استفاده از سوند در مردان، آب از آب تکان نمیخورد!

در جنبه درمانی می‌توان از سوند برای کاهش فشار مثانه در بیماران دچار احتباس ادراری حاد یا مزمن در نتیجه وضعیت‌هایی چون انسداد مجاری ادراری زیر مثانه یا مثانه نوروژنیک استفاده نمود.

از جایگذاری سوند ادراری در مردان برای مقاصد تشخیصی و درمانی استفاده می‌گردد.

-در جنبه درمانی می‌توان از سوند برای کاهش فشار مثانه در بیماران دچار احتباس ادراری حاد یا مزمن در نتیجه وضعیت‌هایی چون انسداد مجاری ادراری زیر مثانه یا مثانه نوروژنیک استفاده نمود.

در مبتلایان به هماچوری آشکار ممکن است سوندگذاری‌ و سپس شست‌وشو برای خارج کردن خون و لخته‌ها از مثانه لازم گردد.

-در جنبه تشخیصی می‌توان از جایگذاری سوند ادراری جهت گرفتن نمونه ادرار غیرآلوده برای آزمون‌های میکروب‌شناختی، اندازه‌گیری برون‌ده ادراری در بیماران به شدت ناخوش یا طی اقدامات جراحی و یا اندازه‌گیری حجم ادرار باقی‌مانده پس از ادرار کردن در صورت عدم دسترسی به روش‌های غیرتهاجمی (مثل سونوگرافی) استفاده کرد.

نباید از سوند گذاری به عنوان درمان روتین بی‌اختیاری ادراری استفاده نمود. در صورت امکان باید از اقدامات کمتر تهاجمی (مثل پد بی‌اختیاری، سوندگذاری متناوب یا سوندهای پوشاننده پنیس) بهره گرفت تا از ایجاد عوارض ناشی از سوند پایدار جلوگیری به عمل آید. به علاوه در برخی بیماران، جراحی برای تصحیح بی‌اختیاری یا استفاده از داروهای ضد موسکارینی می‌تواند مفید باشد

موارد عدم استفاده از سوند گذاری

تنها کنترا اندیکاسیون‌ مطلق جایگذاری سوند ادراری عبارت است از آسیب به پیشابراه (چه تایید شده و چه مشکوک). آسیب به پیشابراه معمولا در بیمارانی وجود دارد که دچار ترومای قابل ملاحظه به لگن یا شکستگی لگن شده‌اند. یافته‌های فیزیکی مرتبط با آسیب به پیشابراه عبارتند از وجود خون در مئاتوس پیشابراه و هماچوری آشکار ، هماتوم پرینه. در صورت شک به آسیب به پیشابراه، استفاده از اورتروگرافی رتروگراد قبل از سوندگذاری اجباری است. کنترا اندیکاسیون های نسبی جایگذاری سوند ادراری عبارتند از تنگی پیشابراه، جراحی اخیر پیشابراه یا مثانه و مقابله یا عدم همکاری بیمار.

آمادگی

وسایل مورد نیاز برای جایگذاری سوند ادراری غالبا در یک مجموعه آماده موجودند. این مجموعه نوعا حاوی دستکش استریل، محلول ضدعفونی‌کننده، پارچه [شان] استریل، سوند فولی، لوبریکان استریل، فورسپس و پنبه توپی، آب مقطر جهت پر کردن بالون و لوله و کیسه جمع‌آوری ادرار است. دیگر تجهیزات مورد نیازی که غالبا در این مجموعه آماده نیستند، عبارتند از لیدوکایین غلیظ، نوارچسب یا وسیله دیگری برای ثابت کردن سوند به بیمار و گاه محلول ضدعفونی کننده.

انواع سوندهای ادراری با اندازه‌های مختلف موجود است. بیشتر از سوند فولی (سوندی با مجرای دو گانه و نوک مستقیم) استفاده می‌گردد. نوک سوند کوده (caude) نیمه سفت و خمیده است و جایگذاری سوند را در بیماران دچار بزرگی پروستات تسهیل می‌نماید. سوندهای سه مجرایی (سه راه) مسیری اضافه برای شست‌وشوی مثانه دارند. بیشتر سوندها دارای یک بالون احتباسی در انتهای دیستال خود هستند که وقتی با آب پر شود، سوند را در محل خود در مثانه نگه می‌دارد.

برای بیشتر مردان، اندازه مناسب سوند 16 یا 18 فرنچ است. ممکن است در بیماران دچار تنگی پیشابراه، سوندهای کوچک‌تر (14-16 فرنچ) و در بیماران مبتلا به بزرگی پروستات، سوندهای بزرگ‌تر (22-24 فرنچ) جهت جلوگیری از گره خوردن (kinking) سوند در هنگام عبور از پیشابراه پروستاتی، لازم باشد. در بیماران دچار هماچوری آشکار نیز باید از سوندهای بزرگ‌تر استفاده نمود تا از انسداد مجرا توسط لخته‌های خون و متعاقبا احتباس ادراری پیشگیری شود.

بسیاری از سوندها از لاتکس ساخته شده‌اند؛ البته انواع سیلیکونی نیز برای مبتلایان به حساسیت یا آلرژی به لاتکس موجودند. سوندهای دارای پوشش آلیاژ نقره در مقابل رشد باکتری مقاوم هستند و در بیماران پرخطر از نظر ابتلا به عفونت می‌توان از آنها استفاده نمود.