اندازه گیری قد و وزن نوزاد، چرا مهم است؟

پزشک یا پرستار در هر چکاپ طول بدن (قد)، وزن و دور سر کودک را اندازه گیری کرده و سپس این اندازه ها را بر روی یک منحنی از دامنه های طبیعی نوزادان هم سن و هم جنس آنان علامت گذاری می کنند. بدین ترتیب از رشد کودک خود آگاه خواهید شد. ( به تازگی نمودارهای رشد برای وضعیت تغذیه ای کودکان تغذیه شده با شیر مادر و کودکان تغذیه شده با شیرخشک هم مدنظر قرار داده می شود).
نمودارهای رشد محدوده کامل از رشد بچه را در هر سنی نشان می دهند. برای مثال، نمودار رشد طول بدن یک دختر دو ماهه نشان دهنده کمترین دامنه تا طولانی ترین آن است. اگر دختر دو ماهه شما در صدک پنجاهم قرار دارد، بدین معنا است که او درست در وسط نمودار رشد قرار گرفته و طول بدن او نسبت به سنش متوسط می باشد.
اگر کودکتان نارس به دنیا آمده، پزشک این مسئله را با در نظرگرفتن سن بارداری برای ترسیم اندازه گیری های او بر روی نمودار رشد مورد توجه قرار می دهد. برای مثال، اگر نوزاد شما ۴ هفته زودتر از موعد مقرر به دنیا آمده، اندازه گیری های رشد او با نوزدان فول ترم که ۴ هفته از او کوچکتر هستند مقایسه می شود.
والدین گاهی اوقات بی دلیل نگران این درصدها هستند. رتبه های درصدی در نمودار رشد مانند نمرات دوران تحصیل نیستند. یک رتبه درصدی (صدک) پایین تر به معنای این است که در بچه مشکلی وجود دارد.
حالا والدینی را در نظر بگیرید که قد آنان کمتر از حد متوسط بوده ، پس قد بچه آنان هم به نسبت کوتاه می شود. کاملا طبیعی است همان طور که این بچه رشد می کند دائما در صدک دهم نمودار رشد قد قرار بگیرد.
اندازه گیری برحسب صدک به یک راهنمای کلی برای کمک به شما و پزشک است تا رشد بچه خود را ارزیابی کنید. مهم این است که رشد بچه شما در حال پیشرفت باشد.
به یاد داشته باشید که بچه شما یک انسان بوده و با سرعت خودش رشد و تکامل پیدا می کند. دامنه وسیعی از اشکال و اندازه های سلامتی در میان بچه ها به چشم می خورد. ژنتیک، چگونگی فعال بودن بچه شما، مشکلات بهداشتی، و تغذیه تنها بعضی از فاکتورهایی هستند که می توانند رشد را تحت تاثیر قرار دهند.

پزشکان در جستجوی چه چیزی هستند؟

فرزند شما یک منحنی رشد خاص را دنبال می کند و پزشک کودکتان چک می کند تا مطمئن شود که او بر روی همان منحنی باقی مانده است. پزشک کودک مطمئن می شود که وزن فرزندتان به طرز مناسبی در حال وزن گیری است ( برای مثال ، اطمینان از عدم وجود خم بزرگ) و به وزن کودک چشم می اندوزد تا مطمئن شود که میزان رشد وزن او به نسبت طول بدنش بیش از اندازه نباشد. (این امر ممکن است مشکلات وزنی بالقوه از حد بالاتر به حد پایین تر را نشان دهد.)
در اینجا به چگونگی مقایسه کودک خود با دیگر کودکان از لحاظ طول بدن، وزن و دورسر پی می برید.
پزشک کودک شما به جای انتخاب کردن یک رتبه درصدی به مشاهده این اندازه گیریها با یکدیگر می پردازد تا به یک الگوی کلی رشد پی ببرد. گاهی اوقات جهش یا فرازهای آهسته رشد طبیعی می توانند کمی رتبه ها را تغییر دهند، ولی معمولا بچه شما همان طور که رشد می شود تقریبا در یک صدک طول بدن و وزن خواهد بود.
چند الگوی رشد متفاوت می توانند نشان دهنده وجود یک مشکل باشند. برای مثال، اگر کودکتان در صدک دهم نمودار رشد قد و در صدک ۹۰ نمودار وزن باشد، وزن او می تواند مشکل آفرین باشد. بدین معنا که او بلندتر (یا قدبلندتر) از ۱۰ درصد کودکان هم سنش بوده ، اما بیش از ۹۰ درصد آنها وزن گیری کرده است. او ممکن است متحمل یک جهش رشد شود که او را به یک رتبه مناسب از طول بدن به وزن برمیگرداند و یا احتمالا پزشک کودک تمایل به بررسی علت اندک بالابودن وزن او پیدا می کند.
به همین ترتیب، اگر در همه چکاپ های فرزند شما دائما حدود شصتمین صدک وزن ثبت شده و او در چکاپ بعدی پس از آن در صدک سی ام وزن قرار گرفته است، پزشک او به احتمال زیاد می خواهد سردرآورد که آیا دلیلی برای رشد نکردن کودک به همان سرعت پیشین رشدش وجود دارد یا نه.
پزشکان معمولا از نمودارهای رشد مختلفی بسته به سن کودکتان استفاده می کنند. مراکز کنترل و مبارزه با بیماری یا CDC پیشنهاد می کند که پزشکان از نمودارهای سازمان جهانی بهداشت برای دو سال اول زندگی کودکان برای دریافت جدیدترین و دقیق ترین اطلاعات استفاده کنند.
هنگامی که کودکتان دو ساله می شود، پزشک شما به احتمال زیاد از نمودارهای رشد CDC استفاده خواهد کرد.
همه این نمودارها طول بدن (یا قد) را هم به اینچ یا هم به سانتی متر و وزن را هم به پوند و هم به کیلوگرم نشان می دهند.

