به شدت افزایش می دهد. جداشدن زودرس می تواند باعث خونریزی شدید و آسیب به جفت شود و زندگی مادر و نوزاد را تهدید نماید.

زایمان زودرس: البته گاهی اوقات یک زایمان زودرس برای جلوگیری از عوارض بالقوه تهدید کننده زندگی مادر نیاز است.

پیشگیری از ابتلا به فشار خون بارداری

اگر قبل از بارداری به فشار خون مبتلا هستید بهتر است قبل از اقدام به بارداری حتماً زیر نظر متخصص فشار خون خود را مهار کنید و با خوردن غذاهای سالم و فعالیت بدنی وزن تان را به محدوده سالم برسانید. سیگار را ترک کنید ، زیرا استعمال سیگار برای مبتلایان به فشار خون خطر جدی دارد و مواد سمی سیگار دیواره رگ ها را تخریب می‌کند. در دوران بارداری باید به ‌طور منظم فشار خون خانم باردار اندازه‌گیری و آزمایش ادرار او بررسی شود. مصرف ویتامین C و E هم در پیشگیری از پره اکلامپسی مؤثر است. علاوه بر این برای مادرانی که احتمال خطر بیشتری وجود دارد ، آسپرین بچه تجویز شده چرا که باعث رقیق شدن خون می‌شود.

مراقبت و درمان فشار خون بارداری

مهم ترین نکته در درمان فشار خون بالا در بارداری تشخیص به موقع آن است. اساساً معاینات دوران بارداری هر ماه تا ۲۸ هفتگی سپس هر دو هفته تا ۳۶ هفتگی و بعد از آن هفتگی تا زمان زایمان است. این پیگیری ها به تشخیص به موقع افزایش فشار خون کمک می کند. یکی از مهمترین اقدامات درمانی استراحت است. استراحت مطلق لازم نیست. مسکن و آرام بخش هم توصیه نمی شود. کالری ، پروتئین کافی ، مایعات و نمک کنترل شده (بدون قطع آن ها) تأثیرات عمده ای دارد. خوشبختانه عمده موارد خفیف هستند یا نزدیک به پایان حاملگی اتفاق می افتند و از آنجایی که بهترین درمان ختم حاملگی می باشد ، لذا زمان وقوع علایم اهمیت می یابد. یکی از راه های درمان پره کلامپسی زایمان می باشد. و گاهی اوقات ممکن است برای این کار پزشکتان مجبور به زایمان زوردس به وسیله سزارین شود. این تصمیم بر اساس میزان سلامت شما و جنین گرفته خواهد شد. در صورتی که مسمومیت دوران بارداری شدید باشد بهترین راه درمان انجام زایمان بعد از هفته ۳۲ بارداری است. اگر پزشکتان بتواند پره اکلامپسی را کنترل کند بهتر است تا هفته ۳۷ بارداری صبر کرد.

شاید شنیده باشید که برخی از مکمل ها و غذاها ، مانند سیر ، ممکن است از فشار خون بالا جلوگیری کنند. اما حقیقت این است که شواهد کافی وجود ندارد که مکمل های زیر مؤثر باشند ؛ در نتیجه استفاده از این ها ، بدون اطلاع پزشک ، به عنوان وسیله ای برای جلوگیری از فشار خون بالا در دوران بارداری توصیه نمی شود:

منیزیم

اسید فولیک

آنتی اکسیدان ها (ویتامین C و E)

ماهی و یا روغن های جلبکی

سیر

کلید داشتن حاملگی سالم در صورت ابتلا به فشار خون بالا استفاده مناسب از داروها زیر نظر پزشک و مانیتورینگ مداوم آن است. هیچ راهی برای پیشگیری مطلق از ایجاد این عوارض در بارداری وجود ندارد ، اما با آگاهی از علائم و نشانه های بیماری ها می توان خیلی زود آنها را تشخیص داده و در نتیجه با درمان به موقع از ایجاد عوارض آن جلوگیری کرد.

آیا بعد از زایمان فشارخون به حد طبیعی می‌رسد؟

فشار خون بالا و پروتئین در ادرار بعد از زایمان در عرض چند روز از بین می روند. فشار خون شدیداً بالا باید درمان شود ، برخی از زنان به ادامه درمان فشار خون بالا پس از اینکه از بیمارستان مرخص شدند ، نیاز دارند. این مورد معمولاً در عرض ۶ هفته می ­تواند فشار خون را به سطح طبیعی برساند. فشار خون بالا اگر بیش از ۱۲ هفته بعد از زایمان ادامه یابد ، دیگر به پره اکلامپسی مربوط نمی شود و به درمان طولانی مدت نیاز دارد.

زنانی که پره اکلامپسی شدید و قبل از پایان دوران ، پره اکلامپسی عود کننده و یا فشار خون بالا در دوران بارداری داشته اند ، ابتلا به بیماری های قلبی عروقی در مراحل بعدی زندگی آنان افزایش خواهد داشت ، از جمله در دوران یائسگی .