کلومیفن برای زنان، درصد موفقیت بارداری

تخمک گذاری نامنظم و قرص کلومیفن
اگر تخمک گذاری در شما نامنظم است یا اصلا وجود ندارد، خصوصا اگر شما سندرم تخمدان پلی کیستیک دارید کلومیفن می تواند به باروری شما کمک کند. (اگر شما سندرم تخمدان پلی کیستیک دارید و به نظر می رسد که کلومیفن در شما اثر نمی کند، ممکن است پزشکتان، متفورمین را به عنوان داروهای حساس کننده به انسولین تجویز کند تا به پاسخ دهی شما به کلومیفن کمک کند).
همچنین ممکن است شما کلومیفن ودیگر داروهای باروری را قبل از انجام تکنیک‌های پیشرفته کمکی باروری مثل آی وی اف مصرف کنید تا باعث تولید چندین تخمک در شما برای این روش شود.
کلومیفن همچنین در مردانی که عدم تعادل هورمونی با منشا هیپوفیز یا هیپوتالاموسی دارند وباعث شمارش وکیفیت وحرکت پایین در آنها گردیده است ،مصرف می شود.

از درمان با کلومیفن چه انتظاری می رود؟
کلومیفن معمولا به شکل قرص در یک دوره پنج روزه مصرف می شود. که به تولید هورمونهایی که باعث آزاد شدن تخمک می‌شوند مثل اف اس اچ کمک می کند و تخمدانها را وادار به تولید یک یا بیشتر تخمک می کند.
بعد از پایان مصرف یک دوره کلومیفن ،هیپوتالاموس، قسمتی از مغز که اعمال حیاتی بدن مثل درجه حرارت را تنظیم می‌کند، هورمون ال اچ را آزاد می کند واین هورمون به تخمدانها فرمان می‌دهد که یک یا بیشتر تخمک رسیده شده را به داخل لوله‌های رحمی آزاد کنند. اگر یک تخمک در مسیر خود به سمت حفره رحمی با یک اسپرم سالم برخورد کند، شما شانس حامله شدن خواهید داشت.

طول درمان
اگر عادت ماهیانه شما منظم است ،شما مصرف کلومیفن را در روز سوم یا چهارم پریود شروع می‌کنید و پنج روز به مصرف آن ادامه می‌دهید.

اگر عادت ماهیانه در شما نامنظم است ،پزشک ابتدا مطمئن خواهد شد که شما باردار نیستید و سپس با تجویز دارویی به نام پروورا (مدروکسی پروژسترون استات) عادت ماهیانه را در شما ایجاد خواهد کرد، سپس احتمالا پس از پنج تا دوازده روز بعد از مصرف آخرین قرص، تخمک گذاری می کنید. پزشک به دقت شما را تحت نظر خواهد داشت و بیشتر نظارت می کند که چگونه تخمدان‌ها برای آزاد کردن یک تخمک آماده می‌شوند.اغلب زنان بیشتر اوقات سه تا شش دوره درمان دریافت می کنند.

یک یا دو ماه دارو درمانی برای منظم شدن تخمک گذاری لازم است. اگر دوره دریافت دارو افزایش یابد شانس باردار شدن بهبود پیدا نمی کند، بنابراین اگر بعد از سه دوره، موفق نشدید، پزشک ممکن است دوز دارو را افزایش دهد یا داروی دیگری را تجویز کند.

اثرات جانبی
داروهای باروری حیطه وسیعی از اثرات جانبی کوچک را شامل می شوند که شامل تورم خفیف تخمدانها، درد معده، حساسیت پستانها، بی خوابی، تهوع واستفراغ، تاری دید، سردرد، خستگی، بی حوصلگی، افسردگی، بالا رفتن وزن، و در موارد نادر کیست‌های تخمدانی می باشد. همچنین شما 10 درصد احتمال بارداری دوقلویی را با این داروها دارید.(گاهی اوقات زنان سه قلو حامله می شوند) با اینکه خیلی از زن وشوهرها این مسئله را نعمتی خدادادی تصور می کنند، در جنین های چند قلویی خطر سقط جنین و دیگر مشکلات وجود دارد.
زنانی که کلومیفن را همراه با دیگر داروها دریافت می‌کنند گاهی اوقات دچار سندرم تحریک پذیری تخمدان می‌شوند.
شرایطی که با زیاد شدن وزن واحساس نفخ شکم مشخص می‌شود. بعضی بیماران کوتاهی تنفس، گیجی، درد لگن، تهوع و استفراغ، دارند.

