بزرگ شدن کلیتوریس، یعنی چی؟

بزرگ شدن کلیتوریس (Clitoromegaly) یک اختلال آناتومیک در دستگاه تناسلی خارجی می باشد که می تواند هم مادرزادی و هم اکتسابی باشد. بعضی موارد مادرزادی آن سبب ابهام در دستگاه تناسلی خارجی در هنگام تولد می شود. یکی از علل شایع نوع اکتسابی مصرف هورمونهای مردانه توسط خانمها است که اکثرا نیز بدون اطلاع فرد می باشد و بیمار موقعی پی می برد که دارد هورمون مردانه مصرف می کند که عوارض آن ظاهر می گردد. اکثرا این هورمونها در قالب داروهای چربی سوز و ضدچاقی مصرف می شوند. علت مهم دیگر، افزایش هورمونهای مردانه در خانمها می باشد. پس از پیدا کردن علت اصلی بزرگی کلیتوریس (Clitoromegaly) و درمان آن، خود بزرگی کلیتوریس را می توان با جراحی اصلاح کرد. یکی از علل مهم افزایش هورمونهای مردانه در خانمها، بیماری تخمدان پلی کیستیک است.

معادل فارسی کلیتوریس (Clitoris) "بظر" می باشد. برای اینکه بگوئیم کلیتوریس بزرگ شده است (Clitoromegaly)، باید ابتدا تعریف مشخص از اندازۀ کلیتوریس داشته باشیم. در پزشکی کتابهای آناتومی پهنا و طول کلیتوریس طبیعی را به ترتیب ۴-۳ و ۵-۴ میلی متر ذکر کرده اند.

چه موقع می گوئیم که کلیتوریس بزرگ شده است؟

برای این نیز تعاریف مختلف وجود دارد ولی آن چیزی که از نظر پزشکی بیشتر مورد قبول است این است که اگر طول کلیتوریس بیش از ۳۵ میلیمتر یا ۵/۳ سانتی متر باشد، مرضی تلقی شده و فرد نیاز به بررسی دارد. بزرگی کلیتوریس به دو دسته بزرگ تقسیم می شود. یک دسته آنها مادرزادی هستند که نوزاد دختر هنگام تولد دارای بزرگی کلیتوریس است.

برای اندازه گیری طول کلیتوریس می توان از وسایل اندازه گیری دیژیتال استفاده کرد. جهت راهنمای والدین، حداکثر طول کلیتوریس طبیعی در نوزاد دختر ۵ میلیمتر در نظر گرفته می شود. بزرگی کلیتوریس (Clitoromegaly) در نوزاد دختر جزو اختلالات مادرزادی دستگاه تناسلی محسوب می شود. علل بزرگی کلیتوریس در نوزادان زیاد است، یکی از آنها پرکاری مادرزادی غده فوق کلیه می باشد. در این بیماری، غده فوق کلیه شروع به تولید مقادیر زیادی هورمونهای مردانه می کند و اینگونه نوزادان علاوه از بزرگی کلیتوریس، دارای ابهام در دستگاه تناسلی خارجی نیز هستند، یعنی فقط از شکل دستگاه تناسلی خارجی نمی توان قضاوت کرد که نوزاد دختر است یا پسر. یک عده اختلالات کروموزومی هم هستند که سبب بزرگی کلیتوریس در نوزادان می شوند.

ولی آنچه که شاید دارای اهمیت زیاد برای خوانندگان محترم باشد، بزرگی اکتسابی کلیتوریس در سنین بالا است. یعنی یک فرد بطور مادرزادی دارای بزرگی کلیتوریس نبوده بلکه بعدها دچار آن شده است. علت اصلی آن بهم خوردن تعادل هورمونی در خانمها می باشد که در آن مقادیر زیادی هورمون مردانه در بدن یک خانم تولید می شود. دو تا از بیماریهای مهم که سبب عدم تعادل هورمونی به نفع هورمونهای مردانه می شوند، یکی سندرم تخمدانهای پلی کیستیک یا Polycystic Ovarian Disease است که به اختصار به آن PCOD گفته می شود و دیگری بیماری هیپرتکوزیس (Hyperthecosis) است که در آن یک عده سلولهای بخصوص در تخمدان، شروع به ترشح هورمونهای مردانه می کنند. سندرم تخمدانهای پلی کیستیک را نباید با کیست تخمدان اشتباه کرد.

کیست تخمدان یک بیماری نسبتا شایع است که در آن یک یا چند عدد کیست در تخمدان ممکن است دیده شوند. در سندرم تخمدانهای پلی کیستیک، هر دو تخمدان حاوی کیستهای متعدد و بسیار زیاد است. سایر بیماریهای تخمدان و یا بیماریهای سایر اعضاء بدن نیز سبب بزرگی کلیتوریس (Clitoromegaly) می شوند.