آموزش خودمراقبتی به کودکان، چرا مدارس مقاومت می کنند؟

متاسفانه گاهی ممکن است تصور شود آموزش های مربوط به کودک، آموزش های تربیت جنسی است و موجب ترویج روابط جنسی می شود.

شاید طرح این سوال که کودکان چه آموزش هایی برای پیشگیری از کودک آزاری در مدارس دیده اند برای برخی افراد قابل هضم نباشد و این آموزش ها را فراتر از سن کودک بدانند اما کارشناسان ذیربط نظر دیگری دارند.

به اعتقاد کارشناسان، برغم اهمیت ارائه آموزش های مربوط به خودمراقبتی، مسائل مربوط به پیشگیری از کودک آزاری متاسفانه جایی در برنامه های آموزشی مدارس ندارد یا اینکه بسیار محدود و مبهم است.

جالب است که هنگامی که انجمن های فعال در حوزه کودک نیز خواستار برگزاری برنامه های آموزشی در این زمینه برای کودکان در مدارس می شوند، طبق گفته مسئولان این انجمن ها در اغلب موارد با مقاومت مدرسه مواجه می شوند.

ضرورت وجود مشاوره در مدارس

معاون اجتماعی بهزیستی استان تهران می گوید: سیستم آموزشی ما سیستم کاربردی و عملیاتی برای مسائل مربوط به پیشگیری از کودک آزاری(child abuse) نیست.

احمدخاکی می افزاید: ما باید در زمینه اخلاق، رفتار و مسائل انسانی در مدارس، کارگاه داشته باشیم.

وی تصریح می کند: یکی از دلایل کم بودن ثبات مسائل اجتماعی و خانوادگی به مسائل آموزشی بازمی گردد. نمی خواهیم سیستم آموزشی را زیر سئوال ببریم که در حال شکل دادن به معاونت بهداشت روان مدارس هستند اما نبود مشاوره برای کودک و نوجوان در مدارس ، یک ضعف عمده سیستم آموزشی است.

وی تاکید می کند: همه انسان ها نیاز به مشاوره و مددکار دارند. حذف مشاور در آموزش و پرورش، ضعف سیستم آموزشی ما است. مشاوره را اتفاقا باید از مهدهای کودک ، مقاطع پیش دبستانی و دوران کودکی آغاز کرد. ارائه مشاوره از دوران نوجوانی و بزرگسالی دیگر سودمند نیست.

ضعف شدید جامعه در حوزه مشاوره کودک

معاون اجتماعی بهزیستی استان تهران این سئوال را مطرح کرد که چرا مردم مشاوره را قبول ندارند و گفت: یکی از دلایل مهم که مردم به مشاوره اعتماد ندارند این است که مشاوره را در سن بالا آموزش داده ایم درحالیکه باید مشاوره را از مهدها و مدارس آغاز کرد.

خاکی می افزاید: موضوع دیگر ، سیستم دانشگاهی ما است. تئوری های ما بسیار قوی است اما محصول این سیستم چیست ، آیا در دانشگاه ها ، مشاوران ، کودک را مشاوره می دهند ؛ در این زمینه واقعا ضعف داریم چون دوره آموزش عملی مشاوره در دانشگاه ها وجود ندارد.

وی ادامه می دهد: نکته دیگر این است که اطلاعات ما در زمینه مشاوره کودکان، بی نهایت ضعیف است که این مساله به خود ما مشاوران بازمی گردد. ما مشاوره را تخصصی نکرده ایم. یک مشاور می خواهد در هر زمینه ای وارد شود و مشاوره دهد در صورتیکه نوع مشاوره ها در دنیا مشخص و براساس سن و دوران زندگی است.

جای خالی انیمیشن های آموزنده برای پیشگیری از کودک آزاری

معاون اجتماعی بهزیستی استان تهران می گوید: کسی که مشاوره تحصیلی می دهد نمی تواند راجع به مشاوره کودک ، خدمات ارائه دهد، البته شاید بتواند اما تخصصی نیست. باید مشاوره تخصصی برای کودکان ایجاد کنیم.

خاکی تاکید می کند: دانشجویان دانشگاه ها و اساتید مشاوره باید وارد مهدها و سیستم آموزشی شوند. اگرکودک آزاری شکل بگیرد ، سازمان خاصی مقصر نیست ، همه اجزای جامعه با هم موجب می شوند که یک کودک آزاری شکل بگیرد، انگشت اتهام به یک سیستم و یک موضوع ، خطایی است که موجب می شود از واقعیت ها دور باشیم.