چگونه پزشک رشد کودک را محاسبه می کند؟

چون یک اینچ یا یک سانتی متر می تواند تفاوت بسیار قابل توجهی را در هرمکان نشان دهنده رشد کودک شما بر نمودار به وجود آورد، اندازه گیری او بسیار دقیق صورت می گیرد. این کار می تواند ترفندی برای به دست آوردن اعداد قابل اعتماد و دقیق باشد. به ویژه اگر فرزندتان بسیار وول می خورد. این درحالی است که اکثر پزشکان و پرستاران این رفتار از سوی کودک را تجربه می کنند.
پزشک یا پرستار سه مورد را اندازه گیری می کند:
وزن
بعد از اینکه شما کودکتان را کاملا برهنه می کنید- حتی بدون پوشک یا کهنه - پزشک یا پرستار او را بر روی یک ترازو ( یا یک ترازوی شاهین دار قدیمی یا یک ترازوی الکترونیکی) قرار می دهد. وزن برحسب پوند به نزدیکترین اونس یا برحسب کیلوگرم به نزدیکترین دهم یک کیلو اندازه گیری می شود.
طول بدن (قد)
در حالیکه کودک شما دراز کشیده (خوابیده) است، پزشک یا پرستار او را از بالای سر تا پایین پاشنه اش اندازه گیری می کند. برخی از پزشکان از یک وسیله مخصوص دارای یک تخته برای سر و یک تخته متحرک برای پا به منظور نتایج دقیق تر استفاده می کنند.
اندازه دور سر
برای اندازه گیری سر کودک، پزشک یا پرستار یک نوار اندازه گیری قابل انعطاف را در جایی از سر کودک استفاده می کند که بزرگترین دورسر را داشته باشد. درست بالای ابروها و گوش ها و دور پشت سر یعنی در جایی که سر به طور قابل مشاهده ای از گردن کج می شود.

چرا اندازه گیری سر کودک شما مهم است؟

چون اندازه جمجمه بچه بازتاب رشد مغز او می باشد.
بنابراین اگر مغز یک کودک به طور نرمال رشد و نمو پیدا نکند ممکن است دور سر او آن چنان که باید باشد بزرگ نشود. از طرف دیگر، اگر جمجمه خیلی سریع رشد کند، می تواند نشان دهند یک مشکل مثل هیدروسفالی (تجمع آب در مغز) باشد. هر دو وضعیت گفته شده بعید به نظر می آیند ولی ردکردن آنها یک مسئله مهم به شمار می رود.
به هر حال، سر نوزادان در مقایسه با سر بزرگسالان به طور نامتناسبی بزرگ هستند، پس اگر سر کودک شما به نظرتان بزرگ می رسد نگران نباشید. سهم خودتان را هم در این موضوع در نظر بگیرید چراکه اگر شما یا همسرتان یک سر بزرگ یا کوچک دارید ممکن است فرزند شما هم بدین شکل باشد.

می توانم رشد کودکم را در خانه پیگیری کنم؟

پاسخ مثبت است، اگرچه انجام این کار از سوی خودتان ممکن است با همان دقت پزشک یا پرستار انجام نشود. با این وجود، والدین گاهی اوقات به دلیل انجام نادرست این کار یا زود ابتلاشدن کودک به مشکلات رشد در مطب پزشک مورد سرزنش قرار می گیرند. در صورت تمایل این کار را امتحان کنید:
اندازه گیری وزن کودک. اگر یک ترازوی برای اندازه گیری نوزاد ندارید، هر ترازو با مقیاس دقیق نیاز شما را برآورده می کند. به سادگی کودک خود را در آغوش گرفته و روی ترازو قرار بگیرید. اندازه حاصل را یادداشت کنید. سپس بچه را پایین گذاشته و تنها وزن خود را اندازه بگیرید. عدد حاصل را از میزان وزن خود و فرزندتان کسر کرده تا وزن تقریبی کودکتان به دست آید.
اندازه گیری طول بدن کودک. او را به دراز خوابانده و یک نوار اندازه گیری را از بالای سر تا پایین پاشنه او بکشید. اگر کسی در این کار به شما کمک کند آسان تر اندازه گیری را انجام می دهید. چون برای این کار باید آرام آرام ساق پای کودکتان را صاف و دراز کنید. به احتمال زیاد میزان به دست آمده به همان دقیقی اندازه گیری توسط پزشک نخواهد بود، ولی شما یک عدد تخمینی را به دست آورده اید.
اندازه گیری دور سر کودک. یک نوار اندازه گیری انعطاف پذیر را دور سر کودک، درست بالای ابروها و گوش ها، و دور پشت سر جایی که سر کودک به طور قابل مشاهده ای از گردن کج می شود بپیچانید. هدف از این کار اندازه گیری سر کودک در جایی است که بزرگترین دور سر را دارد.
با در دسترس داشتن این اندازه گیری ها، آنها را وارد ماشین حساب تعیین صدک رشد کنید تا تقریبا پی ببرید که چگونه رشد کودک شما با سایر کودکان هم سنش مقایسه می شود.