سندرم تحریک پذیری تخمدان زمانی اتفاق می‌افتد که آنچنان پاسخ شما به داروها خوب است و تعداد زیادی تخمک آزاد کرده‌اید،تخمدانهای شما به سرعت به چند برابر اندازه طبیعی بزرگ می‌شوند و مایع به داخل حفره شکمی نشت می کند. به طور طبیعی این مایع خود به خود با نظارت دقیق توسط پزشک تحلیل می رود. اما در مواردی نادر این وضعیت مخاطره آمیز است و باید برای مراقبت خیلی بیشتر در بیمارستان بستری شوید.
به عبارتی واضح تر، محققان اخیرا نتایج هشت مطالعه مختلف را که بین سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۹ انجام شده است را بررسی کرده اند ودریافته اند که داروهای باروری خطر توسعه سرطان تخمدان را افزایش نمی‌دهند حتی اگر برای بیشتر از یک سال مصرف شوند.

درصد موفقیت بارداری با کلومیفن
داروهای باروری در تحریک تخمدان بسیار موفقیت آمیزند. حدود 80درصد از زنان در اولین سه ماهه درمان تخمک گذاری می‌کنند. ازآنهایی که تخمک گذاری می کنند، 40 درصد حامله می شوند (میزان بارداری وابسته به همه فاکتورهای دخیل در حاملگی هستند، از سنتان گرفته تا سرعت و چابکی اسپرم همسرتان) اطلاعات خیلی کمی در مورد میزان تولد نوزاد زنده در دسترس است اما مطالعات کمی این میزان را بین 30 تا 60 درصد ذکر می کنند.

در صورت عدم وقوع تخمک گذاری در پاسخ به کلومیفن می توان از سایر درمان های طبی یا جراحی استفاده نمود. یکی از درمان های طبی مناسب تزریق گنادوتروفین ها می باشد. متفورمین ((Metformin و تروگلیتازون (Troglitazone) از داروهای حساس کننده به انسولین هستند که امروزه در تحریک تخمک گذاری به کار می روند و بیش از همه مورد مطالعه قرار گرفته اند.درمان خوراکی با لتروزول (Letrozole) که مهارکننده غیر استروییدی آنزیم آروماتازاست، می تواند درمان جایگزین موثری در بیماران مقاوم به کلومیفن باشد.

شایع ترین روش درمان جراحی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد، دیاترمی تخمدان ها به کمک مشاهده مستقیم حفره صفاق (لاپاراسکوپی) می باشد که به نظر می رسد به اندازه درمان با گنادوتروفین ها موثر است. همچنین کاربرد این روش جراحی موجب کاهش میزان سقط های خودبه خودی در بیماران مبتلا به تخمدان های پلی کیستیک شده است.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
قرص کلومیفن برای زنانی که مشکل تخمک گذاری دارند تجویز می شود. این قرص کمک می کند میزان بیشتری از هورمون فولیکول (FSH) در بدن تولید شود، این هورمون باعث می‌شود تخمدا‌‌ن‌ها یک یا تعدادی بیشتر تخمک‌ بالغ تولید کنند. کلومیفن به شکل قرص برای یک دوره پنج روزه در ماه تجویز می‌ شود.
بعد از پایان این دوره پنج روزه هیپوتالاموس هورمون جسم زرد را ترشح می‌کند، و به تخمدا‌‌ن‌ها دستور می‌دهد که تخمک بالغ را به لوله‌های فالوپ آزاد بفرستند.
اگر تخمک آزاد شده در راه خود در رحم به یک اسپرم سالم برخورد کند، شانس باردار خیلی زیاد می شود.

