درمان لک و پیس در کودکان، چهار تا راه دارید

بیماری لک‌وپیس (ویتیلیگو) که برص نیز نامیده می‌شود از بین رفتن رنگ‌دانه‌های پوست است که سبب ایجاد لکه‌های سفید روی پوست می‌شود. دلیل دقیق این بیماری مشخص نیست اما می‌دانیم که هر دو جنس و تمام نژادها ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. خبر خوب این است که ویتیلیگو اگرچه برای کسانی که با آن زندگی می‌کنند ناراحت‌کننده است اما از نظر پزشکی خطرناک نیست. این بیماری نوع سرطان پوست نیست و قطعاً مسری هم نیست. در حقیقت اکثر کودکان مبتلا به لک‌وپیس مانند دیگر هم‌سالانشان کاملاً سالم هستند. اکثر این کودکان مبتلا به ویتیلیگو در سن چهار یا پنج‌سالگی به این بیماری مبتلا می‌شوند. بااین‌حال، حتی کودکان زیر یک سال می‌توانند لکه‌های ویتیلیگو را داشته باشند. یکی از تفاوت‌های مهم بین ویتیلیگو دوران کودکی و ویتیلیگو بزرگسالان این است که برص در کودکان تا حد زیادی بر نوزادان مؤنث تأثیر می‌گذارد. همچنین ویتیلیگو سگمنتال در کودکان شایع‌تر است. در اغلب موارد، کودکان مبتلا به ویتیلیگو از اعتمادبه‌نفس پایین در کل زندگیشان رنج می‌برند بنابراین مهم است که به دنبال درمان باشید.

اگر کودک شما از لک‌وپیس رنج می‌برد باید به پزشک مراجعه کنید. متخصص اطفال فرزندتان را معاینه می‌کند و نوع ویتیلیگو فرزندتان را شناسایی می‌کند تا بتواند بهترین گزینه درمان را تعیین کند. این درمان شامل کرم‌های موضعی و فتوتراپی برای ریشه‌کن کردن این بیماری است.

لک‌وپیس ( ویتیلیگو) چیست؟

ویتیلیگو یک اختلال پوستی است که بر ملانسیت‌ها که سلول‌های عمیق داخل اپیدرم (لایه‌ی بیرونی پوست) و ملانین تولید می‌کنند، اثر می‌گذارد. ملانین رنگ‌دانه است که به پوست رنگ می‌دهد و از پوست در برابر آفتاب محافظت می‌کند. رنگ پوست هر فرد بر اساس تعداد ملانسیت تعیین نمی‌شود زیرا که همه افراد با مقدار مشابهی متولد می‌شوند بلکه چگونگی فعالیت ملانسیت ها است که رنگ پوست را مشخص می‌کند. افراد با پوست تیره دارای سلول‌هایی هستند که به‌طور طبیعی مقدار زیادی ملانین را تولید می‌کنند، درحالی‌که افراد با پوست روشن ملانین بسیار کمتری در بدنشان تولید می‌شود. گاهی اوقات سلول‌های پوست به‌طور ناگهانی تولید ملانین را متوقف می‌کنند. در ابتدا ممکن است یک نقطه به نام ماکول ایجاد شود که رنگ آن بسیار روشن‌تر از پوست اطراف آن است اما این لکه‌های روشن ممکن است گسترش و رشد کنند تا بخش بزرگی از بدن را پوشش دهند. گاهی اوقات این گسترش به‌سرعت اتفاق می‌افتد و پس‌ از آن چندین سال همان‌طور باقی می‌ماند و زمان‌هایی هم وجود دارد که این اتفاق به‌آرامی و در مدت‌زمان طولانی‌تر می‌افتد.

علل

برخی از کارشناسان معتقدند که لک‌وپیس اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به‌اشتباه به ملانسیت‌های سالم حمله می‌کند. برخی دیگر فکر می‌کنند این یک مشکل ژنتیکی است زیرا که بیش از ۳۰٪ کودکان مبتلا به برص یک عضو خانواده‌شان نیز این مشکل را دارد. حقیقت روشن این است که خطر ابتلا به بیماری ویتیلیگو در کودکان با سابقه خانوادگی یا شخصی بیماری تیروئید، دیابت، و مشکلات خاص مانند آلوپسیا (بیماری‌های خود ایمنی که باعث ریزش مو می‌شوند) افزایش می‌یابد. برص(ویتیلیگو) به‌هیچ‌وجه مسری نیست و بچه‌ها آن را از شخص دیگری نمی‌گیرند.

نواحی تحت تأثیر

اگرچه لک‌وپیس (ویتیلیگو) می‌تواند در هرجایی از بدن ظاهر شود اما احتمال ابتلا در نواحی زیر بیشتر است:

-مناطقی که در معرض آفتاب هستند مانند صورت یا دست‌ها

-قسمت‌هایی که منقبض می‌شوند مانند آرنج، زانو یا کشاله ران

-پوست اطراف سوراخ‌ها بدن مانند چشم، بینی، ناف و ناحیه تناسلی

اگرچه کودکان در تمام سنین به‌طور یکسان تحت تأثیر قرار می‌گیرند اما لکه‌ها در کسانی که پوست تیره‌تر دارند بیشتر به چشم می‌آیند.

علائم

علائم برص(ویتیلیگو) عبارتند از:

-لکه‌های سفید

-تغییر رنگ پوست در هر یک از قسمت‌های مختلف بدن

-موهای خاکستری زودهنگام روی ابروها، مژه‌ها و پوست سر

-تغییر رنگ در شبکیه و پوشش داخلی دهان و بینی

گاهی اوقات کودکان با ویتیلیگو علائم دیگری مانند موهای سفید یا ایجاد رنگ‌دانه بر روی لب دارند زیرا که سلول‌های رنگ‌دانه در این مکان‌ها نیز یافت می‌شوند.