وی اضافه می کند: همه رسانه ها به ویژه صدا و سیما باید توجه کند که محتوای آنها تا چه حد مطابق شرایط بوم شناختی ما بوده و سریال ها چقدر براساس واقعیت های جامعه و براساس نیاز کودکان ، ساخته شده است. تبلیغات برای بسیاری از موضوعات از جمله تغذیه می تواند به نوعی کودک آزاری باشد.

خاکی می گوید: اصلا انیمیشن های آموزشی در زمینه کودک آزاری نداریم درحالیکه نکات بسیار خوب آموزشی را می توان از این طریق به کودکان منتقل کرد.

مقاومت مدارس در اطلاع رسانی کودک آزاری

رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان نیز در زمینه نقش سیستم آموزشی در پیشگیری از موارد کودک آزاری می گوید: باید در مورد قوانین مربوط به کودک آزاری ، آگاهی رسانی داشته باشیم.

بطورمثال ما قانون مصوب سال ۸۱ در مورد حمایت از کودکان ونوجوانان را داریم و مسئولان مرتبط با کودکان مانند پرسنل مدارس ، موظف هستند که موارد کودک آزاری را اطلاع دهند.

مطهره ناظری می افزاید: عدم اطلاع کودک آزاری به سیستم قضایی، جرم انگاری شده اما مسئولان مرتبط با کودکان یا این مورد را نمی دانند که وظیفه قانونی و اخلاقی برای اعلام کردن دارند یا اینکه در این زمینه فرهنگ سازی نشده است.

وی تصریح می کند: متاسفانه برخی افراد حتی به وظایف انسانی خود آگاه نیستند و نمی خواهند خود را به دردسر بیندازند و چنین مواردی را اصلا گزارش نمی دهند. در اعلام موارد کودک آزاری ، 'مقاومت' مشاهده می شود. در واقع باید بستر اجرای قانون هم فراهم شود.

وی ادامه می دهد: می خواهیم ساده ترین آموزش را تحت عنوان برگزاری کارگاه حقوق کودک در مدارس منطقه داشته باشیم می بینیم که مدارس مقاومت می کنند چون می خواهند محتوای درسی را بدانند و وقتی از محتوای درسی ، اطلاع پیدا می کنند بازهم ممانعت می کنند.

رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان تصریح می کند: این درحالی است که ممانعت از برگزاری این آموزش ها موجب می شود که انجمن ها وسازمان های آموزش دهنده در برابر این سدها، عقب نشینی کند درصورتیکه این آموزش ها برای کودکان لازم است.

آموزش خودمراقبتی، آموزش های جنسی نیست

رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان می گوید: متاسفانه گاهی ممکن است تصور شود آموزش های مربوط به کودک ، آموزش های تربیت جنسی است و موجب ترویج روابط جنسی می شود و این نگاه موجب شده که پیشرفت مورد نظر در بحث آموزش را نداشته باشیم.

ناظری تصریح کرد: مجوز یکی از تشکل های مردم نهاد به بهانه اینگونه آموزش ها لغو و اینگونه به مسئولان منتقل شده که این آموزش ها، آموزش جنسی است درحالیکه آموزش های خودمراقبتی بوده است.

اخراج و سیستم آموزش سختگیرانه را کودک آزاری بدانیم؟

رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به کودک آزاری آموزشی می گوید: فشاری که سیستم آموزشی سخت گیرانه به کودک، وارد می کند ، خودش یک کودک آزاری هست که کمتر به آن توجه می شود. درحالیکه ما سال گذشته چند مورد از این کودک آزاری آموزشی داشتیم که منجر به خودکشی(Suicide) کودک شد.

ناظری می افزاید: بطورمثال سال گذشته دختر ۱۳ ساله ای در مشهد از مدرسه اخراج شده بود ، به خاطر ترس از تنبیه از ساختمان چهارطبقه خودش را پرت می کند و خودکشی می کند. در واقع فشار آموزشی به حدی بوده که این کودک به خودش صدمه می زند.

وی ادامه می دهد: متاسفانه به این نوع از کودک آزاری اصلا توجه نمی شود و اصلا شناخته شده نیست و حتی می توانیم بگوییم که در حال حاضر بیشتر مواردی از کودک آزاری مانند کودک آزاری جسمی، توجه یا اخبار آن منتشر می شود که آثار آن به چشم می آید.

منبع: شفا آنلاین