مصرف مکمل ها در بارداری، چه زمانی و چه مقداری؟

تمام زنان باردار در هر سنی که باشند نیازهای تغذیه ای شان بیشتر از زنان غیرباردار است و تامین این مقدار نیاز اضافه (به جز اهن و اسیدفولیک) می تواند از طریق منابع غذایی تامین شود. از آنجا که کمبود این مواد تاثیر بدی روی مادر و جنین میگذارد و حتی ممکن است روند بارداری را با مشکل مواجه کند و مسایلی مثل زایمان زودرس یا اختلالات جنینی به دنبال داشته باشد باید توجه خاصی به رژیم غذایی شود و در صورت نیاز از مکملهای غذایی استفاده شود ولی نکته مهم این است که همان طور که کمبود این مواد خطرآفرین است مصرف بیش از حد ویتامینها و مواد معدنی هم میتواند مشکلات جدی برای مادر و فرزند داخل رحمش ایجاد کند.در نتیجه مشورت با یک متخصص تغذیه یا فرد متخصص در دوران بارداری ،برای دریافت یک رژیم مناسب اهمیت زیادی دارد و این نکته را در نظر داشته باشید که رژیم غذایی برای هر فرد با دیگری بر اساس آیتمهایی مانند وزن،نوع تغذیه و بیماریها فرق دارد.یکی دیگر از نکات مهم در استفاده از مکملها زمان استفاده از مکملها و دوز آنهاست که باید با مشورت با یک فرد متخصص معین شود.

اسید فولیک در بارداری

مکمل اسید فولیک در پیشگیری از نقایص لوله عصبی موثر است و بهتر است این مکمل از 3ماه یا حدقل 1 ماه قبل از بارداری مصرف شود.با توجه به اینکه بخش عمده ای از اسیدفولیک در اثر پخت سبزیها از بین میرود باید سعی شود از سبزیهای تازه و خام در رژیم غذایی به صورت روزانه استفاده شود.البته باید توجه داشت که مصرف منابع غذایی این ویتامین به تنهایی نیاز زن حامله به اسیدفولیک را تامین نمیکند و نمیتواند جایگزین مکمل اسیدفولیک شود.

نکته: از شروع هفته 16 بارداری پزشک قرص مولتی ویتامین را برای شما تجویز میکند که باید در صورتیکه این کپسولها حاوی 400 میکروگرم اسیدفولیک باشند مصرف قرص اسیدفولیک باید قطع شود و در غیر این صورت مصرف دو مکمل در دوره های زمانی توصیه شده ضروری است.

در تحقیقی در سال 2011 گزارش شد میزان اندک ویتامین ب6 واسیدفولیک سرم مادر باردار با افزایش گریه نوزاد در دوره پس از زایمان همراه بوده و در تحقیق دیگری گزارش شده که مصرف بیش از حد اسید فولیک در سه ماهه سوم بارداری با آسم دوران کودکی همراه بوده است.

مولتی ویتامین در بارداری

معمولا در کشورهای در حال توسعه به دلیل وضعیت نامطلوب اقتصادی و یا فرهنگی ممکن است زنان حامله دریافت کافی مواد مغذی از رژیم غذایی روزانه نداشته باشند و بنابراین مصرف مکمل های غذایی توصیه میشود .در ایران به کلیه زنان باردار توصیه میشود از شروع هفته ۱۶ حاملگی تا ۳ ماه پس از زایمان باید روزانه یک عدد قرص مولتی ویتامین ساده یا مینرال مصرف کنند.

قرص آهن: در بارداری:

در دوران بارداری نیاز به آهن تا دوبرابر قبل از حاملگی افزایش می یابد. این حد بالا از نیاز بدن بارداران به آهن در حدی است که از طریق مصرف مواد غذایی تامین نمی شود،بنابراین مصرف یک عدد قرص آهن یا همان فروس سولفات برای پیشگیری از کم خونی فقر آهن و عوارض ناشی از کمبود آن ضروری است.مصرف قرص آهن از هفته 16 بارداری شروع شده و تا 3 ماه بعد از زایمان هم باید ادامه داشته باشد.البته زمان و میزان مصرف آهن در شرایطی مثل دوقلویی ، عدم استفاده از آهن از 16 هفته و یا مصرف نامنظم ، ابتلا به کم خونی و کاهش هموگلوبین ،زنان مبتلا به تالاسمی ممکن است توسط پزشک افزایش پیدا کند.

نکاتی راجب مکمل آهن

اگر قرص آهن را همراه ویتامین مصرف کنید، سبب افزایش میزان جذب آهن میشود.در نتیجه توصیه میشود تا قرص آهنتان را همراه مرکبات،گوجه فرنگی،طالبی و توت فرنگی که ویتامین دارند استقاده کنید.هم چنین مصرف آهن موجود در گوشت یاعث افزایش جذب آهن میشود.

همان طور که بعضی از مواد باعث افزایش جذب آهن میشود،بعضی از مواد غذایی هم باعث کاهش جذب میشوند و نباید با قرص آهنتان همزمان مصرف کنید.سبوس گندم ،قهوه،شیر،اگزالات موجود در اسفناج و زرده تخم مرغ جزو این مواد هستند.

جذب آهن با معده خالی افزایش می یابد.

ممکن است با مصرف آهن دچار عوارض گوارشی مثل تهوع ، یبوست، درد معده واسهال شوید.در این صورت برای کاهش عوارض میتوانید قرص را قبل از خواب یا با معده پر مصرف کنید.همان طور که گفته شد بروز یبوست با مصرف قرص آهن شایع است و یهترین راه کار برای کاهش یا از بین بردن یبوست ،افزایش فیبر مصرفی و مصرف مایعات فراوان است.

مصرف قرص آهن ممکن است باعث تغییر رنگ مدفوع به رنگ سیاه یا سبز تیره شود.

مکمل کلسیم در بارداری:

مصرف روتین مکمل کلسیم به همه توصیه نمیشود.اما در زنانی که از گروه لبنیات و سایر منابع کلسیم به اندازه کافی مصرف نمیکنند میتواند مقید باشد.مصرف این مکمل هم مانند بقیه باید تحت نظر پزشک یا ماما باشد.