پیشگیری از سرطان پستان، امکان داره؟

بعضی از زنان که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان پستان هستند، به امید جلوگیری از ابتلا به سرطان در آینده، به صورت انتخابی (داوطلبانه) تحت یک جراحی هر دو پستان خود را برمی‌دارند که به این عمل ماستکتومی پروفیلاکتیک یا پیشگیرانه گفته می‌شود. هدف از این جراحی حذف تمامی بافت پستان است که مستعد سرطانی شدن در آینده می‌باشد.

ماستکتومی پیشگیرانه همچنین در زنانی که سابقه سرطان پستان در گذشته را داشته‌اند و احتمال عود مجدد بیماری در پستان طرف مقابل زیاد است انجام می‌شود. شرایط دیگری که فرد بهتر است در این موارد ماستکتومی پیشگیرانه انجام دهد عبارتند از: زنانی که دارای جهش‌های BRCA۱ و BRCA۲ در ژنوم خود هستند (این جهش خطر سرطان پستان را زیاد می‌کند)، زنانی که سابقه خانوادگی قوی سرطان پستان دارند و یا زنانی که رشد سلولی غیرطبیعی لوبولی یا کارسینوم Insitu در پستان آنها وجود دارد. رشد سلولی غیرطبیعی لوبولی (Atypical lobular hyperplasia) وضعیتی است که در آن سلول‌های نامنظم چسبیده به قسمت‌های مجاری شیری دیده می‌شود. کارسینوم Insitu پستان یک تومور غیرتهاجمی است.

آیا یک ماستکتومی پیشگیرانه می‌تواند از سرطان پستان جلوگیری کند؟

یک مطالعه که اخیراً انجام شد نشان داد که ماستکتومی پیشگیرانه در زنانی که سابقه خانوادگی قوی برای سرطان پستان داشتند یا یک جهش BRCA در آنها وجود داشت، توانسته است کاهش ۱۰۰درصدی در ایجاد سرطان پستان ایجاد کند. اما به هر حال نتایج این عمل به دلایل زیادی می‌تواند متفاوت باشد. در برخی مطالعات دیگر زنان به دلایل دیگری به غیر از دلایل اصلی ذکرشده تحت ماستکتومی پیشگیرانه قرار گرفتند. این زنان به دلیل درد، بیماری‌های فیبروکیستیک پستان، داشتن بافت متراکم در پستان، ترس بیش از حد از سرطان یا یک سابقه خانوادگی سرطان پستان حاضر به انجام این عمل شده بودند.

تقریباً ۱۰ درصد از زنان به سرطا ن پستان مبتلا خواهند شد حتی اگر بافت پستان را برداشته باشند. اما در اکثر مطالعات انجام‌شده، زنانی که ماستکتومی پیشگیرانه انجام داده بودند دیگر به سرطان پستان مبتلا نشده بودند. اگرچه خیلی از آنها دارای ریسک بالای ابتلا به سرطان پستان نبوده‌اند و به دلایل دیگر که اهمیت کمتری در بروز سرطان پستان دارند حاضر به انجام این عمل شده بودند.

بعضی از کارشناسان حتی برای زنانی که در معرض خطر بالای سرطان پستان هستند، با انجام ماستکتومی پیشگیرانه مخالف‌اند زیرا معتقدند در این جراحی هیچ‌گاه تمام بافت پستان برداشته نمی‌شود. علاوه بر این، تنها گروهی که با انجام این عمل توانسته‌اند امید به زندگی طولانی‌تری داشته باشند (بیشتر عمر کنند) زنانی بوده‌اند که در سن قبل از یائسگی بوده‌اند و سرطان پستان آنها از نظر گیرنده اندوکرینی منفی بوده است. برای اینکه بفهمیم چرا این‌گونه است، نیازمند درک بهتری از ساختمان بافت پستان و منشاء سلول‌های سرطانی هستیم.

سرطان پستان در کجا تشکیل می‌شود؟

سرطان پستان ممکن است در بافت غددی پستان ایجاد شود، به‌ویژه در مجاری شیری و لوبول‌های شیری. این مجاری و لوبول‌ها در تمام بافت سینه وجود دارند حتی در قسمت‌هایی که درست زیر پوست قرار گرفته‌اند. محدوده پستان به طور کلی از استخوان ترقوه تا حاشیه تحتانی دنده‌ها و از وسط قفسه سینه تا زیربغل است.

در یک ماستکتومی اهمیت زیادی دارد که تمام بافت از زیر پوست تا دیواره قفسه سینه و تمام حاشیه‌ها برداشته شود. به هر حال حتی اگر جراحی دقیق و ماهرانه انجام شود، این‌ که تمام مجاری و لوبول‌های شیری برداشته شود تقریباً غیرممکن است زیرا این بافت‌ها وسیع و پراکنده در زیر پوست هستند.

چه کسی باید ماستکتومی پیشگیرانه انجام دهد؟

بر اساس انجمن انکولوژی جراحی آمریکا، تنها زنانی که در خطر خیلی بالای ابتلا به سرطان پستان هستند باید برای این جراحی در نظر گرفته شوند. یعنی زنانی که یک یا چند مورد از عوامل خطر زیر را دارند:

ژ‌ن‌های جهش‌یافته RCA

سابقه کارسینوما insitu لوبولار (LCIS)

سابقه سرطان در یک پستان و داشتن سابقه خانوادگی قوی از لحاظ سرطان پستان

ماستکتومی پیشگیرانه فقط باید زمانی انجام شود که مشاوره‌های دقیق و بررسی‌های ژنتیکی و پاتولوژیک انجام شده باشد و از نظر روحی- روانی تأثیرات منفی آن برای فرد تشریح شده باشد.

چه گزینه‌هایی در ارتباط با جراحی سرطان پستان برای من در دسترس است؟

برای زنانی که ماستکتومی پیشگیرانه را انتخاب می‌کنند گزینه‌های جدید و با اهمیت جراحی در دسترس خواهد بود. در حال حاضر تکنیک‌هایی که در آنها تا حد امکان پوست پستان باقی مانده و فقط بافت خود پستان از زیر پوست تا دیواره قفسه سینه خارج می‌شود، در مراکز جراحی تخصصی در حال انجام است. این تکنیک قادر است اکثر بافت پستان که سرطان در آن نقاط می‌تواند ایجاد شود را خارج سازد. نوک پستان همراه بافت اطراف آن که areola نامیده می‌شوند، خارج می‌شود زیرا مجاری که به سمت نوک پستان می‌آیند سبب ایجاد یک بافت متراکم از مجاری در areola می‌شوند. به هر حال باقی پوست پستان تا حد امکان دست‌نخورده باقی می‌ماند و ظاهر تا حد امکان طبیعی به پستان خواهند داد.

زمانی که ماستکتومی به صورت حفظ پوست پستان به همراه بازسازی فوری پستان انجام شود، نتیجه می‌تواند عالی باشد. اکثر زنانی که ماستکتومی پیشگیرانه همراه با بازسازی بلافاصله پستان انجام می‌دهند از نظر زیبایی و روانی رضایت کامل دارند و به نتیجه مطلوب خود دست پیدا می‌کنند. در حالی که این جراحی گزینه‌ای نیست که به همه‌ی زنان دارای خطر زیاد سرطان پستان توصیه شود، اما برای بعضی از زنان بسیار بااهمیت و ضروری است. بهتر است به طور کامل با پزشکتان در این مورد صحبت کنید تا از درمان‌های در دسترس برای خودتان آگاهی کافی داشته باشید.