درمان پرخاشگری کودکان، بازی‌ جواب می دهد؟

معمولا کودکانی که به سن ۱۲ ماهگی میرسند وقتیکه با هم هستند رفتارهای پرخاشگرانه را با همسالان خود انجام میدهند این پرخاشگری ها اغلب بخاطر اسباب بازی و متعلقات دیگر میباشد و بیشتر در برخورد با همسالان بروز داده میشود می شود.گاهی کودک به والدین خود و کودکان بزرگتر نیز حمله ور می شود ،اما اینگونه پرخاشگری در مقایسه با پرخاشگری با همسالان، نسبتاً کمتر میباشد . کودکان همچنانکه به سال های پیش از مدرسه و مدرسه نزدیکتر میشوند، کمتر دست به پرخاشگری می زنند و درمدل پرخاشگری آنها تغییراتی نیز بوجود می آید . در سنسن بالاتر پرخاشگری اغلب از روی خصومت است و کمتر بخاطر خواستن عروسک یا اسباب بازی کودک دیگر میباشد .

امروزه‌ والدین از خشونت‌ و پرخاشگری‌ فرزندان‌ خود شکایت‌ میکنند . آنان تمایل‌ دارند که‌ دلیل ‌ این‌ رفتارهای خشن کودک خود را بدانند و روشهای پیشگیری‌ و اصلاح‌ رفتار کودک را در این‌ زمینه‌ یاد بگیرند و بکار گیرند. در این‌ نوشتار راه‌های‌ مناسب‌ مقابله‌ با پرخاشگری‌ کودکان از طریق بازی درمانی مورد بررسی‌ قرار می ‌گیرد:

خمیر بازی یا گل بازی

مخصوص سنین 3 تا 11 سال

همه کودکان خمیر بازی با گل بازی را دوست دارند و از آن لذت می برند زیرا که بازی با آنها از نظر حس لامسه لذت فراوانی دارد علاوه بر ایجاد خلاقیت در کودکان در ضمن بازی میتوانند خمیر یا گل هرطور که بخواهند شکل دهند،تغییرش دهند و هر وقت که مایل بودند آن چیزی را که ساخته اند خراب کنند. گرد کردن و شکل ساختن از آنها، باعث برون ریزی احساسات پرخاشگری است. بازی با گل و خمیر، ظاهرا بیان احساسات و مفاهیم مربوط به آن را تسهیل می کند.

نکته: بهتر است بازی با قالبهای آماده و شکل دار انجام نشود چون در نحوه ی بیان کودک اثر تسهیل کننده دارد.

بازی بادکنک خشم مخصوص سنین بالاتر از ۵ سال

از طریق این بازی ، با ترکاندن بادکنک کودک را میتواند خشم خود را ببیند، بشنود و احساس کند. بنابراین به او فرصت داده می شود که خشم خود را لمس کرده و آن را بیان کند.

این روش بازی بیان کردن مستقیم خشم کودک است و بوسیله آن کودک میتواند بفهمد که چطور خشم در درون او می تواند انباشته شود و پس از آن منفجر گردد و به او یا دیگران آسیب بزند .چگونه او می تواند خشم را به آرامی و با احساس امنیت و آرامش تخلیه کند.

روش بازی

یک بادکنک به کودک بدهید تا باد کند . ته بادکنک را گره بزنید یا با کمک خودش بادکنک را گره بزنید.

برای کودک شرح دهید که بادکنک نشانه بدن انسان است و هوای داخل آن نشان دهنده خشم است.

از کودک خود سوال بپرسیدکه آیا هوای درون بادکنک را میتوان خارج کرد یا هوایی به داخل آن وارد میتواند وارد کند.سپس از او بپرسید اگر مغزش مثل بادکنک باشد و خشم هوای درون آن باشد،آیا جایی برای فکر کردن واضح و روشن خواهد داشت.

از کودک بخواهید بادکنک را فشار دهد تا منفجر شود و تمام هوای آن بیرون بیاید.

از کودک سوال کنید که آیا این راه حل بهتری برای بیرون ریختن خشم نیست؟ چون ممکن است برخی بچه ها از ترکیدن بادکنک بترسند.درمورد این ترس نیز صحبت کنید.