چه زنانی باید قرص کلومیفن مصرف کنند؟
قرص کلومیفن فقط برای زنانی تجویز می شود که پزشک متخصص اختلال تخمک گذاری را در آنها تایید کرده باشد.
به گفته پزشکان قرص کلومیفن با اینکه می تواند به اختلال تخمک گذاری کمک کند و بسیار کاربردی است اما در زنانی که این مشکل را ندارند ممکن است با عوارض خطرناکی همراه باشد.
از عوارض این قرص می توان به دو یا چند قلو زایی، دخترزایی، بارداری خارج رحمی، تشکیل کیست اشاره کرد.

قرص کلومیفن باعث دوقلوزایی می شود؟
داروهای کمک باروری و قرصی مثل کلومیفن باعث تحریک تخمک‌گذاری می‌شوند یعنی با مصرف آنها به جای اینکه در هر سیکل ماهانه فقط یک تخمک آزاد شود معمولا ۲ یا ۳ یا تعداد بیشتری تخمک آزاد می‌شود.
به این ترتیب شانس دوقلوزایی و چند قلوزایی افزایش پیدا می‌کند. اما پزشکان توصیه می کنند دوقلوزایی یا چند قلو زایی از عوارض مصرف قرص کلومیفن است و هیچ وقت نباید خودسرانه و بدون اجازه پزشک استفاده شود.

کلومیفن باعث دخترزایی می شود؟
همانطور که گفته شد دخترزایی یکی از عوارض مصرف قرص کلومیفن است. یعنی نمی توان به طور دقیق تضمین کرد مصرف این قرص روی جنسیت جنین تاثیر می گذارد و باعث دختر شدن می شود.
به همین دلیل پزشکان توصیه می کنند به هیچ وجه نباید بدون اجازه و تشخیص پزشک این قرص را مصرف کنید. عوارض جانبی این قرص برای زنانی که مشکل تخمک گذاری ندارند می تواند با دو یا سه قلو زایی، بارداری خارج از رحم و سقط جنین همراه باشد.

موفقیت بارداری با کلومیفن چند درصد است؟
با اینکه این دارو در تحریک تخمدان خیلی موفق است، اما حدود ۴۰ درصد از زنانی که برای تخمک گذاری کلومیفن مصرف می کنند، باردار می شوند.

تاثیر این دارو بر باروری مردان
کلومیفن سیترات سطح هورمون لوتئینیزه (LH) و هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) را در مردان افزایش می‌دهد. این هورمون‌ها برای باروری بسیار مهم هستند و هم در مردان و هم در زنان وجود دارند. LH
آزادسازی هورمون تستوسترون را در مردان تقویت کرده و FSH در اولین مرحله تولید اسپرم یا اسپرماتوژنز مهم است. افزایش سطح این هورمون‌ها در بدن می‌تواند منجر به افزایش تستوسترون و ایجاد اسپرم بیشتر شود.
با این حال، تعاملات هورمونی پیچیده است و تحقیقات کافی در این زمینه وجود ندارد که مشخص شود آیا افزایش LH و FSH تأثیر مستقیم بر باروری مردان دارد یا خیر.
مصرف کلومیفن سیترات ممکن است بر باروری برخی مردان موثر باشد. بر اساس مطالعات انجام شده در سال 2015، مصرف قرص کلومیفن سیترات برای ناباروری مردان، متفاوت بوده است.
این دارو ممکن است موجب تحرک اسپرم در برخی از مردان شود. تحرکات نشان می‌دهند که اسپرم‌ها از طریق سیستم تولید مثل زنانه به تخمک منتقل می‌شوند. با این حال، استفاده از کلومیفن سیترات ممکن است تعداد کل اسپرم را در برخی از مردان کاهش دهد و این کاهش ممکن است مربوط به دوز مصرفی دارو باشد.
از آنجا که FDA، کلومیفن سیترات را برای درمان ناباروری در مردان تجویز نکرده است، هیچگونه توافقی در رابطه با بهترین دوز مصرفی آن نیز وجود ندارد، به همین دلیل پزشکان دوز مصرفی این دارو را بر اساس اطلاعات خود تجویز می‌نمایند.
با این حال، مطالعات نشان می‌دهند دوز آن بین ۱۲.۵ تا ۴۰۰ میلی‌گرم در روز است. تحقیقات انجام شده بر روی ۳ مطالعه کوچک نشان داده‌اند که دوز روزانه ۵۰ میلی‌گرم ممکن است باروری را در فرد بهبود بخشد.
بهتر است بدانید که مدت زمان مشخصی برای مصرف این دارو توسط مردان وجود ندارد و برای تعیین دقیق اینکه کلومیفن سیترات برای درمان ناباروری در مردان موثر است یا خیر، هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است.

