نوزادان مبتلا به سندرم داون، مراقبت‌های لازم

بچه‌های استثنایی به رسیدگی و مراقبت ویژه والدین نیاز دارند. نوزادی که با نارسایی یا نیاز ویژه به دنیا می‌آید، شیر مادر برای پرورش او اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. شیر دادن به این بچه‌ها برای مادر نیز مهم است، زیرا این امر، هورمون مادری یعنی پرولاکتین را که در این موارد خاص بیشتر لازم است، تولید می‌کند. نوزاد نیز با استفاده از شیر مادر از مزایا و فایده‌های درمانی، روانی و عاطفی آن برخوردار می‌شود.
کودکان مبتلا به سندرم‌داون بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌های دستگاه تنفس، به ویژه عفونت‌های گوش هستند. مصونیتی که از راه شیر به این نوزادان منتقل می‌شود، اهمیت زیادی در پیشگیری از این عفونت‌ها دارد. این نوزادان نسبت به عفونت‌های روده نیز حساسیت دارند. شیر مادر دارای ماده‌ای است که رشد و فعالیت باکتری‌های مفید را در لوله گوارش تقویت می‌کند و به این وسیله عفونت‌های روده را کاهش می‌دهد.
امتیاز دیگری که شیر مادر برای این نوزادان دارد، وجود اسید آمینه‌ای به نام تورین (Taurine) است که رشد فکری و تکامل مغز را تقویت می‌کند. مادران این نوزادان از هیچ کوششی برای پیشرفت نوزادشان مضایقه نمی‌کنند. بعضی از این کودکان دارای نارسایی قلبی نیز هستند که هنگام شیر خوردن باعث خستگی آن‌ها می‌شود.
بررسی‌های جدید روی نوزادان نارس و بیمار نشان داده است که شیر خوردن این اطفال از سینه مادر، نسبت به تغذیه مصنوعی، به انرژی کمتری نیاز دارد. نمک شیر مادر کمتر و تغذیه از شیر مادر برای نارسایی‌های قلبی ضرر کمتری دارد.

شروع صحیح تغذیه با شیر مادر
کودکان مونگول از نظر رشد عضلانی ناتوان هستند و طرز مکیدن سینه مادر توسط آنها به خاطر این ناتوانی، به ویژه به واسطه نقش زبان، ضعیف است. شیر دادن به این نوزادان به زحمت و حوصله زیاد نیاز دارد تا بتوانند توانایی لازم را برای تغذیه به دست آورند. بعضی از کودکان که عضلات زبانشان قوی است، مکیدن سینه را به اشتباه یاد می‌گیرند و به نحوی نیاز غذایی خود را تأمین می‌کنند، ولی نوزادان مبتلا به سندرم داون این توانایی را ندارند. بعضی از این نوزادان به قوت سینه را می‌مکند.
بنابراین یاد دادن روش صحیح شیر خوردن، از صدمه زدن به سینه مادر جلوگیری می‌کند.
برای این آموزش بهتر است به کارشناس تغذیه یا مرکز آموزش تغذیه با شیر مادر مراجعه شود.
برای این آموزش تمرین‌ها و ورزش‌های مخصوصی لازم است تا نوزاد بتواند دهان خود را خوب باز کند و زبان خود را در وضع مناسبی قرار دهد. به مادر نیز باید یاد داد که به‌طور صحیح هاله را در دهان نوزاد بگذارد تا او بتواند سینه را به خوبی بگیرد. این آموزش باید در روزهای اول داده شود. در ضمن این آموزش‌ها، باید با استفاده از روش‌های کمکی به نوزاد شیر داد.
هرگز به این نوزادان با بطری یا شیشه پستانک شیر ندهید، زیرا عادت کردن نوزاد با شیشه، او را در گرفتن سینه مادر تنبل می‌کند. اگر نوزاد به روش کمکی تغذیه نیاز دارد، شیر خود را بدوشید و با یک قطره چکان یا سرنگ مخصوص یا وسیله کمکی تغذیه (SNS) این کار را انجام دهید. کمک‌های ویژه‌ای که برای تغذیه این نوزادان لازم است، عبارتند از:
- در سه ماه اول سر نوزاد را باید به وسیله‌ای نگه داشت، زیرا عضلات گردن این نوزادان ناتوان است و نمی‌توانند سر خود را نگه دارند.
- چانه نوزاد را به طرف پایین بکشید تا بتواند دهان خود را خوب باز کند.
- زبان این نوزادان کلفت و مسطح است و نمی‌توانند آن را دور سر سینه مادر مثل ناودان جمع کنند و شیر را به ته دهان و حلق خود هدایت نمایند. اگر قبل از شیر دادن، با انگشت خود وسط زبان نوزاد را چند بار فشار دهید، کم‌کم یاد می‌گیرد که زبان خود را به شکل مناسب درآورد.
- این نوزادان معمولاً آرام، کم‌توقع و بی‌سر و صدا هستند و چون بیشتر آن‌ها هنگام گرسنه شدن نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهند، برای تغذیه آن‌ها تنظیم برنامه ساعتی کارسازتر است. تغذیه با فاصله دو ساعت در روز و سه ساعت در شب برنامه غذایی مناسبی برای آن‌هاست.
- رفلکس ترشح شیر در بعضی از مادران فعال است و وقتی نوزاد شروع به مکیدن سینه می‌کند، مقدار زیادی شیر خارج می‌شود که نوزاد قادر به بلعیدن آن نیست و حالت تهوع پیدا می‌کند. با مشاهده این حالت، نوزاد را از سینه خود جدا کنید و بعد از این که قدری از شیر خارج شد، دوباره او را به سینه خود بچسبانید. بعد از مدتی که نوزاد رشد و توانایی کافی پیدا کرد، قدرت شیر خوردن را پیدا خواهد کرد.
- نوزاد را در بغل خود بگیرید و او را به سینه خود نزدیک کنید. نزدیکی با مادر، نوزاد را به خوردن شیر ترغیب می‌کند. تغذیه با فواصل کم و دفعات متعدد برای این نوزادان مفید است.
- نگاه کردن در چشم نوزاد و نوازش کردن او، نوزاد را به شیر خوردن وادار می‌کند.