برای او شرح دهید که چنانچه بادکنک یک آدم باشد، ترکیدن بادکنک عمل مانند یک پرخاشگرانه مثل کتک زدن یک فرد ، یا یک شی خواهد بود. از او سوال کنید که آیا این کار، را خوبی برای تخلیه خشم است؟

از کودک بخواهید بادکنک دیگری را باد کند.این دفعه سر آن را گره نزنید ، اما از کودکتان بخواهید که سر آن را با دست نگهدارد طوریکه هوای داخل آن خارج نگردد.توضیح دهید که بادکنک بدن است و هوای داخل آن معرف خشم است.

بخواهید که با آرامی، مقداری از هوای بادکنک را خالی نماید، پس از آن با دست سر آن را بگیرد تا بسته شود.

از او سوال کنید "آیا بادکنک کوچکتر شده است؟ بادکنک ترکیده ؟ آیا به نظر نمی رسد این راه بهتری برای بیرون ریختن خشم نیست؟آیا بادکنک تا زمانی که خشم خارج شود راحت میشود؟ برای کودک این مساله را پررنگ کنید ، تا وقتیکه خشم تخلیه میشود، هم بادکنک و هم اطرافیان آن بادکنک در آرامش خواهند بود.

چند بار دیگر سر بادکنک را شل کنید تا باد آن بتدرج خالی شود .

پس از آن همه ماجرا را دوباره برایش تکرار کنید و توضیح دهید که اگر اجازه دهیم که خشم درون مان انباشته شود و بر مقدارآن افزوده گردد بالاخره میترکد و دیگر نمیشود آنرا کنترل نمود

گروپ گروپ راه رفتن بالاتر از سه سال

کوبیدن پا ها به زمین باعث میشود که کودکان بتوانند هیجان های منفی خود را تخلیه کنند. از طریق این بازی کودکان ابزارهای عینی بیان خشم خود را یافته است نه اینکه فقط به او "بازداری "گوشزد شود.

روش بازی پا کوبیدن

کودکان با این بازی میتواند پاهای خود را به هر شکلی که دوست دارد به زمین بکوبد. برای کودک توضیح دهید که بهترین کار تند و شدید کوبیدن پا در یک مکان مناسب است. معمولا هنگامیکه خشم برون ریزی میشود ما نه تنها احساس بهتری داریم بلکه کف پایمان گرم می شود.این،علامت مطمئنی برای پایان بخشیدن به پا کوبیدن است.

به او اجازه دهید پا بکوبد وبعد از مدتی پا کوبیدن از او بپرسید آیا کف پایش گرم شده ؟اگر پاسخ منفی بود، به کودک می گوییم که به حد کافی، سخت و تند پایمان را نکوبیده ایم و در نتیجه دوباره شروع می کنیم وبه پا کوبیدن را ادامه می دهیم تا جایی که صورت، شاد به نظر برسد. همیشه از کودک می پرسیم: آیا بنظر نمی رسد که احساس خشم از بدن بیرون رفته باشد. احساس خشم از طریق پای ما پایین میرود، خارج شده روی زمین می آید.از کودک می پرسیم در بدن خود چه احساسی دارد.

بازی با حباب

زمانیکه کودک عصبانی شد ،میتوانید یک ظرف کف درست کنید به او بدهید. با این روش کودک یاد میگیرد بر تنفس خود تمرکز کند . تنفس آرام و شمرده، هیجانات کودک را آرام کرده و باعث تسلط بر اعصاب او میگردد . بمدت چند هفته روزی یک دقیقه با کودک خود حباب بسازید ؛ پس از اینکه حباب درست کردن را آموخت ، از او بخواهید با کمک گرفتن از قوه تخیلش، حباب های متفاوتی درست کند. لطافت حباب ها و تلاش برای ساخت آنها روحیه کودک را آرام تر می کند

ترکاندن حباب های ضربه گیر

ترکاندن حباب های ضربه گیر نیز میتواند وسیله ای برای کنترل خشم باشد ، که این کار ازطریق حباب های پلاستیکی (ضربه گیر) استفاده میشود. از کودک بخواهید برای راحت شدن از خشم خود 10 حباب را بترکاند.سپس از او می پرسیم: آیا حس می کند که چگونه خشم او از انگشت شست و انگشت اشاره اش بیرون می آید. زمانی که خشم کاملا بیرون آمد یک حباب می ترکد. معمولا پس از ترکاندن 10 حباب بنظر می رسد خشم تمام شده باشد. زمانی که ما واقعا عصبانی باشیم شاید بیشتر از 10 حباب و زمان دیگر کمتر از 10 حباب لازم است.