سایر درمان‌های ناباروری در مردان
درمان ناباروری مردان بستگی به علت اصلی آن دارد، اما می‌تواند شامل دارو و جراحی باشد. برخی از علل ناباروری مردان و داروهایی که پزشک به آن‌ها توصیه می‌کند، در زیر آورده شده است که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
هیپرپرولاکتینمی؛ یک بیماری است که طی آن بدن بیش از حد هورمون پرولاکتین تولید می‌کند و داروهای آن شامل آگونیست‌های دوپامین مانند بروموکریپتین هستند.
هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک؛ این وضعیت زمانی که بیضه‌ها تستوسترون تولید نمی‌کنند، رخ می‌دهد. جایگزین‌های تستوسترون و داروهای حاوی هورمون آزاد کننده گنادوتروپین برای درمان این شرایط به کار می‌روند.
سطح بالایی از مولکول‌های اکسیژن واکنش پذیر در اسپرم؛ داروهای آن شامل ویتامین E و مکمل سلنیوم می‌شوند.
انزال Retrograde؛ زمانی رخ می‌دهد که اسپرم به سمت مثانه منتقل شود. درمان اولیه با داروهای ضد انعقاد بدون نسخه مانند پسیوودهیدرین انجام می‌شود.
در برخی از موارد نیز پزشک ممکن است جراحی را به بیمار توصیه کند. این رویه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
متورم شدن رگ‌ها در بیضه‌ها؛ در این شرایط پزشک می‌تواند با انجام یک عمل جراحی جزئی، جریان خون را به ورید متوقف سازد.
آزواسپرمی؛ زمانی رخ می‌دهد که اسپرم موجود در مایع منی فرد کم باشد. در این حالت، پزشک ممکن است عمل جراحی را جهت بازیابی اسپرم به بیمار توصیه کند.
این روش از یک سوزن کوچک برای جمع آوری اسپرم از بیضه برای استفاده جهت درمان‌های باروری در شرایط آزمایشگاهی استفاده می‌کند.
انسداد مجاری انزالی؛ با بروز این وضعیت، جراح می‌تواند یک شکاف کوچک در مجاری برای رفع انسداد آن ایجاد نماید.
علت ناباروری مردان همیشه مشخص نیست و در برخی موارد، مصرف داروها و یا انجام عمل جراحی، ممکن است موثر نباشد. در چنین مواردی، پزشک ممکن است تکنولوژی تولید مثل (کمک باروری) را به بیمار توصیه کند.
این روش می‌تواند تخمک و اسپرم را با هم ترکیب کرده تا جنین بدون رابطه جنسی به وجود آید. برخی از نمونه‌های معمول این روش عبارتند از:
کلومیفن سیترات
تلقیح داخل رحمی (مصنوعی): این روش شامل گرفتن اسپرم مردان و قرار دادن آن به طور مستقیم در داخل رحم زن جهت بارور کردن یک تخمک است.
لقاح آزمایشگاهی: در این تکنیک، اسپرم و تخمک در یک آزمایشگاه برای ایجاد یک جنین با هم ترکیب شده و سپس لقاح درون رحم قرار خواهد گرفت.
تزریق اسپرم Intracytoplasmic: این روش شامل تزریق تخمک به اسپرم برای ایجاد جنین و سپس قرار دادن آن در رحم زن است.