سوء هاضمه در بارداری، علل و درمان
سوء هاضمه در بارداری تا حدودی توسط تغییرات هورمونی و بعد از بزرگ شدن رحم و ایجاد فشار بر روی معده ایجاد می شود.
سوء هاضمه در بارداری تا حدودی توسط تغییرات هورمونی و بعد از بزرگ شدن رحم و ایجاد فشار بر روی معده ایجاد می شود. این عارضه در بین زنان حامله تقریبا شایع است. زیرا که از هر ۱۰ زن باردار ۸ زن به سوء هاضمه در بارداری مبتلا می شوند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت می خواهیم در مورد یکی دیگر از مشکلات بارداری به نام سوزش سر دل و سوء هاضمه در بارداری صحبت کرده و ضمن بیان علل و نشانه ها، درمان آن را نیز ذکر کنیم.
علائم سوء هاضمه می تواند شامل احساس سیری، احساس بیماری و یا حالت تهوع و آروغ زدن باشد. این علائم معمولا در بعد از خوردن غذا ایجاد می شود. سوزش سر دل، سوزش و درد شدیدی است که در قفسه سینه ایجاد شده و ناشی از ورود اسید معده به مری (لوله ای که از دهان به معده می رسد) می باشد.
شما می توانید با ایجاد چند تغییر در رژیم غذایی، به کاهش درد و ناراحتی ناشی از سوء هاضمه در بارداری بپردارزید. همان طور که می دانید، بارداری شرایطی دارد که به شما اجازه نمی دهد که از هر نوع درمانی استفاده کنید. به همین دلیل، هم توصیه می شود در زمان بیماری با پزشک مشورت کنید و هم هیچ دارویی را خودسرانه مصرف نکنید. شما همچنین می توانید با خواندن این مطلب، اطلاعات مربوطه به سوء هاضمه در بارداری را کسب کنید:
-علائم سوء هاضمه در حاملگی
-علل سوء هاضمه در بارداری
-درمان لازم و مفید برای سوء هاضمه و سوزش سر دل در بارداری
-راهنمایی خود مراقبتی برای سوء هاضمه و سوزش سر دل
علائم سوء هاضمه در بارداری
علائم سوء هاضمه و سوزش سر دل در دوران بارداری، مانند علائم این بیماری در دوران غیر بارداری است. علامت اصلی سوء هاضمه، درد یا احساس ناراحتی در قفسه سینه یا معده است. این درد معمولا بلافاصله پس از خوردن و آشامیدن اتفاق می افتد. اما گاهی اوقات نیز می تواند بین وعده های غذایی خود را نمایان کند.
علائم سوء هاضمه در هر نقطه از دوران بارداری ممکن است تجربه شود. گرچه نشانه ها و علائم این عارضه، بعد از هفته ۲۷ بارداری معمولا مکررتر و شدیدتر می شود. علاوه بر درد، سوء هاضمه در بارداری ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشد:
-سوزش سر دل، احساس سوزش ناشی از وارد شدن اسید از معده به مری
-احساس ناراحتی و یا سنگینی
-آروغ زدن مکرر
-برگرداندن غذا
-نفخ
-تهوع
-استفراغ
علل سوء هاضمه در بارداری
علائم و نشانه های سوء هاضمه از جمله سوزش سر دل، توسط بازگشت اسید معده از معده به مری و تحریک پوشش محافظ و حساس آن ایجاد می شود. اسید معده مخاط پوشاننده مری را تجزیه کرده و با تحریک خود موجب ایجاد علائم سوء هاضمه می شود. در هنگام حاملگی به دلایل زیر بدن بیشتر در معرض سوء هاضمه می باشد:
-تغییرات هورمونی که در بدن ایجاد شده است
-رشد رحم و ایجاد فشار بر روی شکم
-شل شدن اسفنکتر انتهایی مری (حلقه عضلانی انتهای مری) که مانند یک دروازه بین معده و مری عمل می کند. با شل شدن این ماهیچه، غذا و اسید معده اجازه بازگشت به مری را پیدا می کنند.