انواع ویتیلیگو

پزشک نوع لک‌وپیس (ویتیلیگو) را با توجه به مقدار و محل لکه‌ها برچسب‌گذاری می‌کند:

-ویتیلیگو کانونی زمانی اتفاق می‌افتد که فقط چند نقطه در یک منطقه واحد وجود دارد.

-ویتیلیگو گسترده لکه‌های زیاد در سراسر بدن است که متقارن هم هستند (در سمت راست و چپ بدن مانند یک تصویر آینه تأثیر می‌گذارند). این شایع‌ترین شکل بیماری پیسی است.

-ویتیلیگو سگمنتال نوعی از برص است که لکه‌ها فقط در یک‌طرف از بدن ظاهر می‌شوند و معمولاً در هیچ جای دیگر مشخص نیستند. این نوع از ویتیلیگو نسبتاً غیر شایع است.

تشخیص

پزشک معمولاً می‌تواند لک‌وپیس را فقط با نگاه کردن به لکه‌های سفید تشخیص دهد. در کودکان با پوست بسیار ظریف ابزاری ویژه به نام لامپ وود می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد. این لامپ از نور ماوراءبنفش در یک اتاق تاریک برای مشخص کردن نواحی پوستی تحت تأثیر بیماری برص که تشخیصش با چشم غیرمسلح دشوار است، استفاده می‌کند. پزشک همچنین سؤال‌های زیادی در مورد سابقه پزشکی فرزند شما خواهد پرسید. سؤالاتی مانند اینکه آیا کسی در خانواده در گذشته مشکلات پوستی یا خود ایمنی داشته است؟ آیا کودک شما به تازگی دچار لکه یا آفتاب‌سوختگی شده است؟ یا اینکه آیا او بیماری دیگری داشته است یا تحت‌فشار عصبی قرارگرفته است یا خیر؟ آزمایش خون ممکن است برای بررسی مشکلات تیروئید و دیابت انجام شود، زیرا این موارد می‌توانند خطر ابتلا به ویتیلیگو را افزایش دهند.

درمان

بهتر است بدانید هیچ درمانی برای لک‌وپیس (ویتیلیگو) وجود ندارد. برخی از لکه‌ها بدون درمان پاک می‌شوند. برای کسانی که این اتفاق نمی‌افتد برخی درمان‌ها می‌توانند به کاهش تفاوت رنگ پوست کمک کنند. شما می‌توانید برخی از این درمان‌ها را در خانه امتحان کنید اگرچه بعضی از درمان‌ها نیاز به درمان لک‌وپیس توسط یک پزشک دارند. فقط به یاد داشته باشید که نتایج ممکن است متفاوت باشد. درمان ویتیلیگو که برای یک نفر مؤثر است ممکن است برای دیگران نباشد و هیچ درمان برص ۱۰۰٪ مؤثر در از بین بردن لکه‌ها وجود ندارد. درصورتی‌که کودک شما دارای برص یا ویتیلیگو است راه‌هایی برای کمک به شما وجود دارد.

کرم ضد آفتاب

یکی از مهم‌ترین مواردی که کودکتان باید انجام دهد این است که هرروز برای پیشگیری از سرطان پوست کرم‌های ضد آفتاب استفاده کند و به این دلیل که لکه‌های ویتیلیگو به دلیل عدم ملانین برنزه نمی‌شوند ممکن است دچار سوختگی و زخم شوند. برنزه کردن بقیه بدن تنها لکه‌های سفید را بیشتر برجسته می‌کند به‌ویژه اگر کودک دارای پوست روشن باشد.

کرم کورتیکواستروئید

کورتیکواستروئیدها نوعی دارو هستند که اگر در اوایل بروز لکه‌های سفید و خیلی زود استفاده شوند ممکن است به "بازسازی" پوست کمک کنند. این دارو التهابی که باعث کاهش و از دست رفتن رنگ‌دانه می‌شود را کاهش می‌دهد تا سلول‌های رنگ‌دانه بتوانند دوباره به پوست بازگردند. برخی از کرم‌های غیر آستروئید نیز اثر مشابهی دارند.

عکس‌برداری با اشعه ماوراءبنفشA

PUVA دارای دو مرحله است. اول یک دارو به نام پسورالن روی تکه‌های سفیدپوست مالیده می‌شود یا به‌صورت خوراکی مصرف می‌شود، سپس پوست در معرض نور ماوراءبنفش، گاهی از خورشید اما معمولاً از یک منبع مصنوعی مانند لامپ UVA قرار می‌گیرد. این باعث می‌شود پوست آسیب‌دیده ابتدا صورتی و سپس به رنگ طبیعی‌تر (اغلب کمی تیره‌تر)تغییر رنگ دهد. احتما ایجاد عوارض جانبی مانند آفتاب‌سوختگی و تاول زدن شدید پوست وجود دارد. سایر عوارض جانبی ممکن است جدی‌تر هم باشند، بنابراین با پزشک خود درباره خطرات مرتبط صحبت کنید.

درمان با اشعه ماوراءبنفش B

PUVB بیشتر از PUVA استفاده می‌شود. این درمان نیز شبیه به PUVA است با این تفاوت که نور ماوراءبنفش به‌جای UVA، UVB است. همچنین مصرف پسورالن لازم نیست که همین مورد برخی از عوارض جانبی را حذف می‌کند.