نوزاد تازه متولد شده، چه خصوصیاتی داره؟

از هنگام تولد تا پایان یک ماهگی را دوره نوزادی می نامند. در واقع بر خلاف آنچه که در بین عموم مردم مطرح است، فقط به یک ماه اول زندگی، نوزاد گفته می شود. این مرحله از حساسیت خاصی بر خوردار بوده و یکی از مهم ترین مراحل زندگی انسان می باشد. در این مرحله نوزاد خود را از نظر رفتاری و جسمی با محیط خارج از رحم تطبیق می دهد.

وزن نوزاد
میانگین وزن نوزاد تازه متولد شده ۴/۳ کیلوگرم میباشد.که وزن پسران اندکی بیش از دختران می باشد. حدود ۹۵% نوزادان دوران بارداری را کامل طی کرده و پس از تولد وزنی بین ۶/۴ تا ۵/۲ کیلوگرم دارند که این وزن کاملا طبیعی می باشد. نوزادی که وزن تولد زیر۵ /۲ و یا بالای ۶/۴ کیلوگرم داشته باشد باید مورد توجه پزشکی قرار گیرد. کاهش وزن مختصر در روزهای اولیه تولد به هیچ وجه نگران کننده نیست. در روزهای اول تولد ۱۰ تا ۵۰% وزن نوزاد کاهش میابد. این کاهش وزن مربوط به از دست دادن آب می باشد. معمولا نوزاد رسیده و کامل در روزهای ۱۰-۱۴ تولد به وزن اولیه خود خواهد رسید.

قد نوزاد:
متوسط قد نوزاد ۵۰ سانتی متر میباشد که تقریبا ۹۵% نوزادان بین ۴۵-۵۵ سانتی متر قد دارند.

سر نوزاد:
میانگین اندازه سر نوزاد حدود ۳۵ سانتی متر است که بین ۳۷/۲ سانتی متر تا ۳۲/۶ سانتی متر متغیر است. بعضی نوزادان هنگام عبور ازکانال استخوانی زایمان سرشان در ناحیه شیارها روی هم لغزیده و سر یک حالت کشیدگی و خربزه شکل به خود می گیرد. این حالت معمولا چند روز پس از تولد به حالت طبیعی باز می گردد. بر روی سر نوزاد به دلیل جوش نخوردن استخون های سر قسمت های نرمی لمس میشود. ناحیه بالا و جلویی آن را ملاج خلقی و ناحیه پشت سر را ملاج خلفی میگویند. باید توجه داشت از دستکاری این ناحیه خودداری شود. ملاج قدامی تا سن ۱۲ تا ۱۸ ماهگی بسته می شود و ملاج خلفی حداکثر تا سن ۴ ماهگی بسته خواهد شد.

سینه نوزاد:
اندازه دور سینه نوزاد معمولا ۲ سانتی متر کمتر از دور سر است. اگر سینه نوزادی متورم باشد این اندازه گیری باید پس از ترمیم تورم انجام گیرد. در بعضی از نوزادان پسر یا دختر نسج پستان های متورم و گاهی دارای ترشح شیر می باشد. در این صورت پستان ها نباید دستکاری یا دوشیده شوند. ترشحات شیربه علت وجود باقیمانده هورمون هایی است که در دوره جنینی از طریق مادر به بدن او وارد شده است. چند روز پس از تولد این هورمون از بین رفته و تورم و شیر پستان نوزاد نیز فروکش می کند.

پوست و موی نوزاد:
رنگ پوست نوزاد در ساعت اولیه تولد قرمز رنگ است و کم کم تغییر رنگ داده و صورتی می شود. پوست بعضی از نوزادان در هنگام گریه کردن به رنگ قرمز تیره یا بنفش کبود دیده میشود. این مسئله جای نگرانی نیست و با رشد کودک بر طرف می گردد. روی پوست نوزاد در هنگام تولد معمولا ماده چرب و سفید رنگی به نام «ورنیکس» دیده می شود. این ماده در تامین حرارت بدن نوزاد موثر است و نباید آن را پاک کرد. این ماده طی ۲۴ ساعت بعد از تولد جذب پوست شده و اثری از آن باقی نمی ماند.

در بعضی از نوزادان لکه های قرمز یا کبودی در نقاط مختلف بدنشان به چشم می خورد که اکثراً به مرور تا یک سالگی ناپدید می شود. ولی بعضی از این لکه ها باید مورد توجه و معاینه پزشک قرار گیرند. نوزادان دارای موهای نرم و نازکی هستند که ممکن است مقدار آن در روی پیشانی و شانه ها و پشت بیشتر باشد. معمولا این موها در اثر سایش با اطراف تا حد اکثر ۴-۲ هفتگی می ریزد. گاهی اوقات ریزش مو در نوزاد سریع بوده و ظاهراً سر نوزاد دچار طاسی موقت می گردد. این موضوع نگران کننده نبوده و معمولا موهای دائمی تا ۶ ماهگی رشد میابند و ممکن است رنگ آن ها با موهای قبلی متفاوت باشد.

دستگاه تناسلی نوزاد
در اکثر نوزادان پسر کیسه بیضه ها متورم و تیره رنگ است. با یک معاینه ساده می توان وجود دو بیضه را که به صورت دو تیکه متحرک در کیسه قرار دارد را لمس کرد. در صورت عدم لمس آن ها باید معاینه توسط پزشک صورت پذیرد. اغلب نوزادان دختر دارای ترشحات مهبلی (واژینال) در هفته اول زندگی می باشند که گاهی ممکن است به دنبال قطع هورمون های مادری و تبدیل به ترشحات خونی شود. این موضوع طبیعی بوده و بدون دخالت خود به خود بر طرف خواهد شد.

سیستم عصبی عضلانی:
در یک نوزاد طبیعی دستگاه عصبی عضلانی دارای اعمال طبیعی است که با حرکت دادن دست ها و کوشش برای کنترل حرکات سر نوزاد مشخص می شود. اگر نوزادی فاقد حرکات فوق باشد باید کاملا مورد بررسی قرار گیرد.