شیردهی به نوزاد بعد از سزارین، راهکار

عمل سزارین، در درجه اول، یک زایمان و در درجه دوم یک عمل جراحى به حساب مى‏ آید. تا چند سال پیش رسم بر این بود که نوزاد سزارینى را براى مدت ۲۴ ساعت از مادر جدا کنند تا مادر به هوش آید و به حال عادى بازگردد. در این مدت و تا هنگام پیوستن نوزاد به مادر و شروع تغذیه، مقدارى آب یا شیر خشک به نوزاد مى‏دادند.
در حال حاضر معمولاً عمل سزارین با استفاده از بى‏حسى موضعى صورت مى‏گیرد و مادر، هنگام عمل و پس از آن به هوش است. در این مورد به شرطى که محدودیت پزشکى براى مادر و نوزاد وجود نداشته باشد، مى‏توان بلافاصله پس از تولد، نوزاد را روى سینه مادر قرار داد. براى این منظور، پدر نوزاد باید او را روى سینه مادر نگه دارد تا در این لحظه حساس فرصتى براى برقرارى پیوند و ایجاد دلبستگى بین مادر و نوزاد و پدر به وجود آید.
در این هنگام نوزاد ممکن است سینه مادر را بگیرد و شروع به تغذیه کند. این تغذیه را معمولاً به علت مشکل پانسمان و بخیه‏ها و همچنین احتمال آلودگى توصیه نمى‏کنند. براى شیر دادن به نوزاد، پس از عمل سزارین نکات زیر توصیه میشود.

نقش پدر در ایجاد دلبستگى
بلافاصله پس از تولد و هنگامى که جراح مشغول دوختن بریدگى است و مادر را براى بردن به اتاق ریکاوری (به‌هوش‌آوری) آماده مى‏کنند، پدر باید براى برقرارى پیوند با نوزاد اقدام کند. پدر مى‏تواند براى دیدن نوزاد به اتاق نوزادان برود، او را نوازش کند، با او حرف بزند و برایش لالایى زمزمه کند. به محض به هوش آمدن مادر حتى در اتاق ریکاورى مى‏توان نوزاد را پیش مادر آورد تا در صورت آمادگى، شیر خوردن را شروع کند. یکى از مسکن‏هاى مؤثر پس از عمل جراحى سزارین، گذاشتن نوزاد کنار مادر است.
بهترین وضعیت براى شیر دادن به نوزاد پس از عمل سزارین، روش کلاچ است. (این روش شبیه بغل کردن توپ فوتبال آمریکایی است.) این وضعیت به شکم مادر و بخیه‏ها فشارى وارد نمى‏کند. در دو روز اول پس از تولد نوزاد، جابه‏جایى مادر عملى نیست، از این رو بهتر است یک پرستار یا مشاور تغذیه به مادر کمک کند تا روش صحیح گرفتن پستان را به نوزاد بیاموزد. پدر نیز مى‏تواند با استفاده از راهنمایى‏هاى مشاور تغذیه، به مادر کمک کند.
مهم‏ترین نکته براى تغذیه نوزاد در روزهاى اول، پایین نگه داشتن چانه و باز کردن لب‏هاى نوزاد از یکدیگر است. براى این کار مادر به کمک نیاز دارد، زیرا او به علت وجود درد قادر به خم شدن نیست و از عهده این کار برنمى‏آید.
از بابت تأثیر داروهاى مسکن که از راه شیر وارد بدن نوزاد مى‏شود، نباید نگران بود. این داروها براى تسکین درد لازم است تا مادر را براى شیر دادن آماده کند. اگر دارویى مصرف شده که براى چند ساعت یا حتى یک روز مانع شیر دادن به نوزاد مى‏شود، باید از پرستار یا پدر خواست تا موقتاً با آب قند یا شیر خشک نوزاد را تغذیه کند. تغذیه نوزاد با استفاده از سرنگ و انگشت، بهتر از شیشه پستانک مى‏باشد. سر شیشه در مقایسه با سینه مادر، شکل مناسبى براى مکیدن ندارد و عادت بدى در نوزاد به‏ وجود مى‏آورد.

هم ‏اتاق شدن نوزاد با مادر
به علت تأثیر داروهاى بى‏هوشى و مسکن و دردهاى بعد از عمل سزارین، معمولاً این روش توصیه نمى‏شود. ولى اگر از اتاق LDR استفاده مى‏کنید و پدر یا کمک دهنده به عنوان همراه، نزد مادر مى‏مانند، مى‏توانید نوزاد را پیش خود نگه دارید.
مقدار زیادى از نیرویى که باید صرف تولید شیر و تغذیه نوزاد شود، براى بهبود زخم‏ها و جوش خوردن و ترمیم بخیه‏ها به مصرف مى‏رسد. به این دلیل برقرارى هماهنگى بین مادر و نوزاد، پس از عمل سزارین به حوصله و تحمل بیشترى نیاز دارد. در این تلاش باید نسبت به نتایج مثبت تغذیه با شیر مادر، امیدوار بود.

اثر داروی بیهوشی مادر بر روی شیر
در افراد سزارینى نوع ضد دردى که مادر در طى عمل دریافت کرده است در زمان اولین تغذیه نوزاد با شیر مادر تأثیرگذار است. در بى‏‏حسى نخاعى مادر مى‏تواند با کمک کارکنان بیمارستان نوزادش را در اتاق ریکاورى شیر دهد اما در پى بیهوشى عمومى مادر با کمک اطرافیان یک یا دو ساعت پس از ماندن در اتاق ریکاورى مى‏تواند شیردهى را آغاز کند. در سزارین مادر مى‏تواند دراز کشیده در تخت به نوزاد شیر دهد و یا در حالت نشسته روى تخت در حالى که بالشى را به عنوان محافظ در پشت و بازوهایش قرار داده و یک بالش روى پاها که نوزاد روى آن قرار مى‏گیرد شیرخوار را تغذیه کند.