ضمن این که احتمال ابتلا به سوء هاضمه در حاملگی با داشتن شرایط زیر بیشتر می شود:
-ابتلا به سوء هاضمه قبل از بارداری
-قرار گرفتن در مراحل پایانی بارداری
-داشن سابقه بارداری
ماما یا متخصص زنان و زایمان معمولا از روی نشانه و علائم بدن می تواند سوزش سر دل و سوء هاضمه را تشخیص دهد. اما برای تشخیص بهتر ممکن است سوالات زیر از بیمار پرسیده شود:
-علائم این بیماری چه تاثیری بر روی زندگی شما دارد؟
-عادات غذایی شما به طور معمول چگونه است؟
-آیا تا به حال برای درمان این بیماری اقدامی انجام داده اید؟
-آیا به غیر از سوء هاضمه سایر مشکلات موثر بر معده را نیز تجربه می کنید؟
ضمن پرسیدن سوالات بالا، شکم نیز بررسی و چک می شود. در این معاینه پزشک برای یافتن محل درد، شکم و نواحی معده را به آرامی فشار می دهد.
درمان لازم و مفید برای سوء هاضمه و سوزش سر دل در بارداری
در برخی موارد، تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی ممکن است برای کنترل سوء هاضمه، به خصوص در مورد علائم خفیف، کافی باشد. اما اگر سوء هاضمه شدید باشد، دیگر تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی نمی تواند موثر باشد. در این شرایط پزشک ترجیح می دهد که برای درمان از دارو استفاده کند. اکثر داروهایی که برای درمان سوء هاضمه وجود دارند برای بارداری ایمن هستند. اما با این وجود هرگز نباید دارویی را به صورت خودسرانه استفاده کرد.
انواع داروهایی که ممکن است برای درمان سوزش سر دل و سوء هاضمه در بارداری تجویز شوند عبارتند از:
آنتی اسیدها
آنتی اسیدها داروهایی هستند که علائم سوء هاضمه را به سرعت از بین می برند. آنها با خنثی سازی اسید معده و کم کردن خاصیت اسیدی آنزیم ها، موجب می شوند که پوشش محافظ (مخاط) دستگاه گوارش کمتر تحریک شود.
آلژینات
برخی آنتی اسیدها با نوع دیگری از داروها به نام آلژینات ترکیب می شوند. این داروها کمک می کنند تا سوء هاضمه ناشی از رفلکس اسید از بین برود. رفلکس اسید زمانی رخ می دهد که اسید معده به مری راه پیدا کند و پوشش محافظ آن را تحریک کند.
آلژینات با تشکیل یک مانع فوم مانند شناور در سطح محتویات معده، مانع از تحریک می شود. این ماده، اسید معده را در خود معده نگه داشته و اجازه ورود آن را به مری نمی دهد. در اغلب موارد، آنتی اسیدها و آلژینات به طور موثر می توانند علائم سوء هاضمه در دوران بارداری را کنترل کنند.
برخی از داروهای ضد اسید معده، بدون نسخه پزشک قابل تهیه هستند. اما حتی در مورد مصرف این نوع از داروها نیز باید با پزشک مشورت کنید. پزشکان معتقدند که آنتی اسیدها و آلرژینات تنها باید زمانی استفاده شوند که علائم شروع می شوند. در غیر این صورت پزشک ممکن است توصیه کند که دارو را قبل از غذا یا قبل از خواب مصرف کنید.
عوارض جانبی آنتی اسیدها نادر است. اما ممکن است با مصرف آن ها عوارض زیر به وجود بیاید:
-اسهال
-یبوست
مکمل های آهن
اگر داروی ضد اسید برایتان تجویز شد و از قبل مکمل آهن نیز استفاده می کردید، هرگز این دو را با هم استفاده نکنید. آنتی اسید می تواند بر روی جذب آهن تاثیر گذار باشد و از جذب آن جلوگیری کند. بنابراین توصیه می شود ضد اسیدها را حداقل دو ساعت قبل و یا بعد از مصرف مکمل آهن استفاده کنید.
داروهای سرکوب کننده اسید
اگر آنتی اسیدها و آلژینات علائم سوء هاضمه را بهبود ندهند، ممکن است پزشک از داروهای مختلف که مانع تولید اسید معده می شوند استفاده کند. دو دارو سرکوب کننده اسید معده که برای استفاده در دوران بارداری ایمن هستند عبارتند از:
-رانیتیدین
-امپرازول
-رانیتیدین
رانیتیدین معمولا به صورت قرص و دو بار در روز تجویز می شود. رانیتیدین به ندرت منجر به عوارض جانبی می شود.
