جراحی فتق ناف نوزاد، اجباری است؟

در مواردی محتویات شکمی بیرون می زند که عموما روده ها هستند که در مواردی بیرون شکم گیر کرده و جااندازی به حفره شکمی غیر ممکن می شود.

فتق نافی باعث برجستگی و بیرون زدگی ناف در کودک می شود. معمولا این تورم موقع گریه کردن، سرفه کردن و زور زدن خود را نشان می دهد. وقتی بچه به پشت خوابیده و آرام است عموما تورم برطرف می شود. فتق ناف در کودکان غالبا بدون علامت است ولی در سنین نوجوانی گاهی می تواند دردناک باشد.

چه زمانی نیاز به ویزیت دکتر وجود دارد؟

وقتی والدین متوجه برجستگی و تورم در ناف کودک شان می شوند، ویزیت دکتر متخصص لازم است. البته در بعضی شرایط نیاز به ویزیت اورژانسی کودک توسط دکتر ایجاد می شود. از جمله: اگر کودک در ناف احساس درد شدید کند، وقتی که فتق با استفراغ همراه باشد و زمانی که تورم و برجستگی ناف دردناک و حساس باشد.

علل فتق ناف در کودکان چیست؟

در دوره جنینی طناب نافی از ناف کودک بیرون زده می شود. نزدیک و بلافاصله بعد از زایمان و کامل شدن جنین، جدار شکم (حلقه ی نافی) خود به خود بسته می شود. ضعف عضلات و عدم بسته شدن رینگ یا حلقه نافی سبب ایجاد فتق ناف در کودک می شود. علل دیگر ایجاد فتق در بالغین شامل چاقی، حاملگی های متعدد، آسیت شکمی، جراحی های شکمی و دیالیز صفاقی مزمن است.

فاکتور های خطر در فتق ناف کدامند؟

این فتق بیشتر در شیر خواران پره مچور یا نارس ایجاد می شود. همچنین در نوزادان با وزن پایین تولد، شیوع بیشتری دارد. شانس ابتلا به فتق ناف در جنس مونث و مذکر یکسان است. در نوزادان سیاه پوست نیز بیشتری دیده می شود. در بالغین، چاقی مفرط و زایمان های متعدد از عوامل خطر ایجاد فتق نافی هستند.

عوارض فتق نافی چیست؟

در شیر خواران عوارض فتق نافی کم است. البته در مواردی محتویات شکمی بیرون می زند که عموما روده ها هستند که در مواردی بیرون شکم گیر کرده و جااندازی به حفره شکمی غیر ممکن می شود. در این کودکان احتمال گانگرن یا مرگ بافت بیرون زده، بیشتر شده، سبب عفونت حفره شکم گردیده و خطرات مرگ آفرینی را برای کودک ایجاد می کند. گاهی در فتق نافی بالغین هم این اتفاق می افتد.

وظیفه و سوالات والدین در ارتباط با کودک مبتلا به فتق نافی چیست؟

در صورت شک به وجود فتق نافی، کودک باید توسط پزشک متخصص ویزیت شود. سوالاتی که معمولا برای والدین مطرح است: علائم فتق نافی و خطرات آن، اقدامات درمانی لازم برای کودک، نیاز به درمان دارویی یا جراحی، امکان دخالت اورژانسی جراحی، شانس بهبود خود به خودی، محدویت فعالیت فیزیکی در کودک و در صورت نیاز به درمان، جراحی توسط چه کسی باید انجام شود.

تشخیص فتق نافی چگونه است؟

معمولا با شرح حال و معاینه بالینی تشخیص فتق نافی داده می شود البته در مواردی از سونو گرافی و CT اسکن برای تشخیص آن استفاده می شود.

درمان فتق نافی چگونه است؟

اغلب موارد فتق نافی بین سنین ۱ تا ۲ سالگی به طور خود به خود خوب می شود. پزشک محتویات بیرون زده از فتق ناف را هنگام معاینه ی بالینی با دست جا می اندازد. البته والدین نباید خودشان این کار را انجام دهند. بعضی از والدین با بستن سکه بر روی ناف سعی در بهبودی فتق نافی دارند ولی مطالعات نشان داده که هیچ تاثیری در بسته شدن حلقه نافی نداشته و حتی در این افراد نسبت به کودکان دیگر بسته شدن نقص نافی به طور خود به خود دیرتر اتفاق می افتد.

علاوه بر آن احتمال عفونت ناف در این کودکان بیشتر است. جراحی فتق نافی در این کودکان توصیه می شود: در کودکان با فنق ناف دردناک، قطر نقص و فتق نافی بیش از ۱.۵ سانتی متر باشد، طی ۲ سال پی گیری مداوم قطر آن کاهش پیدا نکند، تا ۴ سالگی بهبودی حاصل نشود و نهایتا مواردی که محتویات شکمی بیرون زده و گیر افتاده باشد که درمان جراحی اورژانس نیاز می شود.

در بزرگسالان درمان جراحی برای پیشگیری از بزرگ شدن، درد و خطر گیر افتادن احشا داخل شکمی توصیه می شود. درمان جراحی از طریق یک برش که زیر ناف داده شده انجام، محتویات بیرون زده جا انداخته می شود و سپس نقص جدار شکم در محل ناف ترمیم می شود.

چه مراقبت هایی بعد از عمل جراحی فتق نافی لازم است؟

کودک مبتلا به فتق نافی معمولا روزی که در بیمارستان بستری می شود به صورت سرپایی عمل جراحی شده و همان روز هم مرخص می گردد. مگر اینکه بیماری زمینه ای دیگری داشته باشد که نیاز به مراقبت های ویژه را ضروری سازد.

محل برش جراحی زیر ناف و چسبیده به آن است. پانسمان زخم بعد از ۴۸ ساعت برداشته شده و توصیه ی استحمام داده می شود. بعد از ۷ روز در صورت استفاده از نخ غیر قابل جذب، بخیه های بیمار کشیده می شود. درد بیمار ۲ تا ۳ روز طول می کشد و در طی این مدت برای تسکین درد استامینوفن یا بروفن مورد استفاده قرار می گیرد. در صورت ادامه درد علیرغم دریافت مرتب مسکن، لازم است از پزشک معالج کمک گرفت. در ۲۴ ساعت اول بعد از عمل، کودکان معمولا حالت تهوع و استفراغ دارند. در طی این مدت بهتر است از مایعات و آب میوه استفاده شود. ولی بعد از ۲۴ ساعت شروع تغذیه با رژیم غذایی معمولی بلامانع است.

چند ساعت بعد ازعمل جراحی، امکان ایستادن، نشستن و چهار دست و پا رفتن برای کودک عمل شده بلامانع است.

بین ۲ تا ۴ هفته پس از جراحی، باید از دوچرخه سواری و برداشتن جسم سنگین امتناع شود. اصلی ترین نگرانی بعد از عمل فتق ناف عفونت زخم است. علایم آن شامل تشدید درد حدود پنج تا هفت روز بعد از عمل، قرمز شدن زخم و خروج ترشحات بد بوی سبز یا کرم رنگ از محل زخم می باشد. در صورت عفونت زخم نیز باید به جراح مربوطه جهت درمان اطلاع داده شود.

منبع: عصر ایران