حق انتخاب در کودکان، پس صلاحدید خودتان چی؟

همه ی ما دوست داریم فرزندانمان همواره لبخند رضایت بر لب داشته باشند و حمایت و محبت دایمی ما را حس کنند. در عین حال گاهی نیاز است جهت حفظ سلامت کودک و تربیت صحیح او، با خواسته های نامعقول او مخالفت کرد و به آن ها نه گفت. این مخالفت می تواند بسیار دشوار و حساس باشد، زیرا معمولا با ناراحتی کودک همراه است و اگر به شیوه ی درستی بیان نشود می تواند آسیب های بلند مدتی بر جای بگذارد.

در مواقعی که می دانیم باید به خواسته ی فرزندمان نه بگوییم، چگونه آن را بیان کنیم تا کمترین آسیب و ناراحتی به وجود آید؟ یکبار محکم و آرام بگویید نه، نیازی به تکرار نیست. اگر مخالفت شما علت موجهی دارد، به هیچ وجه با اصرار کودک نظر خود را تغییر ندهید، زیرا می آموزد هر بار می تواند با اصرار نظر شما را تغییر دهد. حتما علت مخالفت خود را برای کودک بیان کنید تا علت عدم انجام رفتاری خاص در موقعیتی مشخص را بیاموزد، و گرنه به صورت غیر عامدانه و از روی ناآگاهی رفتار نامناسب را تکرار خواهد کرد. همچنین نه شنیدن به دفعات زیاد می تواند برای کودک آزار دهنده و ناراحت کننده باشد، پس سعی کنید از جملاتی مثبت استفاده کنید که مخالفت فعلی شما در آن ها نهفته است.

مثلا هنگامی که فرزندتان می پرسد «می توانم الان یک شکلات بخورم؟» به جای نه بگویید «بعد از شام می توانی یک شکلات بخوری». این گونه فرزندتان پاسخی مثبت دریافت کرده و در عین حال از رفتار نامناسب جلوگیری شده است. به هیچ وجه مخالفت خود را با داد و فریاد اعلام نکنید، این رفتار آسیب های شدیدی به کودکان وارد می کند. هنگامی که می خواهید به فرزندتان نه بگویید، آرام و دوستانه این کار را انجام دهید. اگر فرزند شما بیش از حد پافشاری می کند، با ارایه ی یک پیشنهاد دیگر یا آغاز فعالیتی جدید موضوع را عوض کنید.

همچنین هنگامی که به خواسته ی کودک نه می گویید، یک گزینه ی دیگر برای او به وجود آورید و مطرح کنید. مثلا «نه، نمی توانی الان شکلات بخوری، اما می توانی سیب یا شیر بخوری». اگر هنگام نه گفتن زمانی را مطرح می کنید (مثلا بعدا می توانی شکلات بخوری)، این سوال برای کودک پیش می آید که دقیقا چه زمانی می تواند این کار را انجام دهد. اگر زمانی را مطرح می کنید دقیق باشید و به وعده ی خود عمل کنید، و گرنه از مطرح کردن زمان بپرهیزید. برای آن که مجبور نشوید به فرزندتان نه بگویید، به جای آن که به او انتخاب های وسیعی بدهید، چهار یا پنج انتخاب مناسب برای او مطرح کنید که واقعا می تواند هر یک را انتخاب کند.

مثلا اگر در فروشگاهی هستید و می خواهید برای صبحانه خرید کنید، ممکن است با سپردن انتخاب صبحانه به او گزینه هایی مثل شکلات صبحانه توسط کودک انتخاب شوند که با مخالفت شما روبرو خواهد شد. به جای آن بگویید بین پنیر، مربا، عسل، کرن فلکس و بیسکوییت کدام را انتخاب می کنی؟ این گونه کودک از بین گزینه های خوب یکی را انتخاب خواهد کرد و با مخالفت شما نیز روبرو نخواهد شد.