امپرازول
امپرازول معمولا به صورت قرص و یک بار در روز تجویز می شوند. پس از پنج روز، علائم کم کم از بین می رود. اگر علائم ظرف این مدت از بین نرفت، دوز دارو باید بیشتر شود. در برخی موارد، امپرازول ممکن است عوارض جانبی زیر را داشته باشد:
-سردرد
-اسهال
-حالت تهوع
-استفراغ
راهنمایی خود مراقبتی برای سوزش سر دل و سوء هاضمه در بارداری
بعضی از تغییرات زیر در رژیم غذایی و شیوه زندگی می تواند علائم سوء هاضمه در بارداری را کمتر کند. در بسیاری از موارد، این تغییرات می توانند به اندازه کافی برای کاهش علائم مفید باشند.
ترک سیگار
سیگار کشیدن در زمان حاملگی نه تنها برای رشد جنین مضر است بلکه آغاز کننده علائم سوء هاضمه نیز می باشد. سیگار کشیدن خطرات زیر را افزایش می دهد:
-تولد نوزاد پیش از موعد مقرر (قبل از هفته ۳۷ بارداری)
-وزن کم نوزاد هنگام تولد
-مرگ ناگهانی نوزاد یا سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)
هنگامی که شما سیگار می کشید، مواد شیمیایی که تنفس می کنید می تواند به سوء هاضمه کمک کنند. این مواد شیمیایی، حلقه عضلانی انتهای مری را شل می کنند. این حالت باعث می شود که اسید معده به مری راه پیدا کند. به این حالت رفلاکس اسید گفته می شود.
اجتناب از مصرف الکل
الکل می تواند به علائم سوء هاضمه کمک کند. مصرف الکل در طول دوران بارداری، نوزاد را در معرض خطر ابتلا به نقائص مادر زادی قرار می دهد. به همین دلیل پزشکان توصیه می کنند که به طور کلی از نوشیدن الکل در حاملگی خودداری کنید. محققان موسسه (NICE) توصیه می کند که زنان باردار و زنانی که تصمیم به باردار شدن می گیرند، باید از نوشیدن الکل در سه ماه اول بارداری خوداری کنند. زیرا که ممکن است خطر سقط افزایش پیدا کند.
خوردن غذاهای سالم
اگر به حدی غذا بخورید که کاملا سیر شوید، ممکن است علائم سوء هاضمه را بیشتر احساس کنید. از طرفی در دوران بارداری هوس های زیادی به سراغ شما می آید. این به این معنی نیست که این عادت برای شما و نوزادتان خوب است. در واقع این جمله که می گویند "زنان باردار باید به جای دو نفر غذا بخورند" کاملا غلط است. در بارداری شما تنها باید ۲۰ درصد بیشتر از قبل غذا مصرف کنید. ضمن این که در دوران بارداری باید به میزان متعادل از مواد مغذی مصرف کنید.
تغییر در عادات غذا خوردن
در برخی موارد، با ایجاد تغییرات زیر می توانید علائم سوء هاضمه در بارداری را کنترل کنید:
-کوچک کردن حجم غذا و زیاد کردن وعده های غذایی (مثلا خوردن ۵ وعده کم حجم به جای ۳ وعده حجیم)
-اجتناب از مصرف غذا ۳ ساعت قبل از خوابیدن
-خوردن غذا در حالت نشسته برای جلوگیری از فشار بر روی معده
-نوشیدن یک لیوان شیر برای کاهش سوزش سر دل
اجتناب از قرار گرفتن در معرض محرک
سوء هاضمه با محرک های خاص، مانند موارد زیر بدتر می شود. بنابراین سعی کنید از آن ها دور باشید:
-آب میوه
-شکلات
-خم شدن بیش از حد
توجه داشته باشید که باید از هر گونه ماده غذایی، نوشیدنی یا فعالیت خاص که به نظر می رسد سوء هاضمه را بدتر می کند، اجتناب کنید. این به این معناست که:
-از مصرف غذاهای ادویه دار و چرب اجتناب کنید.
-از مصرف نوشیدنی هایی که حاوی کافئین هستند مانند چای، قهوه و نوشابه اجتناب کنید.
بالا نگه داشتن سر
هنگامی که به رختخواب می روید، از چند بالش برای بالا نگه داشتن سر و شانه استفاده کنید. بهتر است سر و شانه بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر بالاتر از تشک قرار گیرند.
توجه به داروهای مصرفی
داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی و یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، ممکن است به سوء هاضمه کمک کنند. اگر علت سوزش سر دل شما این است بهتر است با پزشک مشورت کنید.
منبع:
پیام سلامت
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